Như các bạn đã biết bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội và thể đơn bội là hai thể rất quan trọng trong chương trình học tập Sinh Học. Bài biết sau đây của Giấy Hải Tiến sẽ giúp các bạn tìm hiểu chi tiết về hai cơ chế này nhé.
Khái niệm về bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội
Bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội có tên gọi tiếng anh là diploid có hai nhiễm sắc thể tương đồng. Trong đó mỗi cặp nhiễm sắc thể có nguồn gốc một từ bố và chiếc còn lại có nguồn gốc từ mẹ. Các loài sinh vật đều có bộ nhiễm sắc thể đặc trưng về số lượng, hình dạng, kích thước cấu trúc sẽ được duy trì ổn định qua các thế hệ khác nhau.
Khái niệm về bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội
Cơ thể có nhiễm sắc thể tồn tại thành từng cặp cơ thể lưỡng bội có 46 nhiễm sắc thể được kí hiệu là (2n) trong đó có n = 23 chiếc được nhận từ bố kế thừa và còn n=23 chiếc được nhận từ mẹ. Các nhiễm sắc thể giới tính sẽ được bắt cặp tương đồng có XY là năm và tương đồng XX sẽ là nữ.
Các ví dụ về số lượng nhiễm sắc thể bội:
-
Người 2n = 46 vậy n = 23
-
Con gà 2n = 78 vậy n = 39
-
Ruồi giấm 2n = 8 vậy n = 4
-
Hoa loa kèn 2n = 24 vậy n = 12
-
Gà tây 2n = 82 vây n = 41
-
Ếch 2n = 26 vậy n = 13
-
Con tôm 2n = 254 vậy sẽ có n = 127
Khái niệm về bộ nhiễm sắc thể đơn bội
Bộ nhiễm sắc thể của các nhiễm sắc thể thường chỉ có một vật thể. Trong quá trình sinh sản ở các loài hữu tính các cơ thể sẽ bắt đầu phát triển một loại hợp tử kết hợp giữa một giao tử đực và giao tử cái sẽ tạo ra một tế bào Xôma(2n).
Khái niệm về bộ nhiễm sắc thể đơn bội
Do đó trong mỗi một giao tử sẽ mang một nửa của bộ nhiễm sắc thể sẽ có một xuất hiện ở tế bào xôma. Vậy nên quá trình hình thành đơn bội chỉ mang một nửa ý nghĩa trong việc tìm thấy ở một tế bào xôma mang nghĩa là loài đơn bội chỉ chứa duy nhất bản sao của mỗi nhiễm sắc thể trong toàn bộ sắc thể.
Số lượng nhiễm sắc thể trong đơn bội được ký hiệu là (n) chỉ chứa 1 trong 2 thành phần của mỗi cặp tương đồng. Ở loài phân tích có thể hiểu là (đực và cái) NST sẽ gồm những loại sau loại:
-
Nhiễm sắc thể thường sẽ được mang gen quy định về tính trạng trong của cơ thể.
-
Nhiễm sắc thể giới tính sẽ mang gen quy định về đặc điểm từng kiểu giới tính.
-
Đặc trưng của mỗi bộ nhiễm sắc thể có ý nghĩa sinh học quan trọng là giúp các loài cái sinh sản bình thường.
Phân biệt bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội và đơn bội
Nhiễm sắc thể sẽ được tồn tại thành nhiều phần tử gồm có 2 nguồn gốc khác nhau giữa bố và mẹ. Gen sẽ được tồn tại thành các cặp alen. Bộ NST này sẽ được tồn tại trong các tế bào sinh dưỡng và mô của tế bào sinh đục sơ khai. Vì có sự tương đồng với tế Bào mẹ nên giống về mặt di truyền. Quá trình này được hình thành từ nguyên phân.
Bộ nhiễm sắc thể đơn bội được tồn tại thành từng chiếc và sẽ được xuất phát từ nguồn gốc có thể từ bố hoặc mẹ. Gen sẽ được tồn tại thành từng alen. Trong quá trình chuyển giao của giao tử đực hoặc cái có thể diễn ra hiện tượng giảm phân. Mặt số lượng sẽ không giống nhau.
Phân biệt bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội và đơn bội
Những điểm giống nhau của 2 loại nhiễm sắc thể này
Những điểm giống nhau của bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội và bộ nhiễm sắc thể đơn bội:
-
Cả hai bộ nhiễm sắc thể đều có mặt ở nhân.
-
Các loại tế bào này sẽ được ở trong tế bào và được tạo thành bởi các phân tử có ADN có thể chịu trách nhiệm.
-
Bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội gồm có những cặp nhiễm sắc thể tương đồng trong ở trong tế bào của các cặp sinh dưỡng hoặc tinh nguyên và não nguyên bào.
-
Quá trình hoạt động của bộ đơn bào sẽ cần có một nhiễm sắc thể tại các cặp tương đồng có trong tế bào sinh dục đực hoặc cái.
-
Nhiễm sắc thể sẽ có cấu tạo từ ADN gồm cấu trúc mang một gen di truyền và một chất.
-
Nhiễm sắc thể có cấu tạo từ ADN là cấu trúc mang gen quan trọng trong di truyền và được coi là vật chất di truyền ở cấp độ tế bào. Những thay đổi về cấu trúc và số lượng của NST dẫn đến những biến đổi của cơ thể.
Bài viết trên Giấy Hải Tiến đã giúp bạn tìm hiểu về bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội và đơn bội. Đây là những kiến thức khá quan trọng nên bạn đừng bỏ qua nhé. Mong rằng bài viết trên sẽ đem đến cho bạn những thông tin bổ ích trong tiết học sắp tới.
