BVR&MT – Rừng U Minh có tổng diện tích khoảng 2000 km2 nằm giữa 2 tỉnh Cà Mau và Kiên Giang. Rừng U Minh chia thành 2 khu vực rõ rệt là rừng U Minh Thượng và U Minh Hạ được chia cắt bởi 2 con sông là sông Trẹm và sông Cái Tàu. Đây là khu rừng độc đáo và quý hiếm trên thế giới vì vẫn giữ được nét hoang sơ, rừng U Minh có sự đa dạng sinh học cao gồm 250 loại thực vật, 30 loài bò sát và 180 loài chim.
Vườn quốc gia U Minh Hạ
Năm 2006 Thủ tướng chính phủ ban hành quyết định đưa rừng U Minh Hạ thành vườn quốc gia, rừng U Minh Hạ có diện tích rộng hơn 82 km2 thuộc địa phận tỉnh Cà Mau, đây là khu rừng vẫn giữ nguyên được nét hoang sơ vốn có, đây là khu vực đất ngập nước nên sự đa dạng sinh học rất cao, hiện rừng U Minh Hạ có khoảng 25.000 ha vùng đệm thuận lợi cho việc phát triển ngành thủy sản và lâm nghiệp. Thực vật đặc trưng như cây tràm, móp, tràng năn, sậy, động vật như rái cá lông mũi, tê tê, nai, khỉ đuôi dài… Năm 2009 vườn quốc gia U Minh Hạ được UNESCO đưa vào danh sách các khu dự trữ sinh quyển của thế giới và là vùng lõi của Khu dự trữ sinh quyển mũi Cà Mau.
Với những nét hoang sơ vốn có của mình, rừng U Minh Hạ có tác dụng rất lớn trong việc bảo tồn tái tạo các giá trị về cảnh quan thiên nhiên; Bảo tồn, tái tạo các môi trường sinh thái và đa dạng sinh học; Bảo tồn hệ sinh thái đất ngập nước, rừng tràm trên đất than bùn; Bảo tồn các gen động thực vật quý hiếm; Bảo tồn các giá trị văn hóa, di tích lịch sử, phục vụ nghiên cứu khoa học, tham quan và phát triển du lịch.
Vườn quốc gia U Minh Thượng
Rừng U Minh Thượng có diện tích khoảng 80 km2 thuộc tỉnh Kiên Giang và bán đảo Cà Mau, đây là khu rừng rất quan trọng cho hệ sinh thái của Việt Nam, trước đây rừng U Minh Thượng là rừng úng phèn tiếp giáp với dải rừng ngập mặn Vịnh Thái Lan, do bị nước biển xâm thực nên diện tích của rừng bị thu hẹp lại, năm 1950 diện tích của rừng là 400 ha đến năm 1990 chỉ còn 100 ha. Với những chức năng quan trọng mà rừng U Minh Thượng có được, năm 2002 Thủ tướng chính phủ quyết định đưa rừng U Minh Thượng thành vườn quốc gia, nhằm bảo tồn và phát triển sự đa dạng sinh học nơi này.
Khác với rừng U Minh Hạ chỉ để bảo tồn và nghiên cứu, còn rừng U Minh Thượng tập trung cho bảo tồn và phát triển du lịch. Với diện tích đất ngập lớn là điều kiện thuận lợi để bảo tồn mẫu chuẩn hệ sinh thái rừng tràm úng phèn trên đất than bùn, một vùng ngập nước quan trọng của hạ lưu sông Cửu Long; Bảo tồn các loại động vật quý hiếm và 8 loại chim nước quan trọng như điềng điễng, quắm đầu đen, bồ nông chân xám, giòng giọc vàng, diều cá đầu xám, gà đẫy, đại bàng đen… Góp phần bảo tồn di tích lịch sự cấp quốc gia về chiến khu cách mạng U Minh Thượng trong 2 cuộc kháng chiến; Góp phần cân bằng sinh thái, tặng độ che phủ của rừng đảm bảo môi trường phát triển bền vững cho đồng bằng sông Cửu Long; Phát huy giá trị của rừng tràm để nghiên cứu và phát triển du lịch.
Hữu Vũ (tổng hợp)
