Ly hợp là một bộ phận quan trọng trong động cơ xe ô tô, đảm nhiệm vai trò truyền hoặc ngắt momen lực từ hệ thống động cơ tới hộp số. Đây cũng là một nhân tố tác động đến khả năng tăng tốc nhanh và mượt của xe. Vậy ly hợp ô tô là gì, cấu tạo, nguyên lý và cách phân loại cụ thể như thế nào? Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây của Hà Thành Garage.
1. Ly hợp ô tô là gì?
Ly hợp (clutch) là một bộ phận giúp kết nối trục khuỷu của động cơ ô tô với các bộ phận khác của hộp số. Nhiệm vụ chính của bộ ly hợp là dẫn động hộp số bằng cách đóng (hợp) hoặc mở (ly) dựa theo sự điều khiển của người lái. Khi đó, xe sẽ chuyển động tiến, lùi hoặc có thể dừng lại.
Cụ thể, khi xe ở số tiến, ly hợp được mở ra tại số tương ứng, giúp truyền momen lực từ động cơ tới trục dẫn động của hộp số và làm bánh xe chuyển dịch. Còn khi phanh hoặc khi lùi số, ly hợp sẽ đóng lại, động cơ bị tách khỏi hệ thống truyền động. Lúc này, momen lực bị ngắt hoặc có thể bị đổi chiều để giúp xe dừng lại theo ý của người điều khiển.
2. Cấu tạo ly hợp
Về cơ bản, cấu tạo của ly hợp trên 00 tô bao gồm 3 phần chính:
- Phần chủ động: Gồm có bánh đà, giá đỡ lên vỏ ly hợp, vỏ ly hợp và đĩa ép.
- Phần bị động: Gồm có đĩa ma sát và trục bị động
- Cơ cấu điều khiển để ngắt ly hợp: Gồm có bàn đạp, các cần bẩy, thanh nối, khớp trượt và các lò ép.
Về cấu tạo chi tiết của ly hợp cụ thể như sau:
2.1 Bánh đà
Là bộ phận có chức năng tạo ra mômen quán tính khối lượng, từ đó giúp động cơ hoạt động hiệu quả.
Bánh đà thông thường sẽ được khoan các lỗ để có thể gắn các bộ phận ly hợp trên xe. Nó cũng được thiết kế nhẵn, làm bằng chất liệu dày nhằm tạo ra bề mặt ma sát và hấp thụ lượng nhiệt lớn tỏa ra.
2.2 Đĩa ly hợp (lá côn)
Được lắp ráp với nguồn để tiếp xúc đồng đều nhất với bề mặt ma sát của đĩa ép và bánh đà. Đĩa ly hợp sẽ có hình tròn, mỏng và được làm từ thép.
2.3 Vòng bi cắt
Là một chi tiết quan trọng có vai trò đóng và cắt ly hợp. Cụ thể:
- Vòng bi được gắn trên ống trượt được bôi mỡ đầy đủ, có thể chuyển động trượt dọc trục.
- Vòng bi cắt ly hợp: Hấp thụ chênh lệch tốc độ quay giữa càng cắt ly hợp và lò xo đĩa.
- Vòng bi cắt ly hợp tự định tâm: Dùng để tránh tiếng ồn do ma sát giữa lò xo đĩa và vòng bi cắt ly hợp. nGoài ra, vòng này sẽ tự động điều chỉnh giữ cho đường tâm của trục khuỷu thẳng với đường tâm của trục sơ cấp hộp số.
2.4 Bàn đạp
Có vai trò là tạo ra áp suất thủy lực trong xi lanh chính. Tiếp đó tác dụng lên xylanh cắt ly hợp và sẽ tạo ra việc đóng và ngắt ly hợp.
2.5 Xi lanh chính
Bao gồm: Cần đẩy, piston xi lanh chính, buồng chứa dầu, các lò xo hãm và lò xo ly hợp. Trong quá trình hoạt động, piston sẽ trượt tạo ra áp suất thuỷ lực để điều khiển đóng cắt ly hợp.
2.6 Bàn ép và lò xo đĩa
Nắp ly hợp có vai trò nối và ngắt công suất của động cơ. Nắp ly hợp có thêm lò xo dùng để đẩy đĩa ép ly hợp vào đĩa ly hợp.
3. Các loại ly hợp thường gặp trên ô tô
Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại ly hợp khác nhau để phù hợp với thiết kế động cơ cũng như hộp số của xe. Có thể phân loại như sau:
3.1 Dựa theo phương thức truyền momen xoắn
- Ly hợp ma sát.
- Ly hợp thủy lực.
- Ly hợp điện từ.
- Ly hợp liên hợp.
3.2 Ly hợp ô tô dựa vào phương pháp tạo lực ép
- Ly hợp lò xo.
- Ly hợp ly tâm.
- Ly hợp nửa ly tâm.
3.3 Dựa vào phương pháp dẫn động
- Ly hợp dẫn động cơ khí.
- Ly hợp dẫn động thủy lực.
- Ly hợp tự động thủy lực.
3.4 Dựa vào phương pháp điều khiển
- Điều khiển thủ công.
- Điều khiển tự động.
3.5 Dựa trên trạng thái làm việc
- Ly hợp đóng.
- Ly hợp mở.
4. Kết luận
Trên đây là toàn bộ những thông tin cơ bản về ly hợp ô tô.
Nếu có bất kỳ thắc mắc nào cần giải đáp hay có sự cố, trục trặc xe cần được cứu hộ ngay, quý khách vui lòng gọi điện đến Hotline 0568.05.05.05 (phục vụ và miễn phí cứu hộ 24/24) để được hỗ trợ kịp thời nhất có thể!
Cảm ơn quý khách đã quan tâm và theo dõi. Chúc quý khách lái xe an toàn.
Hà Thành Garage chuyên bảo dưỡng, sửa chữa ô tô uy tín, chất lượng, luôn đồng hành cùng quý khách!
>>> LIÊN HỆ TƯ VẤN NGAY: HOTLINE 0568.05.05.05 (PHỤC VỤ 24/7)
HÀ THÀNH GARAGE – HỆ THỐNG SỬA CHỮA, CHĂM SÓC Ô TÔ CAO CẤP
Website: Hà Thành Garage
Youtube: Hà Thành Car Spa Official
Fanpage: Hà Thành Garage – Dịch Vụ Chăm Sóc Xe Hơi Cao Cấp
Hotline: 0568.05.05.05 (Miễn phí cứu hộ 24/24)
Open: 8:00 – 17:30
