Chúng ta thường nghe thấy đại lượng kVA đo dung lượng của máy biến áp chứ không phải là kW giống như động cơ điện, hay máy phát điện. Vậy kVA là gì, và nó biểu thị đại lượng nào, hãy tìm hiểu kỹ hơn dưới đây nhé.
Công suất kVA là gì ?
Trong mạng lưới điện xoay chiều, công suất biểu kiến S được biểu thị bằng tổng vecto công suất thực P và công suất phản kháng Q, còn được viết tắt là kVA đơn vị biểu thị công suất dòng điện.
Nhìn hình trên ta thấy.
- kVA là đơn vị tính công suất biểu kiến hay còn được gọi là công suất toàn phần của máy S=U.I
- kW là được biểu thị là công suất thực, được biểu thị P = U.I Cos phi
- kVAr là công suất phản kháng có công thức là Q = U. I Sin phi
Xem thêm : Hiểu thế nào là Công suất phản kháng.
Lượng điện năng truyền tải từ nhà máy phát điện đến nơi tiêu thụ gồm hai thành phần. Phần gây ra công suất thực gọi là P đơn vị là kW, phần gây ra công suất ảo là Q đơn vị là kVAr và tổng là công suất toàn phần S = U.I (kVA).
Trong thực tế người ta chỉ quan tâm đến công suất thực kW là năng lượng hữu ích chuyển đổi trực tiếp sang cơ năng, nhiệt năng mà chúng ta cần.
kVA trong thực tế
Chúng ta biết rằng điều kiện để một máy biến áp làm việc phải đảm bảo hai yếu tố sau:
- Tổn thất của máy biến áp phải nằm trong khung giới hạn cho phép từ nhà sản xuất thường kí hiệu là Un% được ghi trên catalog.
- Nhiệt độ của cuộn dây đồng và lõi của máy biến áp không vượt quá mức cách điện cho phép.
Và thấy rằng các điều kiện trên chỉ liên quan đến dòng điện truyền tải trong máy biến áp. Vậy nên ở các nút trung áp, hạ áp, đặt các máy biến áp, trên bảng tên máy phát thường ghi công suất tính bằng kVA, hay mVA.
Nếu chúng ta chỉ biết thông số kW của máy biến áp
Với mỗi biến áp cấp điện áp khác nhau tương ứng với mỗi dòng điện thì nó truyền tải công suất thực cũng khác nhau
Ta phải hiểu rằng, đại lượng kVA bao gồm kW là năng lượng thực, cái mà doanh nghiệp, người dân cần sử dụng, và kVar năng lượng phản kháng, cần thiết cho những tải cảm.
Mối quan hệ giữa kVA và kW.
Người ta chỉ quan tâm đến lượng điện thực kW, nhưng khi tính tổng năng lượng trong ngành điện thì là kVA.
Vậy cách đổi từ kW sang kVa giữ các đơn vị điện năng như thế nào. Chúng ta xem bảng dưới đây.
Trong cuốn máy điên cơ sở, công thức tính công suất máy biến áp là
P = U. I. Cos phi
Trong đó
- P là công suất đơn vị là VA
- U là hiệu điện thế có đơn vị là V.
- I là cường độ dòng điện đơn vị là A
- Phi là góc lệch pha giữa dòng điện và hiệu điện áp qua thiết bị tiêu thụ điện.
Đối với khu hộ gia đình, tiền điện mà chúng ta trả hàng tháng là lượng điện thực này kW, nên với một động cơ có công suất 1 kVA mà có hệ số công suất cos phi = 0.8 thì lượng điện tiêu thụ là 0.8 kW ( lượng điện phải trả tiền).
Và ta có mối liên hệ giữa công suất thực kW và công suất biểu kiến kVA là: kW = kVA nhân cos phi. Thường thì cos phi dao động từ 0.2 đến 0.9 nên 1 kVA = 0.2 đến 0.8 kW ( tùy theo mỗi quy định của hãng chế tạo ).
