Việc sắp xếp di ảnh của người đã khuất trên bàn thờ có ý nghĩa gì, sắp xếp ra sao, theo nguyên tắc nào là những câu hỏi mà nhiều gia chủ vẫn thường hay thắc mắc. Sau đây, bài viết này xin được giải đáp những câu hỏi trên để giúp quý vị và các bạn hiểu rõ thêm về nét đẹp thờ cúng tổ tiên trong văn hóa tâm linh của người Việt.
Nguồn gốc và ý nghĩa của di ảnh trên bàn thờ
Nguồn gốc của di ảnh
Di ảnh là ảnh chân dung của người đã khuất khi còn sống, được đóng khung trang trọng theo tỷ lệ nhất định và được đặt thờ cúng trên bàn thờ. Di ảnh này xuất hiện từ đám tang của người đó cho tới sau này khi đưa họ lên bàn thờ tổ tiên.
Trước đây, trong xã hội xưa, bài vị có ý nghĩa và tác dụng như di ảnh. Sau này, khi kỹ thuật chụp ảnh, di ảnh dần dần thay thế cho bài vị bởi nó truyền tải được nhiều thông tin về người đã khuất hơn như khắc họa lại chính xác hình dáng và phong thái khi còn sống của họ.
Thông thường, những người khi về già sẽ chuẩn bị cho bản thân mình một tấm hình đẹp nhất để làm di ảnh. Với những người ra đi đột ngột chưa kịp chuẩn bị, di ảnh có thể được sao chép lại từ ảnh chứng minh thư, bằng lái xe,…
Ý nghĩa của di ảnh trên bàn thờ là gì?
Di ảnh trên bàn thờ có thể nói là tấm ảnh đẹp nhất, ưng ý nhất mà người đã khuất khi còn sống lựa chọn. Nó khắc họa sinh động hình dáng, phong thái của một người. Di ảnh được đặt trên bàn thờ là phương tiện để con cháu hậu thế lưu giữ hình ảnh người đã khuất mẫu mãi, thậm chí những người chưa từng được gặp mặt người đã khuất đó cũng có thể biết mặt người đó.
Di ảnh là cách để con cháu thể hiện lòng biết ơn sâu sắc đến ông bà tổ tiên đã khuất. vật này là lời nhắc nhở con cháu hậu thế phải luôn nhớ về ông bà tổ tiên, không được quên công sinh thành, dưỡng dục của những thế hệ trước.
Đó còn là vật giao tiếp giữa con cháu ở thế giới hiện tại với thế giới tâm linh bên kia. Di ảnh là đại diện cho vong linh của người đã khuất. Người ta quan niệm, thông qua di ảnh, ông bà đã khuất vẫn hàng ngày dõi theo con cháu hậu thế, đồng thời di ảnh là vật có thể truyền đi những lời cầu mong của con cháu để được ông bà tổ tiên phù hộ độ trì cho sức khỏe dồi dào, phúc lộc viên mãn.
Hướng dẫn Cách sắp xếp di ảnh trên bàn thờ gia tiên
Sắp xếp theo nguyên tắc tả nam hữu nữ
Theo nguyên tắc này, di ảnh của những người là nữ trong gia đình sẽ được đặt bên phải là những người là nam giới sẽ được đặt ở bên trái.
Quan trọng nhất của nguyên tắc này là cách xác định bên trái và bên phải của bàn thờ. Theo đó, cách xác định này tả nam hữu nữ này sẽ theo hướng từ bàn thờ nhìn ra. Điều này cũng có nghĩa rằng, theo hướng mà chúng ta đừng để cúng bái nhìn vào, di ảnh của những người là nữ sẽ ở bên tay trái còn những người là nam sẽ ở bên tay phải của chúng ta.
Sắp xếp theo vai vế trong gia đình
Theo nguyên tắc này, những người khi còn sống có vai vế cao hơn trong gia đình sẽ được đặt di ảnh ở gần vị trí trung tâm của bàn thờ hơn và đặt cao hơn. Những người có vai vế thấp hơn sẽ được đặt dịch ra xa vị trí trung tâm của bàn thờ hơn và thấp hơn đôi chút.
Trong trường hợp ở nhà thờ tổ, bàn thờ có phân thành các bậc thang, di ảnh của những người có vai vế cao hơn sẽ được đặt ở bậc thang cao hơn phía trong. Càng ra xa và ở những bậc thang thấp hơn là những người có vai vế thấp hơn.
Ở cùng 1 bậc thang là di ảnh của những người có cùng vai vế. Những người có quan hệ huyết thống gần với dòng chính trong gia tộc sẽ được đặt ở vị trí gần trung tâm hơn.
Một số điều cấm kỵ cần tránh khi đặt di ảnh trên bàn thờ là gì?
** Không được đặt chung hai người trong 1 di ảnh
Theo đó, mỗi một người thân đã khuất sẽ có 1 di ảnh khác nhau để thờ cúng. Việc đặt 2 người đã khuất vào cùng 1 di ảnh là bất kính, có thể gây ra những hậu quả đáng tiếc.
** Không được đặt di ảnh vào chính giữa bàn thờ
Vị trí chính giữa của bàn thờ là vị trí dành cho thần linh, vì thế không được phép đặt di ảnh người đã khuất vào vị trí này. Việc đặt di ảnh vào vị trí này là khinh nhờn thần linh, mang đến nhiều đại họa cho gia đình và khiến cho vong linh người trong di ảnh không thể yên nghỉ.
** Không được đặt ảnh thờ lệch và ngang hàng với bát hương
Di ảnh người đã khuất phải được đặt chính giữa và cao hơn bát hương thờ cúng họ. Nếu đặt di ảnh của họ lệch và ngang bằng với bát hương, ma đói quỷ khát có thể lợi dụng sơ hở này để chiếm chỗ của người đó trên bàn thờ, khiến vong linh họ không nhận được sự thờ phụng.
LỜI KẾT: Trên đây là nguồn gốc, ý nghĩa và cách đặt di ảnh đúng tâm linh trên bàn thờ gia tiên trong gia đình. Hy vọng rằng qua đây bạn có thể hiểu rõ tầm quan trọng của di ảnh và biết cách đặt bức ảnh này sao cho đúng và lịch sự, trang trọng nhất.
