Trong văn bản chúng ta có cần quan tâm tới tính mạch lạc không? Nó có vai trò, tác dụng gì và cách viết văn mạch lạc như thế nào? Hãy cùng giúp học tốt văn học tìm hiểu chủ đề mạch lạc trong văn bản là gì qua bài viết này nha.
Khái niệm mạch lạc trong văn bản là gì?
A – Khái niệm
Trong văn bản, mạch lạc là sự tiếp nối các ý, các câu, các đoạn theo một trình tự hợp lí. Sự tiếp nối hợp lý giữa các ý thể hiện ra ở sự tiếp nối hợp lý của các câu, các đoạn, các phần trong văn bản. Mạch lạc trong văn bản có thể hiểu đơn giản là bài văn được viết một cách trôi chảy, các ý, bố cục trong văn bản được gắn kết với nhau và theo một thứ tự logic. Người đọc, người nghe có thể hiểu được nội dung của bài văn dễ dàng.
Một văn bản mạch lạc sẽ có sự liên kết chặt chẽ giữa các ý tưởng và thông tin, và không bị lặp nội dung quá nhiều lần. Nó có thể sử dụng các từ nối giúp cho các ý tưởng liên kết với nhau, và đảm bảo rằng các thông tin được trình bày một cách có hệ thống và logic. Mạch lạc trong văn bản cũng cần có cấu trúc rõ ràng, với các đoạn văn được chia nhỏ và sắp xếp một cách hợp lý và các câu được sắp xếp theo trình tự logic.
B – Các điều kiện để văn bản có tính mạch lạc
Các bạn ghi cần nhớ một vài điều kiện sau để viết đoạn văn thật mạch lạc và rõ ràng:
- Các phần, các đoạn, các câu trong văn bản đều nói về một đề tài, đều biểu hiện một chủ đề chung xuyên suốt.
- Các phần, các đoạn, các câu trong văn bản được tiếp nối theo một trình tự rõ ràng, hợp lý, trước sau hô ứng nhau nhằm làm cho chủ đề liền mạch và gợi được nhiều hứng thú cho người đọc, người nghe.
- Ngoài sự thống nhất về chủ đề, đối với văn bản truyện thì sự việc chính, nhân vật chính là những điểm quan trọng tạo nên tính mạch lạc. Bên cạnh đó, hệ thống từ ngữ của văn bản cũng có vai trò to lớn, trong việc thể hiện mạch lạc.
- Phép lặp hay sử dụng các từ lặp là một phương thức liên kết văn bản và đồng thời sự lặp đi lặp lại hệ thống các từ ngữ liên quan đến chủ đề của văn bản cũng là điều kiện để văn bản duy trì tính mạch lạc.
- Các đoạn trong văn bản có thể liên kết với nhau theo nhiều kiểu như liên kết về mặt thời gian, không gian, nguyên nhân kết quả…
C – Những lưu ý về mạch lạc trong văn bản
- Đầu tiên các em phải xác định chủ đề chính của đoạn văn và phát triển các ý của đoạn văn theo một trình tự hợp lý, logic.
- Phải biết sắp xếp các ý theo một trật tự trước sau rõ ràng, có liên quan với nhau để người đọc hiểu được nội dung văn bản này.
- Không nên mở rộng chủ đề quá nhiều vì sẽ làm người đọc không hiểu mình đang trình bày nội dung chính là gì.
- Mạch lạc là một yếu tố quan trọng của một văn bản thành công, giúp cho người đọc có thể hiểu được ý chính của tác giả một cách dễ dàng và thuyết phục.
Cách viết một đoạn văn một cách mạch lạc, rõ ràng
Để viết một đoạn văn mạch lạc, đầy đủ ý nghĩa và truyền tải hết nội dung đến với người đọc, các em cần nắm vững các điều sau:
Bước 1: Lập kế hoạch
Trước khi viết bài, bạn nên lập một kế hoạch để sắp xếp ý tưởng theo trình tự. Hãy quyết định chủ đề, mục đích, đối tượng đọc và những ý chính của bài viết trước khi bắt đầu viết.
Bước 2: Sử dụng cấu trúc rõ ràng
Bài viết nên được chia thành các đoạn văn rõ ràng và có tính logic. Mỗi đoạn nên trình bày một ý chính và được kết nối với các đoạn khác bằng các phép liên kết câu và liên kết đoạn văn.
Bước 3: Lựa chọn từ ngữ phù hợp
Sử dụng từ vựng phù hợp với nội dung mình cần viết. Hãy tránh sử dụng các từ ngữ khó hiểu, quá cầu kỳ hoặc không phù hợp.
Bước 4: Điều chỉnh câu
Các câu trong bài viết nên được điều chỉnh sao cho rõ ràng và đơn giản. Tránh sử dụng câu quá dài hoặc quá phức tạp. Đặt các ý chính ở vị trí đầu câu để làm nổi bật chúng.
Bước 5: Kiểm tra lại lỗi chính tả
Trước khi hoàn thành bài viết, hãy đọc lại và sửa các lỗi ngữ pháp, chính tả hoặc cú pháp.
Bài tập mạch lạc trong văn bản
Bài tập 1: Tại sao trong truyện Cuộc chia tay của những con búp bê tác giả không kể lại tỉ mỉ nguyên nhân dẫn đến sự chia tay của bố mẹ Thành, Thủy? Như vậy có làm cho truyện thiếu mạch lạc không?
Đáp án bài tập 1:
Sự việc chính của câu chuyện là cuộc chia tay giữa hai anh em Thành Thủy và hai con búp bê. Các sự việc khác đều phải tập trung vào sự việc này. Kể tỉ mỉ về nguyên nhân dẫn đến sự chia tay của bố mẹ Thành, Thủy sẽ làm mấy đi sự tập trung ấy và vì thế làm giảm đi sự thống nhất chủ đề, khiến văn bản thiếu mạch lạc.
Bài tập 2: Tính mạch lạc của văn bản Mẹ tôi ( Ét – môn – đô đơ A – mi – xi) được thể hiển như thế nào?
Đáp án bài tập 2:
Truyện xoay quanh nội dung chủ đạo là lời căn dặn của người cha đối với người con rằng : tình yêu thương và lòng kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng và cao quý hơn cả.
Nội dung này được triển khai một cách hợp lý và mạch lạc: người cha nhắc đến lỗi của đứa con; tiếp đó, ông khéo léo nhắc về những kỷ niệm, nhắc về tình yêu thương sâu sắc mà người mẹ đã và đang dành cho con để đứa con cảm nhận sâu sắc hơn lỗi lầm của mình, từ đó mà biết tự nhận ta phải trái.
Bài văn kết thúc bằng những lời nói rất kiên quyết của người cha khi căn dặn và nhắc nhở đứa con mình.
Bài tập 3 Trang 33 SKG – Lão nông và các con
Đề tài chính: Lao động.
Chủ đề: Lao động là vàng xuyên suốt toàn bài.
Hai câu mở đầu nêu lên chủ đề chính.
Đoạn giữa: Kho vàng chôn dưới đất và sức lao động của con người làm nên lúa tốt ” vàng “.
Đoạn kết: gồm 4 câu kết nhấn mạnh chủ đề thêm một lần nữa để khắc sâu.
Bài tập 4: Một văn bản có bố cục không rành mạch sẽ như thế nào?
Đáp án bài tập 4:
Một văn bản nếu có bố cục không rành mạch sẽ:
- Văn bản thiết ý, các ý sẽ chồng chéo lên nhau.
- Người đọc không nắm bắt được nội dung văn bản đó.
- Khiến người viết không thể hiện được nội dung tư tưởng của mình.
kết luận: Đây là đáp án cho câu hỏi mạch lạc trong văn bản là gì? Cách sử dụng, ví dụ và bài tập minh họa chi tiết nhất.
