Từ láy là những từ đặc biệt có ý nghĩa nhấn mạnh vẻ đẹp của thiên nhiên, con người, sự vật cụ thể. Sử dụng từ láy linh hoạt và khoa học có thể làm cho những gì đang được miêu tả hoặc một sự việc trở nên sinh động và ấn tượng đối với người đọc, người nghe. Nó được biết đến rất nhiều trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Tuy nhiên, nhiều người chưa hiểu chính xác từ láy là gì và thường bị nhầm lẫn với từ ghép dẫn đến dùng sai. Vậy sau đây hãy cùng chúng tôi đi tìm hiểu để tránh sai sót trong sử dụng từ nhé.
Từ láy là gì
Từ láy là một dạng đặc biệt của từ phức gồm hai tiếng, trong đó các nguyên âm hoặc phụ âm được sắp xếp giống nhau, hoặc chỉ các nguyên âm và các bộ phận của phụ âm là giống nhau. Khác với từ ghép các từ cấu thành đều có nghĩa, từ láy có thể chỉ 1 từ có nghĩa, có thể không có nghĩa khi đứng một mình.
Từ láy thường được sử dụng trong các tác phẩm thơ ca, văn học để miêu tả và nhấn mạnh vẻ đẹp của cảnh vật con người và để bộc lộ cảm xúc, tâm trạng, âm thanh và nhiều hoạt động khác.
Xem thêm tính từ là gì
Từ láy có mấy loại
Về cơ bản, nó có thể được chia thành hai loại là láy toàn bộ và láy bộ phận.
Từ láy toàn bộ
Các từ có cùng âm, vần và dấu câu.
Ví dụ: đỏ đỏ, hồng hồng, ào ào.
Đôi khi để nhấn mạnh âm thanh hay các hành động mà dấu câu có thể khác nhau ví dụ như lanh lảnh, thăm thẳm,…
Từ láy bộ phận
Là loại từ láy giống phần âm hoặc vần, dấu câu có thể giống hoặc khác tùy cách người dùng muốn.
Ví dụ: ngỡ ngàng, ngơ ngác, lác đác, dào dạt.
Từ láy bộ phận được sử dụng nhiều hơn từ láy toàn bộ vì khá dễ phối âm và vần.
Từ láy âm là gì
Là những từ có phần âm lặp lại.
Ví dụ như: miên man, mênh mông, ngơ ngác, xinh xắn, mếu máo…
Từ láy vần là gì
Là những từ có phần vần lặp lại.
Ví dụ như: liêu xiêu, chênh vênh, liu diu, lao xao.
Từ láy bộ phận sẽ được sử dụng nhiều hơn so với từ láy toàn bộ vì dễ phối vần và âm.
Xem thêm phương thức biểu đạt là gì
Tác dụng của từ láy
Qua các nội dung trên của bài viết, ta thấy từ láy được sử dụng rất linh hoạt. Người dùng có thể biến đổi linh hoạt chúng để mang đến cho người đọc và người nghe những cảm nhận khác nhau. Nếu các từ láy hoàn toàn giúp cho người nói, người viết nhấn mạnh được sự vật, sự việc, hiện tượng thì một chút biến đổi về thanh điệu hoặc phụ âm cuối sẽ lại mang đến một sự hài hòa và tinh tế.
Xuất phát từ sự biến đổi linh hoạt, từ láy đã được sử dụng phổ biến trong cả văn nói lẫn văn viết. Thông thường từ láy sẽ được dùng để miêu tả, nhấn mạnh vẻ đẹp của phong cảnh hay hình dáng của sự vật đồng thời diễn đạt cảm xúc, tâm trạng, tình trạng, âm thanh… của cả con người, sự vật và hiện tượng trong cuộc sống quanh ta. Từ đó, sẽ mang đến cho con người một cái nhìn đa chiều, sâu sắc đối với những vấn đề được nói đến.
Ví dụ về từ láy:
Chao ôi! Chú chuồn chuồn nước đẹp mắt làm sao. Màu vàng trên lưng lấp lánh. Bốn cánh mỏng như giấy bóng. Cái đầu tròn tròn và hai con mắt long lanh như là thủy tinh.
Trên cơ sở định nghĩa của từ láy, phân loại từ láy ta đã nêu lên ở trên, để thấy rằng, trong đoạn văn này có các từ láy sau: Chuồn chuồn, lấp lánh, tròn tròn, long lanh.
Qua các từ láy đã được sử dụng, người đọc sẽ cảm nhận được vẻ đẹp của chú chuồn chuồn. Từ đó, sẽ mang đến cho người đọc một vẻ đẹp rất thanh bình nhưng lại đặc sắc.
Từ láy tiếng Anh là gì
Từ láy tiếng Anh là reduplicative words hoặc reduplication
Xem thêm tài liệu văn học để tham khảo
Phân biệt từ láy và từ ghép
Xem thêm ẩn dụ là gì
Nghĩa của các từ tạo thành
Trong trường hợp từ ghép, cả hai từ được tạo thành có thể có một nghĩa cụ thể, và trong trường hợp từ láy, có thể không có từ có nghĩa hoặc chỉ có một từ có nghĩa.
Ví dụ: Hoa quả là từ ghép, các từ “hoa”, “quả” khi độc lập có nghĩa riêng. Từ “long lanh” chỉ “long” có nghĩa, còn từ “lanh” thì không xác định ý nghĩa của nó khi nó ở một mình. Ngoài sự giống nhau về âm thanh và vần, nghĩa của mỗi từ quyết định nó thuộc dạng từ nào.
Giữa 2 tiếng tạo thành từ
Nếu không liên quan đến âm/vần thì chắc chắn là từ ghép và ngược lại sẽ là từ láy.
Ví dụ: Cây lá chính là từ ghép và không có âm/vần giống nhau, còn chắc chắn thì phụ âm đầu giống nhau nên sẽ là từ láy.
Đảo vị trí các tiếng trong từ
Đối với từ ghép, khi ta thay đổi trật từ, vị trí của các tiếng thì vẫn có ý nghĩa cụ thể, còn từ láy thì sẽ không có bất kì ý nghĩa nào.
Ví dụ như: Từ “đau đớn” khi ta đảo vị trí thành từ “đớn đau” thì vẫn có nghĩa, nên đó chính là từ ghép. Còn từ “rạo rực” khi đổi lại thành “rực rạo” thì sẽ không mang nghĩa gì, nên sẽ là từ láy.
Một trong 2 từ là từ Hán Việt
Từ phức có thành phần Hán Việt trong câu không phải từ láy và ngược lại là từ láy.
Ví dụ như: Từ “tử tế” thì “tử” chính là từ Hán Việt, cho dù nó có láy âm đầu nhưng vẫn là từ ghép.
Lưu ý rằng những từ được Việt hóa như là tivi, rada là từ đơn đa âm tiết, nó sẽ không được xếp và từ láy hoặc là từ ghép.
Qua bài viết từ láy là gì trên đây, AMA đã tổng hợp toàn bộ các kiến thức về nó và chỉ cách phân biệt giữa từ láy và từ ghép cho mọi người. Nhưng có thể do vốn từ vựng đa dạng và phong phú của tiếng Việt, trong một khoảng thời gian ngắn không thể phân biệt chính xác được. Tuy nhiên, thường xuyên đọc nhiều thơ, tiểu thuyết và truyện ngắn sẽ giúp bạn nâng cao trình độ rất nhiều. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết.
