Giảo cổ lam là cây thuốc quý được ứng dụng rộng rãi trong các bài thuốc Đông y. Tuy nhiên, thảo dược Giảo cổ lam hiện nay đã không còn dễ tìm thấy trong tự nhiên. Vậy, chúng ta có thể tìm thấy cây Giảo cổ lam mọc ở đâu và nhận diện nó bằng cách nào? Bài viết hôm nay sẽ thông tin chi tiết đến bạn về loại thảo dược này.
Tổng quan về cây Giảo cổ lam
Tại nhiều nước trên thế giới, Giảo cổ lam được biết đến như một vị thuốc giúp tăng cường sức khỏe, làm đẹp và kéo dài tuổi thọ. Đây cũng là lý do người dân Trung Quốc gọi Giảo cổ lam là “cỏ trường thọ”. Y học Nhật Bản cũng công nhận hiệu quả của thảo dược này và đặt cho tên gọi khác là “phúc ẩm thảo”.
Tên gọi của Giảo cổ lam
Giảo cổ lam chỉ là cách gọi phổ biến nhất được sử dụng trong các tài liệu tra cứu tại Việt Nam. Trên thế giới hoặc các vùng địa phương khác, Giảo cổ lam sẽ được gọi với nhiều cái tên khác nhau:
- Tên khoa học của Giảo cổ lam: Gynostemma Pentaphyllum
- Tên gọi khác tại Việt Nam: Trường sinh thảo, cỏ trường thọ, cỏ thần kỳ, cây trường sinh.
- Giảo cổ lam thuộc họ: Bầu bí ( tên khoa học là Cucurbitaceae)
Thành phần hóa học
Dựa trên các thành của cây thuốc, các nhà khoa học tiến hành nghiên cứu và đưa ra tổng kết về tác dụng, công dụng. Các phân tích cho thấy, cây Giảo cổ lam chứa các thành phần chính gồm:
- Saponin: Saponin trong Giảo cổ lam nhiều hơn 3 – 4 lần so với nhân sâm. Trong số đó, một số saponin có cấu trúc tương tự như trong nhân sâm (ginsenozit)
- Flavonoid.
- Vitamin và khoáng chất: Selen, sắt, kẽm, mangan, phospho,…
- Các chất gốc Sterol.
- Chlorophyll
Bộ phận dùng và dạng bào chế
Tùy theo mục đích sử dụng mà người ta sẽ lựa chọn bộ phận của cây Giảo cổ lam và chế biến thành các dạng thuốc khác nhau.
- Các bộ phận được sử dụng làm thuốc của cây Giảo cổ lam bao gồm: thân, lá và cành.
- Sau khi thu hái, Giảo cổ lam có thể được chế biến thành thuốc dưới các dạng như: dược liệu khô, chiết xuất cao dược liệu, bột dược liệu, rượu thuốc.
Thu hái và bảo quản
Giảo cổ lam được thu hái sau khoảng 4 – 6 tháng kể từ khi gieo trồng vào những ngày nắng to. Dược liệu được thu hái toàn bộ chỉ để lại phần gốc cách mặt đất khoảng 20 – 30cm. Sau khi thu hoạch, Giảo cổ lam được rửa sạch bằng nước và cắt thành đoạn ngắn khoảng 2 – 3cm. Tiếp đó, đem dược liệu rải mỏng trên bạt, phơi dưới nắng to hoặc sấy khô đến khi độ ẩm dưới 12%.
Dược liệu khô cần được bảo quản trong bao bì kín trong điều kiện thoáng mát hoặc trong kho lạnh. Tránh đề dược liệu ngoài không khí, nơi ẩm ướt sẽ bị ẩm mốc, mối mọt.
☛ Chi tiết hơn trong bài viết: Cây thuốc Giảo Cổ Lam
Cây Giảo cổ lam mọc ở đâu?
Giảo cổ lam là vị thuốc được sử dụng trong y học Trung Quốc từ thời xưa. Người dân Trung Quốc xem loại thảo dược này như cây thuốc trường sinh vì những người sống ở vùng trồng Giảo cổ lam thường sống rất thọ. Cũng có nhiều nơi gọi Giảo cổ lam là nhân sâm 5 lá hay nhân sâm phương nam bởi những lợi ích mà nó mang đến cho sức khỏe. Giảo cổ lam cũng được tìm thấy ở các nước khác như: Nhật Bản, Hàn Quốc, Việt Nam,…
Điều kiện sống lý tưởng của Giảo cổ lam là khu rừng nguyên sinh, ít cây, độ ẩm cao nằm ở độ cao từ 300 – 2000m.
Tại Việt Nam, Giảo cổ lam được tìm thấy lần đầu tại đỉnh núi Phan-xi-păng thuộc thị trấn Sa Pa, tỉnh Lào Cai với tên gọi là cây Thất diệp đảm. Sau đó, Giảo cổ lam cũng được tìm thấy ở một số địa phương khác thuộc vùng núi phía Bắc.
Ngày nay, số lượng Giảo cổ lam tự nhiên không còn nhiều. Giảo cổ lam trên thị trường chủ yếu là loại được trồng tại các vùng dược liệu. Một trong những vùng trồng Giảo cổ lam nổi tiếng nhất phải kể đến là vùng trồng Giảo cổ lam Tuệ Linh của công ty Dược phẩm Tuệ Linh. Đây là đơn vị đầu tiên nghiên cứu và tiến hành trồng Giảo cổ lam theo tiêu chuẩn GACP. Theo tiêu chuẩn này, Giảo cổ lam Tuệ Linh đảm bảo được các tiêu chí: Không thuốc diệt cỏ, không phân bón, không dùng nước ô nhiễm, không thuốc trừ sâu và không tiếp xúc với không khí ô nhiễm.
Nhờ những yếu tố này, Giảo cổ lam Tuệ Linh cũng là loại dược liệu duy nhất đạt đủ điều kiện xuất khẩu sang thị trường châu Âu.
Đặc điểm nhận diện của cây Giảo cổ lam
Để nhận biết cây Giảo cổ lam trong tự nhiên, bạn có thể dựa vào một số đặc điểm dưới đây:
- Tổng quan: Cây thảo, dạng mảnh, nách lá có các tua cuốn để giúp cây leo lên.
- Lá: Giảo cổ lam là cây lá kép, xẻ sâu và có hình dạng giống với lá kép hình chân vịt. Trên các mép lá có răng cưa. Chiều dài mỗi lá đơn khoảng 3 – 9 cm.
- Hoa: Hoa Giảo cổ lam là hoa đơn tính, khác gốc. Mỗi cụm hoa gồm nhiều hoa nhỏ, màu trắng, cánh hoa tách rời tạo thành hình sao. Bao phân dính thành đĩa và có ba vòi nhụy. Hoa Giảo cổ lam bắt đầu nở vào khoảng tháng 7 – 8.
- Quả: Quả có hình cầu, khi chín chuyển màu đen, đường kính quả khoảng 5 – 9 mm. Giảo cổ lam thường kết trái vào khoảng tháng 9 – 10.
Sau khi thu hái và chế biến, một số đặc điểm của cây Giảo cổ lam sẽ thay đổi. Bạn có thể nhận biết Giảo cổ lam đã được làm khô dựa trên những đặc điểm dưới đây:
- Hình dạng: Cây Giảo cổ lam khi phơi khô vẫn giữ được các tua cuốn ở nách lá.
- Màu sắc: Giảo cổ lam không bị mất đi màu xanh dù đã được phơi khô. Ngược lại, các loại giảo cổ lam giả thường có màu thâm đen hoặc vàng héo.
- Mùi vị: Giảo cổ lam khô có mùi thơm nhẹ đặc trưng. Khi nếm thử, bạn sẽ thấy vị đắng ngay đầu lưỡi nhưng ngọt ở cuống họng. Điều này dược liệu giả sẽ không thể có được.
☛ Có thể bạn cần: Phân biệt giảo cổ lam thật giả qua hình ảnh!
Tác dụng của cây Giảo cổ lam
Dựa trên các phân tích về thành phần hóa học, nhiều tác dụng của cây Giảo cổ lam ngày càng được làm sáng tỏ:
- Thu dọn gốc tự do: Tác dụng này có được nhờ các hoạt chất Flavonoid trong cây Giảo cổ lam. Nhờ tác dụng này, người sử dụng sẽ hạn chế được nguy cơ mắc các bệnh mạn tính như: tiểu đường, huyết áp cao, mỡ máu, ung thư,…
- Hạ mỡ máu: Hơn 100 loại saponin có trong Giảo cổ lam giúp làm giảm cholesterol xấu (LDL) và tăng Cholesterol tốt (HDL). Hiệu quả của tác động này được ghi nhận lên đến 67 – 93%.
- Ổn định huyết áp: Nghiên cứu tại Trung tâm Y tế ĐH Vanderbilt và GS.TSKH. Trần Văn Sung cho thấy, trong Giảo cổ lam có chứa hoạt chất Adenosine. Đây là hoạt chất giúp làm tăng sức chịu đựng của cơ tim và giảm các cơn đau tim hiệu quả.
- Ổn định đường huyết: Một hoạt chất độc đáo được phát hiện trong cây Giảo cổ lam là Phanosid. Hoạt chất này giúp điều hòa đường huyết bằng cách kích thích tuyến tụy tăng tiết insulin để cơ thể dung nạp glucose tốt hơn. Nhờ đó, chỉ số đường huyết được kiểm soát hiệu quả. Điều đặc biệt là Phanosid không làm ảnh hưởng đến nồng độ đường huyết ở người bình thường.
- Bảo vệ gan: Giảo cổ lam có tác dụng tăng cường chức năng gan, hạ men gan và hỗ trợ điều trị gan nhiễm mỡ rất tốt.
- Tác dụng khác: Giúp giảm căng thẳng, mệt mỏi, kích thích ăn ngon, tiêu hóa tốt và tăng cường miễn dịch,…
☛ Chi tiết nhất trong bài viết: Tác dụng kỳ diệu của Giảo cổ lam đối với sức khỏe con người
Mua Giảo cổ lam ở đâu uy tín?
Với những tác động tuyệt vời cho sức khỏe, Giảo cổ lam trở thành loại dược liệu dược rất nhiều người quan tâm và tìm kiếm. Tuy nhiên, không phải ai cũng nắm rõ được đặc điểm của loại dược liệu này. Điều này tạo điều kiện cho những đơn vị kinh doanh bất chính trà trộn dược liệu kém chất lượng, dược liệu giả để thu lợi nhuận.
Việc mua phải dược liệu giả không chỉ khiến người bệnh mất tiền oan mà còn có thể tạo ra những tác động tiêu cực cho sức khỏe. Vậy nên, để tránh tình trạng “tiền mất tật mang”, bạn cần tìm hiểu thật kỹ về thảo dược này. Hoặc, một cách đơn giản hơn là hãy tìm mua tại các địa điểm uy tín, có công bố tiêu chuẩn và kiểm định rõ ràng từ phía cơ quan chức năng.
Tuệ Linh là một trong những đơn vị tiên phong trong nghiên cứu và sản xuất các sản phẩm từ cây Giảo cổ lam. Hai sản phẩm nổi bật trên thị trường hiện nay là: Sản phẩm túi lọc trà Giảo cổ lam Tuệ Linh và viên uống Giảo cổ lam Tuệ Linh. Sau một thời gian ra mắt, sản phẩm Giảo cổ lam Tuệ linh đã nhận được nhiều giải thưởng danh giá như: giải Hàng Việt Nam chất lượng cao vào năm 2014 và giải Thương hiệu tiêu biểu vì người tiêu dùng.
Sản phẩm được phân phối rộng rãi tại các siêu thị và nhà thuốc trên toàn quốc. Để tìm mua sản phẩm tại nhà thuốc gần nhất vui lòng BẤM VÀO ĐÂY
Vùng đất trồng Giảo Cổ Lam sạch Tuệ Linh
Lời kết
Giảo cổ lam là cây thuốc quý của nền y học. Tuy nhiên, bạn cũng không nên vì thế mà lạm dụng quá mức. Khi quyết định sử dụng thảo dược này, bạn cần nắm rõ tình trạng sức khỏe của mình và tham khảo ý kiến chuyên gia. Hy vọng bài viết hôm nay không chỉ giúp bạn giải đáp được vấn đề cây giảo cổ lam mọc ở đâu mà còn cho bạn thêm thật nhiều thông tin hữu ích.
Nguồn tham khảo
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5037898/
https://examine.com/supplements/gynostemma-pentaphyllum/
http://tracuuduoclieu.vn/giao-co-lam.html
