Chắc hẳn bạn đã từng xem các tiết mục biểu diễn trên internet mà người thể hiện có thể thay thế cả một dàn âm thanh chuyên nghiệp để mang tới bài nhạc tuyệt hảo cho người nghe. Đó là nghệ thuật trình diễn đỉnh cao có tên là beatbox. Vậy thực chất beatbox là gì? Nguồn gốc của môn nghệ thuật này tới từ đâu? Cùng Lạc Việt Audio tìm hiểu thông qua bài viết này nhé!
Beatbox là gì?
Định nghĩa beatbox là gì?
Beatbox hay còn được gọi là beatboxing là một loại hình nghệ thuật biểu diễn mà trong đó những người nghệ sĩ biểu diễn (beatboxer) dùng những âm thanh phát ra từ miệng và giọng của mình để tạo nên các âm thanh khác nhau như tiếng chà đĩa (scratching), tiếng trống, giọng của người máy,… hay nói cách khác là họ có thể tạo ra nhịp trống, nhịp điệu và âm thanh bằng miệng, môi, lưỡi, họng, mũi. (Nếu dịch từ tiếng anh ra beat có nghĩa là nhịp, box có nghĩa là chiếc hộp, ở đây chỉ âm thanh phát ra từ hộp giống như trống hoặc có thể coi khoang miệng của chúng ta là hộp)
Đối với nghệ thuật beatbox, người nghệ sĩ biểu diễn chỉ cần một chiếc micro là đã có thể tự tạo ra cả một dàn âm thanh sân khấu hoành tráng rồi.
>>> Xem thêm:
- Tone là gì? Cách xác định tone nhạc của bài hát và của từng người
- Nhạc baroque là gì? Tác động của dòng nhạc này đến con người
Các tên gọi khác của beatbox là gì?
Ngoài cái tên chính hay được mọi người nhắc đến, beatbox còn được gọi bằng 2 cái tên khác như Vocal percussion (bộ gõ bàng giọng) và Multivocalism (học thuyết đa âm thanh).
Vocal percussion là thuật ngữ thường được dùng cho các ban nhạc acappella và rockcapella
Beatbox, beatboxing là các thuật ngữ thường được sử dụng trong hiphop và các loại hình nghệ thuật đường phố khác.
Multivocalism nhìn chung có ý nghĩa như cả vocal percussion và beatbox nhưng về khái niệm thì nó rộng hơn bao gồm cả nghệ thuật hát và các loại hình thanh nhạc khác.
Thuật ngữ beatbox bắt nguồn từ đâu?
Vào thế kỷ 19 ở Mỹ đã có rất nhiều kỹ thuật trình diễn giống như beatbox xuất hiện, đóng góp vào trong nhiều loại nhạc kể cả những dòng nhạc đồng quê, những bài nhạc thuộc dòng nhạc blues, ragtime,… thậm chí là cả các bài hát tôn giáo. Đi xa hơn nữa về quá khứ, con người đã có thể tạo ra những tiếng trống bằng giọng nói của mình từ hàng nghìn năm trước ở Ấn Độ và Trung Quốc với nghệ thuật thanh nhạc bằng miệng độc đáo hay “Over-breathing” ở Châu Phi cũng là một dạng nguồn gốc của beatbox hiện đại.
Tuy nhiên khái niệm beatbox là gì chỉ mới được chính thức nhắc đến vào những năm 1980 trong thể loại nhạc hip-hop thời bấy giờ. Và từ đó trở nên phổ biến, phát triển hơn. Cho đến ngày nay, beatbox đã trở thành một môn nghệ thuật toàn cầu với các giải đấu lớn nhỏ thường xuyên được tổ chức.
Điều thú vị về beatbox có thể bạn chưa biết!
Về cơ bản thì beatbox bắt đầu được biết đến từ thành phố New York, là một thành phần quan trọng trong hip-hop song chúng vẫn là điều gì đó rất bí ẩn. Như ở Việt Nam thì môn nghệ thuật này mới chỉ xuất hiện và trở nên phổ biến hơn trong một vài năm gần đây. Nhiều người cũng chưa hề biết tới beatbox là gì.
Beatbox là sự thể hiện âm nhạc của cơ thể thông qua việc tạo ra các âm thanh như dàn nhạc bằng cách sử dụng khoang miệng, mũi và cổ họng. Ví dụ bạn muốn tạo ra các âm thanh vang vọng, hoặc các hiệu ứng âm thanh khác thì cần tới các thiết bị như mixer, amply, equalizer,… nhưng với beatbox mọi thứ được tạo ra từ chính những người nghệ sĩ beatboxer.
Kỹ thuật beatbox không chỉ đơn giản là tạo ra bộ gõ âm thanh mà chúng còn liên quan mật thiết đến ngôn từ. Chắc hẳn bạn cũng từng há hốc miệng khi nghe thấy cả một bản nhạc như được thu sẵn và chỉ việc phát ra loa từ các beatboxer. Những âm thanh ấy thực sự hay đến nỗi mà nếu không biết thì cũng khó mà có thể phân biệt được đâu là beatbox đâu là bản nhạc thu. Các nhà nghiên cứu cũng đã từng đưa ra một kết luận khá bất ngờ rằng họ kinh ngạc về sự đa dạng âm thanh trong beatbox và khả năng phối hợp của lưỡi và khí động học để tạo ra những âm thanh ý nghĩ và đầy cảm xúc như vậy. Có một sự thật thú vị hơn về beatbox đó là những âm thanh của nghệ sĩ biểu diễn beatbox không hề giống giọng bình thường hàng ngày của họ. Thật thần kỳ phải không.
Ba ông hoàng đầu tiên của beabox những năm 80 – Human beatbox
“Beatbox của con người” trong hip hop bắt nguồn từ những năm 80 của thế kỷ trước với những người tiên phong đó là Doug E.Fresh – người đầu tiên tự xưng là beatbox human, Swifty người đầu tiên thực hiện kỹ thuật âm thanh inhale và Buffy người đã giúp hoàn thiện kỹ thuật beatboxing.
Ngoài ba ông hoàng của nghệ thuât beatbox này còn có thể kể đến một số cái tên có đóng góp lớn cho beatbox như Rahzel nổi tiếng với những âm thanh robot thực tế và khả năng hát và beatbox đồng thời Scratch beatboxer và nhạc công nổi tiếng để tiếp tục cách mạng hóa việc sử dụng giọng hát scratching trong beatboxing và Kenny Muhammad “dàn nhạc con người” beatboxer được biết đến với tính kỹ thuật và độ chính xác tuyệt vời của nhịp điệu của anh.
Như ở Việt Nam, vào năm 2017 beatboxer người Việt Trung Bao đã giành vị trí quán quân trong giải vô địch beatbox thế giới, mở ra nhiều cơ hội mới, con đường mới cho nghệ thuật beatbox tại Việt Nam.
Ý nghĩa mà beatbox mang lại trong cuộc sống
Âm nhạc là những thứ dễ dàng khơi gợi cảm xúc trong mỗi con người và beatbox cùng không ngoại lệ. Beatbox gắn liền với nghệ thuật đường phố cùng các bản nhạc hi-hop nên chúng có khả năng khơi gợi lên chất tự do trong mỗi con người. Beatbox đem lại cho người nghệ sĩ một cảm giác chiến thắng, khẳng định được chính bản thân mình và chinh phục được người nghe.
Không những thế, beatbox còn là cầu nối người nghệ sĩ với khán giả. Khi biểu diễn, người nghe có thể cảm nhận được nội lực phát ra từ trong con người bạn.
Ngày nay khi mà beatbox trở nên phổ biến hơn và đã khẳng định được vị trí của mình. Beatbox mang lại cái nhìn hoàn toàn khác của con người về bộ môn nghệ thuật này và khả năng không giới hạn của con người. Beatbox giờ đây không chỉ là một môn nghệ thuật đường phố nữa mà nó là nghệ thuật chân chính được mọi người công nhận.
Các âm trong beatbox cơ bản bạn cần biết khi bắt đầu học beatbox
Nếu bạn đang muốn học beatbox cơ bản thì bạn cần nhớ được các âm trong beatbox bao gồm:
1. Âm đẩy
Nguyên lý tạo ra âm đẩy là việc ép, nén mạnh luồng hơi bằng cách sử dụng giọng nói như một lực đẩy. Các âm đẩy cơ bản đó là “t”, “p”, “k”, “b”. Việc sử dụng thành thạo các âm này chính là bước đệm đầu tiên để có thể chơi được beatbox.
- Âm “b”: Những người bắt đầu chơi beatbox thường sẽ tập âm này đầu tiên vì đây là âm cơ bản nhất, tiền đề để học các âm trong beatbox khác dễ dàng hơn. Để làm được âm này, đầu tiên ta mím môi sao cho môi dưới bị che lấp bởi môi trên, rồi nhanh chóng đưa môi dưới ra ngoài và môi trên đưa theo môi dưới. Và cách dễ nhất sau đó là phát âm pụp và bạn sẽ thu được âm trống “b”.
- Âm “t”: Đây là một âm cơ bản rất dễ thực hiện. Chỉ cần cắn chặt răng là liên tục phát âm “ti ti ti”. Thực hiện nhiều lần là bạn có thể thuần thục nó.
- Âm “k”: Có thể thực hiện âm này bằng cách hít vào và phát âm khấc hoặc thở ra và phát âm kha thật nhanh. Một lưu ý để phát âm “k” tốt là cắn chặt răng.
2. Âm rung
Âm rung là các âm gió như “s”, “v”, “f”, “z”,… Âm rung thường được dùng ở cuối khi kết hợp với các âm dừng “p”, “t”, “k”, “d” ví dụ như tsss,dvvv,… Các âm rung được kết hợp rất đa dạng với các âm khác và các thực hiện chúng cũng đa dạng, phức tạp hơn. Phức tạp hơn ở đây là việc ta không sử dụng các ngôn ngữ thông thường mà dựa vào các âm tạp. Ví dụ như để thu được âm rung bằng môi dvvvt thì ta cần di chuyển môi gần nhau hơn và thêm vào đó những âm tạp.
3. Âm nối
Nhiều khi xem biểu diễn beatbox ta thấy dường như có những thời điểm mà họ sử dụng 2 lưỡi vậy khi mà họ để lưỡi ở 2 chỗ cùng một lúc. Nhưng thực chất bản chất của việc này là chèn thêm âm vào giữa đoạn nối 2 âm. Nguyên nhân xuất phát chính là từ âm nối. Đây là sự điều chỉnh âm ở 2 chỗ khác nhau vào cùng một thời điểm bằng cách đẩy khí ra giữa 2 hàm răng.
Giờ thì bạn đã biết beatbox là gì chưa? Mong rằng những chia sẻ của chúng tôi trong bài viết đã giúp bạn hiểu được beatbox nghĩa là gì cũng như lịch sử phát triển của môn nghệ thuật này. Theo dõi chúng tôi để biết thêm thật nhiều thông tin thú vị khác nữa nhé! Hẹn gặp lại vào các bài viết sau.
