Nha chu là tình trạng viêm nhiễm của tổ chức quanh răng, ảnh hưởng đến cấu trúc nâng đỡ răng, khiến răng mất liên kết với tổ chức nâng đỡ này. Bệnh nha chu ban đầu chỉ ảnh hưởng đến phần mô mềm – nướu răng – sau có thể phát triển ảnh hưởng đến cả xương ổ răng có vai trò quan trọng trong việc giữ răng. Trong trường hợp nghiêm trọng, bệnh nha chu có thể gây ra rụng răng, mất răng.
Nguyên nhân gây bệnh:
Bệnh nha chu (viêm nướu răng) gây ra bởi nguyên nhân chính là các mảng bám răng. Mảng bám răng là những màng sinh học cứng chắc có chứa các vi khuẩn có hại, hình thành trong miệng của bất cứ cá nhân nào. Vi khuẩn có hại phá hủy răng và nướu. Nếu các mảng bám không được loại bỏ, có thể dẫn đến nướu tụt ra khỏi răng, hình thành nên những túi nha chu có mủ. Những túi nha chu này cùng với vôi răng cứng chắc khiến việc loại bỏ mảng bám gặp nhiều khó khăn nếu không có sự hỗ trợ từ bác sĩ nha khoa, và bệnh nha chu sẽ tiến triển nghiêm trọng hơn. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh nha chu sẽ phá hủy toàn bộ tổ chức nâng đỡ cho răng, thậm chí là ảnh hướng đến tận xương ổ răng.
Dấu hiệu nhận biết bệnh nha chu:
- Nướu (lợi) tấy đỏ, sưng và dễ bị chảy máu (khi đánh răng hoặc làm sạch kẽ răng)
- Nướu tụt ra khỏi răng
- Hơi thở có mùi hôi
- Túi mủ hình thành giữa răng và nướu
- Răng bị lung lay hoặc cách xa các răng còn lại
- Sự thay đổi về sự khít sát nhau của các răng khi cắn
- Trường hợp dùng hàm giả bán phần sẽ cảm thấy sự thay đổi về sự vừa khít của hàm giả so với hàm thật
Bệnh nha chu có thể tiến triển từ nhẹ sang nghiêm trọng. Giai đoạn khởi phát của bệnh nha chu là viêm nướu. Dấu hiệu chính của giai đoạn này là nướu tấy đỏ, sưng viêm và cảm giác khó chịu không rõ rệt. Trong suốt giai đoạn này, nướu có thể bị chảy máu khi đánh răng hoặc làm sạch kẽ răng. Khi bệnh tiến triển nghiêm trọng và ảnh hưởng trực tiếp đến xương ổ răng, túi mủ hình thành và tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi mạnh mẽ hơn. Vôi răng hình thành trong các túi mủ này và không dễ dàng loại bỏ bằng các biện pháp vệ sinh răng miệng thông thường.
Bệnh nha chu tiến triển cần được vệ sinh nha khoa vào sâu trong các đường nướu.
Vi khuẩn có hại trong mảng bám, vôi răng là nguyên nhân chính dẫn đến các bệnh viêm nha chu
Mối liên hệ mật thiết giữa bệnh nha chu và sức khỏe toàn thân
Miệng được xem là cửa sổ mở của sức khỏe toàn diện của cơ thể. Nó phản ánh dấu hiệu suy giảm dinh dưỡng hoặc nhiễm trùng chung. Ví dụ, các bệnh hệ thống – những bệnh ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể như tiểu đường, AIDS, hội chứng rối loạn tự miễn dịch – có thể mắc phải do tổn thương ở miệng hay các bệnh lý răng miệng khác. Miệng là nơi ẩn náu của hàng tỉ vi khuẩn, nhiều trong số đó là nguyên nhân dẫn đến sâu răng và các bệnh về nướu. Những nhà nghiên cứu đã chỉ ra bệnh nha chu tiến triển (tình trạng bệnh nha chu nghiêm trọng đã ảnh hưởng đến cấu trúc nha chu) có thể gây mất răng có liên quan mật thiết đến các vấn đề sức khỏe, như bệnh tim mạch, đột quỵ, viêm phổi… Không chỉ vậy, phụ nữ mang thai mắc bệnh nha chu có thể đối mặt với nguy cơ sinh non và/ hoặc trẻ sơ sinh thiếu cân.
Nhiều nghiên cứu sâu sát hơn cần được tiến hành, nhưng nhiều nhà nghiên cứu đã nghi ngờ vi khuẩn và sự nhiễm trùng có liên quan đến bệnh nha chu là nguyên nhân gây ra các bệnh hệ thống. Tương tự như bệnh tiểu đường, rối loạn tế bào máu, nhiễm HIV và AIDS có thể làm suy giảm khả năng chống nhiễm trùng, khiến bệnh nha chu trở nên nghiêm trọng hơn. Vài nghiên cứu đã vạch ra mối liên kết không thể phủ nhận của tình trạng viêm mãn tính do bệnh nha chu và diễn biến của bệnh tim mạch. Nhiều bằng chứng cho rằng vi khuẩn đường miệng có thể liên quan đến bệnh tim, tắt nghẽn động mạch và đột quỵ. Những người mắc bệnh tiểu đường cũng được ghi nhận thường mắc bệnh nha chu và có khả năng mắc bệnh nha chu nặng hơn nhiều so với những người bình thường. Bệnh nha chu cũng khiến cho người mắc bệnh tiểu đường khó có thể kiểm soát đường huyết. Mặc dù bệnh nha chu có liên quan đến những tình trạng sức khỏe này, cần hiểu rõ rằng bởi vì hai tình trạng bệnh diễn ra đồng thời, không có nghĩa là tình trạng này gây ra tình trạng kia. Đó là lý do tại sao những nhà nghiên cứu vẫn tiếp tục tìm hiểu điều gì sẽ xảy ra khi bệnh nha chu được chữa khỏi ở những người gặp những vấn đề về sức khỏe.
