BOM là gì? BOM trong quản lý sản xuất hiện nay đóng vai trò như thế nào? Hãy cùng IAS tìm hiểu qua bài viết này nhé.
BOM là gì?
BOM được viết tắt từ cụm từ Bill of Matetial được hiểu theo nghĩa là định mức nguyên vật liệu. Đây là danh sách các nguyên liệu thô, các cụm lắp ráp, cụm trung gian, các thành phần phụ, các bộ phận và số lượng của mỗi loại cần thiết để sản xuất ra một sản phẩm cuối hoàn chỉnh.
BOM còn là cơ sở quan trọng trong kế hoạch hóa, tính toán kiểm gia, đánh giá các hoạt động trong sản xuất và kinh doanh. Dựa vào đó, các doanh nghiệp có thể cân đối nguyên vật liệu sản xuất và xác định lại mối quan hệ với các đối tác cung ứng.
Một BOM thường được gắn với một đơn hàng sản xuất, đôi khi BOM được sử dụng để chỉ cầu hình của một sản phẩm để phân biệt giữa các phiên bản sửa đổi chứ không đơn thuần là một hóa đơn.
Trong ngành công nghệ chế biến BOM còn được gọi là công thức, danh sách thành phẩm,… Một BOM lý tưởng sẽ bao gồm:
Các BOM trong quản lý sản xuất hiện nay
1. Manufacturing Bill of Materials (mBOM)
mBOM được các doanh nghiệp sử dụng để hiển thị tất cả thông tin của tất cả các bộ phận và lắp ráp, để xây dựng một sản phẩm hoàn chỉnh. mBOM sử dụng các thông tin để xây dựng nên các mối quan hệ chi tiết hơn về các thành phần và các cầu nối liên quan với nhau. Ngoài ra mBOM còn nắm bắt tất cả thông tin của các bộ phận yêu cầu xử lý trước khi đưa vào lắp ráp.
mBOM phụ thuộc hoàn toàn vào độ chính xác đơn đặt hàng của các bộ phận trong quá trình sản xuất để đảm bảo cho bộ phận mua hàng luôn duy trì được lịch trình tối ưu để đặt hàng từ các bộ phận và thương lượng giá với bên cung cấp.
Đây là loại BOM phổ biến nhất trong các công ty sản xuất hiện nay với nguồn dữ liệu được tổng hợp từ nhiều hệ thống bao gồm lập kế hoạch nguồn lực doanh nghiệp ERP, lập kế hoạch tài nguyên vật liệu MRP, hệ thống thực thi sản xuất MES.
2. Engineering Bill of Materials ( eBOM)
Khác với mBOM, eBOM thường tập trung vào các thành phần và vật liệu trong các thiết kế. eBOM phát triển trong giai đoạn thiết kế sản phẩm dựa vào các công cụ như: thiết kế hỗ trợ máy tính và tự động hóa thiết kế điện tử.
Một sản phẩm hoàn chỉnh có thể liên kết với nhiều eBOM. Các tài liệu eBOM sẽ thống kê các vật phẩm, bộ phận, thành phần, lắp ráp sản phẩm theo thiết kế của các nhóm kỹ thuật.
3. Production BOM
Production BOM còn gọi là BOM sản phẩm, BOM sản phẩm được xem như một nền tảng cho đơn đặt hàng sản xuất. Chúng sẽ liệt kê các thành phần và thành phần lắp ráp để tạo nên một sản phẩm hoàn chỉnh bao gồm giá cả, mô tả, số lượng, các đơn vị đo lường,… Trong quá trình sản xuất các thành phần vật lý sẽ được chuyển đổi thành thành phẩm hoàn chỉnh. Các nguyên liệu thô sẽ được phân bố hợp lý cho các sản phẩm bởi hệ thống tự động của chúng. Các nhu cầu thành phần, chi phí, tính sẵn có của nguyên liệu sẽ được tự động thêm vào các đơn đặt hàng.
4. Single – Level BOM
Loại BOM này là BOM đơn cấp thường được sử dụng cho các sản phẩm có cấu trúc đơn giản không có các thành phần nhỏ. Ở đây có chứa tổng số các bộ phận được sử dụng trong quá trình làm thành sản phẩm và được liệt kê theo thứ tự số phần. Tài liệu này chỉ cho phép 1 cấp độ con trong các thành phần, lắp ráp, vật liệu.
5. Multi – Level BOM
Multi – Level BOM có xu hướng sử dụng cho các sản phẩm có cấu trúc phức tạp và có thành phần lắp ráp được chia thành nhiều cấp độ phụ. Loại BOM này cao cấp hơn Single – Level BOM. Tài liệu này bao gồm mỗi sản phẩm sẽ liên kết với vật phẩm gốc.
Ý nghĩa của BOM trong quản lý sản xuất hiện nay
BOM giúp cho các doanh nghiệp xây dựng kế hoạch mua nguyên vật liệu thô. BOM giúp các tính toán và dự trù nguyên liệu một cách sát sao nhất các nguyên liệu trong bản kê khai chi tiết.
Thông qua việc ước tính được nguyên vật liệu, các doanh nghiệp sẽ dễ dàng ước tính và dự trù kinh phí.
Dễ dàng kiểm soát kho hàng tồn, theo dõi và lập kế hoạch cho các nguyên vật liệu cần thiết.
Việc kiểm soát được nguyên vật liệu giúp cho các doanh nghiệp đảm bảo nguồn cung cấp và tiết kiệm hơn. Sản xuất được trơn tru mà không bị gián đoạn.
BOM ngày nay được các doanh nghiệp quan tâm đến rất nhiều, bài viết trên hy vọng sẽ giúp bạn hiểu được tầm quan trọng của BOM trong quản lý sản xuất hiện nay.
>> Tham khảo thêm: Tìm hiểu tổng quan về MRP và MPS
