CÂY CÔ TÒNG
Cây Cô Tòng hay Cô Tòng Vàng còn có tên là Vàng Anh. Cây Cô Tòng có nhiều loại: Cô tòng Đuôi lươn (vàng anh đuôi lươn), Cô tòng Lá Mít (vàng anh lá mít),…Tên khoa học: Codieaum variegatum. Thuộc họ thực vật : Euphorbiaceae – họ thầu dầu.Có nguồn gốc ở Malaysia, quần đảo Thái Bình Dương và phía bắc Australia.
Cây bụi hoặc cây gỗ nhỏ, thân có nhựa mủ đục, phân cành nhánh nhiều, thấp. Cây thông dụng cao 30 – 40cm. Lá cứng có hình trứng đầu nhọn, đuôi nêm dài, màu sắc pha trộn: màu xanh lục, trắng, vàng hay đỏ tạo dải đan xen.
Màu vàng và xanh là chủ đạo. Hoa cụm nhỏ hình đuôi sóc dài ở ngọn thường cong mang nhiều hoa nhỏ màu trắng sữa. Là cây ưa sáng có thể chịu bóng 1 phần, thích nghi với đất tơi xốp, độ ẩm cao, sinh trưởng nhanh.
Có thể sống được nơi khô cằn.Lá cây có dược tính, được dùng tươi giã đắp bó gãy xương. Ở Vân Nam (Trung Quốc), lá được dùng làm thuốc thanh nhiệt lý phế, tán ứ tiêu thũng để trị ho, đòn ngã sưng đau.
Các dạng lá khác đều có cùng một công dụng. Ở Ấn Độ lá giã ra làm thuốc đắp trên bụng của trẻ em bị đau do rối loạn đường tiết niệu. Cây còn có những công dụng khác. Nước sắc của lá dùng cho phụ nữ tắm sau khi sinh nở. Nước sắc của một thứ có thể dùng để xổ hoặc phá thai.
Vài dạng có lá vàng có thể được dùng để xông, vừa uống vừa đắp chữa viêm họng. Rễ giã ra chữa giang mai. Lá giã đắp lên bụng trẻ em chữa đái dầm. Cành non làm thức ăn cho trâu bò.
Ngoài cây cô tòng lá đốm ra thì còn có nhiều giống cô tòng khác với sự biến đổi về hình dạng và màu sắc như cây cô tòng đuôi lươn, cây cô tòng lá nhún, cây cô tòng lá mít…
Cây cô tòng lá đốm là cây bụi thường xanh cao trung bình 1.2 – 1.8 m. Loài cô tòng này có lá màu xanh lá cây với những đốm vàng. Khi lá cô tòng lá đốm còn non có màu vàng nhiều hơn, lá già chuyển dần sang màu xanh lá đốm vàng.
Lá cây cô tòng lá đốm xếp xen kẻ đến xoắn ốc trên thân. la có hình elip đến hình bầu dục, nhọn đầu.Hoa cô tòng lá đốm cụm nhỏ hình đuôi sóc dài ở ngọn thường cong mang nhiều hoa nhỏ màu trắng sữa hay màu vàng. Chùm hoa mọc từ nách lá.
Cây cô tòng lá mít cũng như các loài cô tòng khác có nguồn gốc ở Malaysia, quần đảo Thái Bình Dương và phía bắc Australia. Cây cô tòng lá mít là cây lâu năm thân gỗ thường mọc tới 1.8 m.Cây cô tòng lá mít có lá nổi bật, đậm màu.
Lá cây bóng loáng như da, mép lá nhẵn, màu sắc tươi sáng khác nhau, từ màu vàng, màu hồng, màu cam, màu đỏ, màu đồng, màu tím và màu xanh lá cây kết hợp với nhau. Gân lá có màu vàng hoặc màu xanh, mà hồng. Lá có hình bầu dục giống lá mít nên gọi là cây cô tòng lá mít.
Cây cô tòng có cụm hoa dài hình đuôi sóc, màu trắng hoặc màu vàng nhỏ, kín đáo. Hoa không đáng chú ý ở loài thực vật này.Cây cô tòng lá mít ưa sáng hoặc chịu bóng bán phần. Cây sẽ cho lá màu sắc đẹp nơi có đầy đủ ánh nắng mặt trời. Cây cô tòng ưa độ ẩm cao, thoát nước tốt. Tưới nước thường xuyên cho cây để giữ ẩm nhưng không quá ẩm ướt trong quá trình sinh trưởng của cây.
Cây cô tòng đuôi lươn cũng giống như các loài cô tòng khác như cây cô tòng lá đốm, cây cô tòng lá mít, cây cô tòng lá nhún, chúng mọc tự nhiên ở miền Nam châu Á, Indonesia và các đảo khác đông Thái Bình Dương.
Cây cô tòng đuôi lươn là loài cây bụi cao 0,3 đến 2m, cành nhánh khoẻ cứng cáp, thẳng, cây phân cành ngay từ gốc. Thân cây có nhựa mủ đục. Lá cây cô tòng đuôi lươn như da bóng, màu sắc đậm. Lá dài dạng tuyến đuôi lươn đầu nhọn và loang lổ với màu vàng, màu cam, màu hồng, màu xanh lá cây, màu nâu và trắng. trong đó, màu vàng và xanh là chủ đạo.
Mép lá nguyên hay chia thành thùy lớn.Hoa cây cô tòng đuôi lươn cụm nhỏ hình đuôi sóc dài ở ngọn thường cong mang nhiều hoa nhỏ màu trắng sữa. Tuy nhiên, cây đẹp nhờ lá chứ không phụ thuộc nhiều vào hoa. Quả cây cô tòng đuôi lươn là quả nang, hạt có vân, nhiều màu.
cây cô tòng
Cây cô tòng phát triển tốt nhất trong đất thoát nước tốt và nơi ánh nắng mặt trời đầy đủ đến bóng râm bán phần. Cây cô tòng có thể nhân giống bằng giâm cành. Cây cô tòng với lá có màu sắc nổi bật thường được trồng viền hay trồng nền hoặc bụi cây cảnh trang trí sân vườn, công viên , khuôn viên trường học, nhà máy…
cây cô tòng
cây cô tòng vàng
cô tòng lá mít
cô tòng đuôi lươn
