Nhân dịp em Lily vừa viết một bài “Đôi điều cần chú ý khi bắt tay edit truyện”, Maroon cũng thấy ngứa ngáy, bèn viết cái entry này để nhắc tới những ‘cục sạn’ thường gặp trong truyện edit. Những ví dụ Maroon nêu ra được lấy từ những truyện đã từng đọc và KHÔNG mang tính bới móc, mong các bạn xem như một lời góp ý chân thành (mặc dù lời lẽ có hơi cà rỡn một tí, tại cái tật nó vậy chứ hong phải có ý gì đâu).
1. Trợ từ ngữ khí “ba” (mà các em hay dịch là “đi” đó)
Nhiệm vụ của nó là tăng biểu cảm trong câu thôi chứ không mang nghĩa, và Tiếng Việt mình thì có nhiều từ để diễn đạt chứ không phải chỉ có mỗi từ “đi”, nên hãy dùng uyển chuyển hơn. Lấy một ví dụ để dễ hình dung, “Không phải đi. Sáu năm trôi qua, sao em lại trở nên khai sáng, nhưng tư tưởng lại không hề giải phóng gì?” Ở đây không có ai “đi” đâu hết, nó chỉ biểu thị sự ngờ ngợ không tin nổi, nên dịch là “không phải chứ” mới đúng.
Còn một trường hợp thường sai là: “Đi thôi.” À, nếu đây là câu rủ rê cả đám cùng đi thì nó đúng, nhưng nếu 1 người ra lệnh cho người kia thì phải dịch là “Đi đi.” (ở đây thì được “đi” nhé ^^). Nhớ xem ngữ cảnh.
2. “Sẽ không”
Cái này sai thường trực. Đây là chữ “hội” trong truyền thuyết thường xuất hiện trong các bản edit dở tệ.
Chữ “hội” này có rất rất nhiều nghĩa, nhưng 2 nghĩa thường gặp là “sẽ” và “biết”, “biết” ở đây là chỉ khả năng làm 1 cái gì đó chứ không phải “biết thông tin”. Lấy ví dụ: “Nhược Tôn sẽ không cười.” Sai! Câu đúng là “Nhược Tôn không biết cười.”
Để dịch đúng thì phải tùy vào năng lực đọc hiểu của các em thôi.
3. “Không cần”
Câu này thường gặp trong mấy cảnh bạn nữ bị bạn nam ấy ấy, bèn kêu lên “không cần, không cần”, hehe. Các em thử tưởng tượng xem lúc đó mình có nói câu này hong? Trong hoàn cảnh đó, nghĩa của nó là “Đừng!” hoặc e thẹn chút thì “Đừng mà!” hoặc nũng nịu hơn thì “Đừng mà anh!” (nếu đang giả vờ e lệ)
Ngoài ra, tùy ngữ cảnh còn có thể dịch là “không muốn”, “không thèm”, “thôi khỏi”. Đừng lúc nào cũng chỉ “không cần” nhé.
4. “nghĩ”
Từ này nhiều nghĩa: nghĩ, muốn, nhớ. Có nhiều lúc đọc 1 câu thế này: “Ta nghĩ ngươi” hahaha, (_ _ |||) hong hiểu gì hết. Đúng ra là: “Em nhớ anh/ anh nhớ em” hoặc “ta nhớ nàng/thiếp nhớ chàng” mới phải.
Nếu phía sau nêu lên quan điểm của người nói thì sẽ là “Tôi nghĩ chúng ta nên về thôi.”
Nếu phía sau nêu lên một việc muốn làm thì sẽ là “Tôi muốn ăn hamburger”.
Nếu phía sau là một người, một địa điểm thì sẽ là “Tôi nhớ mẹ/nhà”.
Phải phân biệt rõ chứ không thể phang vào mỗi chữ “nghĩ” được.
5. “mau”, “nhanh”
Lần trước, Maroon nhắc 1 bạn dịch câu “Nước mau lạnh. Ta đi tắm.” phải dịch là “Nước sắp nguội rồi. Ta đi tắm đây.” mới đúng, thế là bị xóa còm, hehe (mình thù dai), nên nhớ kỹ. Cùng 1 ý, nhưng tùy ngữ cảnh mà dịch nhé.
6. “đứng lên”
Nếu nó là hành động thì nghĩa này không sai. Nhưng nếu nó đứng sau 1 động từ khác thì nó trợ nghĩa cho động từ đó, diễn tả một sự việc bắt đầu phát sinh. Lấy ví dụ, “lo lắng đứng lên” – sai – không có ai “đứng lên” hết, chỉ đơn giản là “bắt đầu thấy lo lắng”.
7. “xuống phía dưới”
Oh men. Nếu nó là hành động (thường thấy trong mấy cảnh H) thì nghĩa này không sai. Nhưng nếu nó đi sau 1 động từ khác thì nghĩa phải là “tiếp tục, thêm nữa”. Ví dụ, “Tôi không dám tái nói xuống phía dưới.” phải dịch là “Tôi không dám nói thêm gì nữa/ không dám nói tiếp nữa.”
8. “trong lời nói”
Nếu không có ai nói gì thì đúng là lãng nhách. Ví dụ như câu “Bọn họ khai mau trong lời nói,…” thì nó phải được dịch là “Nếu bọn họ chạy (lái xe) nhanh, thì …” (lụm đỡ câu này trong convert). Cụm này có nghĩa là NẾU đó.
Còn nếu có người nói thì nó là “lời” của anh ta. Ví dụ, “đừng nghe lời anh ta/ đừng nghe anh ta nói.” Chớ phang là “Đừng nghe anh ta trong lời nói” nhé. Nhảm lắm!
9. “trong lúc đó”
Nếu bạn nào sử dụng QT bản mới nhất sẽ không gặp phải lỗi này nữa. Khi gặp cụm từ này mà phía trước nó có 2 người/2 sự vật/2 sự việc thì nghĩa của nó là “giữa”. Ví dụ, “giữa vợ chồng bọn họ” không phải “vợ chồng bọn họ trong lúc đó” đâu nha.
10. Chức danh + tên họ.
Hãy dịch là “Giám đốc Trần, thư ký Ngô” chứ đừng để “Trần giám đốc, Ngô bí thư” nhé. Nghe trái lỗ tai lắm. À, “bí thư” trong một công ty chính là “thư ký” đó.
11. Về phần nhân xưng, hãy chỉnh sửa cho phù hợp hoàn cảnh và thân phận người nói. Dù là hiện đại hay cổ trang thì phận con cái/hậu bối cũng không thể xưng ta-ngươi với trưởng bối được. Đọc truyện mà gặp câu “Phụ thân/ Hoàng Thượng, ta nói cho ngươi biết” thì đúng là muốn làm phản rồi.
12. Một điều cuối cùng, tên riêng của nhân vật trong truyện.
Đọc truyện mà gặp tên riêng không viết hoa đã thấy khó chịu, chứ đừng nói gì đến việc tên riêng còn bị dịch nghĩa, ví như cái tên “hách ngay cả” thiệt quá kinh dị.
Maroon cũng từng đọc một số bản convert của một vài bạn nổi tiếng chuyên convert truyện trong tangthuvien và vẫn bắt gặp lỗi dịch tên riêng này. Không biết các bạn có để ý trong QT có một ứng dụng dùng để lọc tên riêng rất tiện lợi hay không? Nó giúp tiết kiệm rất nhiều công sức cho việc truy tìm tên riêng rồi replace thành viết hoa cho cả bộ truyện.
Bất kể bạn tự convert truyện để đọc hay là để dịch/edit thì công việc đầu tiên cần làm là:
- vào thư mục QuickTranslator trong máy, click icon QuickAnalyzer;
- chọn thư mục nguồn [chỉ chứa duy nhất 1 file raw của truyện ở dạng txt];
- sửa số lần lặp lại tối thiểu là 50 (chọn thấp quá sẽ ra một lô những từ không cần thiết, còn cao quá sẽ bỏ sót 1 số tên NV phụ);
- bấm RUN.
Nhiệm vụ hoàn thành bạn sẽ có khoảng 3 – 4 tập tin lọc ra những cụm từ thường xuyên lặp lại từ 50 lần trở lên trong truyện. Mở file có tên là result theo độ dàiViết Hoa, bôi đen những từ bạn cho rằng nó là tên riêng, copy lại, mở file Names.txt trong thư mục QuickTranslator của bạn, dán vào phía dưới, save và đóng file.
Thế là xong! Từ giờ trở đi, dù bạn dùng QuickConverter để convert 1 lần nguyên cả truyện hoặc QuickTranslator để dịch từng chương thì những tên riêng trong truyện đều được chuyển đúng định dạng và không bị dịch nghĩa. Đơn giản hơn ngồi mò từng cái tên để replace nhiều, đúng không?
Tạm thời mới nhớ được nhiêu đây. Khi nào thấy nữa sẽ nói tiếp.
