Tăng trưởng bền vững luôn là một mục tiêu mà tất cả mọi doanh nghiệp hướng đến. Để “đạt” được mục tiêu này nhằm tạo ra sức hút đối với các nhà đầu tư hoặc vì một lý do cá nhân nào khác, ban lãnh đạo công ty đã vận dụng đến các thủ thuật tài chính nhằm xào nấu lại số liệu kế toán. Việc này không còn quá xa lạ trên thế giới. Tuy nhiên, đối với một thị trường mới nổi như Việt Nam, không phải nhà đầu tư nào cũng nhận ra được các thủ thuật tài chính này. Và hôm nay, SFR sẽ giới thiệu với các bạn về Cookie Jar Reserve – một thủ thuật tài chính nhằm “để dành” lợi nhuận.
Cookie Jar Reserve là một phương pháp “để dành” lợi nhuận bằng cách giấu lãi ở hiện tại vào các khoản nợ xấu hoặc một chi phí nào đó không hề tồn tại. Với cách này, doanh nghiệp có thể dự trữ lợi nhuận ở những năm hoạt động kinh doanh tốt, có lợi nhuận cao để bù đắp vào những năm có lợi nhuận thấp. Kết quả là công ty sẽ tạo ra được một vẻ bề ngoài hào nhoáng khi tăng trưởng lợi nhuận một cách bền vững qua các năm. Báo cáo thu nhập lúc này không còn phản ánh đúng lợi nhuận thực tế của công ty trong kỳ. Các nhà đầu tư nếu chỉ nhìn vào lợi nhuận của công ty qua các năm trong quá khứ sẽ rất thích và định giá những công ty này rất cao vì họ cho rằng công ty sẽ tiếp tục tăng trưởng lợi nhuận bền vững như những năm gần đây.
Lấy một ví dụ cụ thể: Giả sử năm 2016 nhờ tình hình hoạt động kinh doanh thuận lợi, lợi nhuận thực tế của công ty A là 150 tỷ. Tuy nhiên trong năm, ban quản trị công ty đã lên kế hoạch tái cơ cấu lại doanh nghiệp và chi phí ước tính khoảng 50 tỷ. Chi phí này được khấu trừ vào lợi nhuận năm 2016. Do đó, lợi nhuận trên báo cáo thu nhập là 100 tỷ. Sang năm 2017, khi hoạt động kinh doanh không còn thuận lợi do có thêm những đối thủ cạnh tranh,lợi nhuận giảm còn 75 tỷ. Tuy nhiên, giám đốc công ty bất ngờ thông báo hủy tái cơ cấu và hoàn nhập chi phí này vào lại lợi nhuận. Do đó, lợi nhuận trên báo cáo thu nhập năm 2017 là 125 tỷ và tạo nên một sự tăng trưởng giả mạo.
Hiện nay, trên thị trường chứng khoán VN, thủ thuật tài chính Cookie Jar Reserve được khá nhiều các doanh nghiệp vận dụng với nhiều mục đích khác nhau. Tuy nhiên, dù mục đích là gì đi chăng nữa thì đây cũng được xem là một hành vi gian lận báo cáo tài chính. Nói cách khác, ban lãnh đạo doanh nghiệp đang quản lý lợi nhuận chứ không phải quản lý doanh nghiệp, khiến báo cáo tài chính không còn chính xác. Những thương vụ gian lận BCTC đình đám trong quá khứ của TTF hay JVC ắt hẳn vẫn chưa phai nhòa trong kí ức của nhiều nhà đầu tư. Vì vậy khi quyết định đầu tư vào một doanh nghiệp, bên cạnh lợi nhuận, chúng ta cần phải quan tâm nhiều hơn đến nguồn gốc của lợi nhuận và đọc thật kĩ BCTC.
#Cookie_Jar_Reserve #Thủ_thuật_tài_chính
Phạm Hoàng Ân, 12/07/2018.
