1. Đền Cô Bơ ở đâu?
Đền cô Bơ nằm tại xứ Hà Trung, Thanh Hóa.
Ngoài Thanh Hóa, còn có các di tích văn hóa đền thờ Cô Bơ ở các tỉnh khác như: đền Cô Bơ ở Hà Nam và ở Tuyên Quang
2. Giới thiệu về Cô Bơ:
Cô Bơ Bông là một trong số thánh cô nổi tiếng trong Tứ phủ Thánh cô. “Tứ Phủ” hiểu đơn giản là tín ngưỡng thờ Tứ Mẫu gồm Mẫu Trời, Mẫu Nước, Mẫu Rừng và Mẫu Địa. Theo truyền thuyết dân gian cho rằng, Cô Bơ là công chúa được lệnh Vua Thủy Tề giáng trần để giúp vua tôi nước ta thời phong kiến, đến chí kì mãn hạn thì được xe loan đến đón rước cô trở về Thủy Cung. Sau đó Cô Bơ hiển linh giúp người dân tại vùng ngã ba sông, che chở cho thuyền bè có thể qua lại được thuận buồm xuôi gió chính vì vậy nên cô được người dân kính trọng biết ơn đặt cho danh hiệu là Cô Bơ Bông, hay các tên khác là cô Ba Hàn Sơn, cô Ba Thoải cung hay cô Bơ Thác Hàn (theo tên gọi tại vùng quê nhà cô ở chính là đất Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa, ngã ba Bông bến đò Lèn). Đền thờ chính của Cô hiện nay mang tên Đền Ba Bông ngụ tại xã Hàn Sơn, Hà Trung, Thanh Hóa.
Đền cô Bơ đã từng trải qua nhiều sóng gió: vào khoảng những năm 1939 – 1940, Đền thờ đã bị bọn giặc Nhật đốt phá tượng. Thời kì ấy, cụ Nguyễn Trọng Khanh chính là thủ nhang của đền đã nhanh chóng bí mật cứu cất dấu được một số bát hương, bài vị, đỉnh thờ và các pho tượng của cô. Sau đó không bao lâu, cụ đã xin chính quyền Nhật lập đền thờ tướng Trần Hưng Đạo (thực chất là muốn dựng lại đền thờ Cô) tại khu bãi bồi bên sông cách nơi đền cũ khoảng chừng 200 mét. Nơi dựng đền lúc bấy đó quá khó khăn, thiếu thốn chỉ toàn lau lách.
Dưới sự tận tâm vượt qua nghịch cảnh của Cụ và bà con dân làng, một ngôi đền được tạo thành từc 3 gian bằng tre nứa lá có phần đơn giản đã được dựng nên. Sau đời cụ Nguyễn Trọng Khanh, cụ Nụ trở thành thủ nhang và cụ đã có công lớn trong quá trình tôn tạo lại đền. Để có được kinh phí xây dựng lại đền, cụ đã bán hết gia sản từ nhà cửa đến ruộng đất mới dựng xây được ngôi đền có nền gạch và được lợp ngói 5 gian.
Đến năm 1996, ngôi đền thờ Cô được nhà nước công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia. Theo lời dân gian truyền tai nhau rằng từ lâu rằng đền Cô Bơ rất linh thiêng, bất kì ai hữu sự đến kêu van cửa cô với lòng chân thành, nhất tâm, dù là lễ bạc cũng đều được như ý nên danh tiếng của Đền thờ cô vang lừng khắp nơi gần xa. Lại thêm những câu chuyện thần thoại rằng cô hiển linh được người dân lưu truyền càng làm cho ngôi đền trở nên kỳ bí và thiêng liêng, thu hút hàng ngàn người mỗi năm dđến hành hương xin được cô ban lộc, phù hộ độ trì cho sức khỏe dồi dào và vạn sự hanh thông.
3. Sắm lễ Đền Cô Bơ Thanh Hóa:
Nhiều người đến đền chùa thắp hương vì muốn cầu xin một điều gì đó, trong cuộc sống thực tế muốn nhờ ai một việc gì cũng không thể trắng tay, phải mang theo những món quà mà đối phương thích, như vậy mới được. Vì vậy khi đến Đền Cơ Bơ bạn cũng nên chuẩn bị đồ cúng lễ.
Đầu tiên phải mang theo lễ vật, muốn mang gì cũng được, đa số sẽ chọn: “Hương, hoa, đèn, tiền vàng, quả”, không cần mang nhiều quá, chỉ cần chọn một vài thứ. Bạn có thể chuẩn bị trước, hoặc bạn có thể mua những mặt hàng này ngay tại chỗ.
Vào chùa thắp hương ngoài lễ vật cần mang theo những thứ gì, đây là thứ quan trọng nhất, dù đi tay không cũng phải mang theo thứ này. Đó chính là: “tâm từ bi và thành kính.” Khi chúng ta đi thắp hương, điều quan trọng nhất chúng ta cần mang theo là một tấm lòng từ bi và thành kính. Nếu bạn quên mang theo hai thứ này thì dù có đốt bao nhiêu nén hương, mang theo bao nhiêu thứ cũng vô ích.
Khi chọn đồ chúng ta cũng nên lưu ý một điều, đó là không được mang vào chùa một số đồ như rượu thịt, vì như vậy là phạm giới, còn đồ phạm giới thì không được mang vào chùa.
Thắp hương quan trọng nhất là tâm chứ không phải đồ vật, dù đến chùa tay không, chỉ cần tâm thiện thì kết quả tốt, ngược lại tâm ác thì cho dù bạn mang theo bao nhiêu món đồ, kết quả sẽ rất tệ. Dưới đây là một số loại lễ vật cụ thể:
Hương nến
Nhang nến là vật dụng cần thiết và quan trọng nhất trong lễ cúng. Khi dâng hương chỉ cần thắp một đến ba nén hương trong lư hương lớn trước chánh điện là đủ. Cách thức dâng hương: khi dâng hương, dùng ngón cái và ngón trỏ cầm hương, ba ngón còn lại khép lại, hai tay nâng hương lên ngang lông mày, quán tưởng Phật, Bồ Tát hiện ra trước mắt.
Tiền giấy
Tiền giấy là để đốt.
Rượu chay
Quá trình cúng tế tương đương với việc mang thức ăn để làm lễ cúng
Trái cây
Trái cây theo mùa từ nhiều nơi phù hợp với trái cây, không có yêu cầu đặc biệt, và đồ ăn nhẹ có thể được xác định theo tình hình cụ thể.
Hoa
Hoa cúc mang ý nghĩa của sự khao khát và hoài niệm, hoa cúc nói chung thích hợp để dâng hương, đặc biệt là hoa cúc trắng.
4. Văn khấn Đền Cô Bơ Thanh Hóa:
“Nam mô a di đà Phật !
Nam mô a di đà Phật !
Nam mô a di đà Phật !
Con lạy chín phương trời, con lạy mười phương đất, con lạy chư phật mười phương, mười phương chư phật.
Con lạy toàn thể chư phật, chư tiên, chư thánh.
Con lạy:… (tên thánh chủ bản đền. Ví dụ, đến đền Cô Chín ta khấn: Con lạy Cô Chín tối linh).
Đệ tử con tên là:………. tuổi:……….
Ngụ tại:……………………………
Hôm nay, (không cần nói rõ ngày tháng làm gì). Chúng con đến đây có chút hương hoa, phẩm quả, lễ mặn (chú ý dâng gì thì kêu đó – không có lễ mặn mà kêu lễ mặn là phải tội, nên nhớ không bày lễ mặn ở cung Phật) xin dâng lên các chư tiên, chư thánh để cảm tạ ơn đức của các ngài đã phù hộ độ trì cho chúng con suốt thời gian qua.
Vừa qua, được sự lưu tâm độ trì của các ngài mà công việc (Nếu đã xin việc gì cụ thể mà thành công thì xin trình bày) của con đã hanh thông vẹn tròn. Chúng con xin được cảm tạ và lễ tạ tất cả các Ngài.
Hôm nay, chúng con tới đây với tất cả lòng thành kính xin các ngài phù hộ độ trì cho con các việc sau: (Nêu cụ thể các việc cần xin, các khó khăn có thể gặp phải và có thể cả hướng định giải quyết ra sao).
Một lần nữa, thay mặt gia chung chúng con, con xin các ngài giang tay cứu giúp cho chúng con. Chúng con xin đa tạ… ( tên vị thánh bản đền) và toàn thể các chư tiên, chư thánh.
Nam mô a di đà Phật !
Nam mô a di đà Phật !
Nam mô a di đà Phật !”
5. Bản văn Cô Bơ:
Nhang thơm một triện, trống điểm ba hồi
Đệ tử con, dâng bản văn mời
Dẫn sự tích thoải cung công chúa
Tiền duyên sinh ở: thượng giới tiên cung
Biến hóa lên về Động Đình trung
Thác sinh xuống, con vua thoải tộc
Điềm trời giáng phúc, thoang thoảng đưa hương
Mãn nguyệt liền, hoa nở phi phương
Da tựa tuyết ánh hường xanh tươi
Hoa cười ngọc thốt, nét ngọc đoan trang
Áo trắng hoa, chỉnh triện dung nhan
Tươi vẻ ngọc diện càng tươi sáng
Tóc mây hương thoảng, da trắng lạ lùng
Điểm yên chi, má đỏ hồng hồng
Đôi mắt phượng lóng la lóng lánh
Tai đeo vàng cánh chân dận hài hoa
Điệu sống lưng ong dáng ngọc thướt tha
Chuỗi tràng mạng kim sa đài các
Mỗi ngày một khác, vẻ đẹp quá ưa
Áo bạch bào phơn phớt hương đưa
Chiếc lồng cổ hây hây xạ nức
Động lòng quân tử trạnh dạ văn nhân
Nói về tài cô tài vẹn mười phân
Nói về sắc mười phần nhan sắc
Áo hoa quần trắng, tóc phượng sống lưng ong
Chỉnh chiện thay nhan sắc não nùng
Vịnh thơ phú ngân nga đàn hát
Phấn nhồi má hạc, sáp điểm mày ngài
Cô mặc áo màu phơn phớt lòng trai
Hài mỏ phượng khoan thai chân bước
Đàn cầm thánh thót dạo khúc năm cung
Văng vẳng nghe tiếng nhạc lạ lùng
Điểm đót nhẹ giục lòng quân tử
Ba ngàn tiên nữ trăm ả theo hầu
Người vui mừng sắm sửa trầu cau
Kẻ hầu hạ nâng khăn sửa túi
Éo le cô nhiều lỗi cách điệu trăm phần
Người thanh tân nết cũng thanh tân
Người nhã nhặn thêm càng lịch sự và trang nhã
Hằng Nga tiên tử cung quế Quảng Hàn
Vấn khăn chầu áo ngự điểm trang
Lược ngà chải, gương loan điểm đót
Khăn hồng chau chuốt chuỗi ngọc lưu ly
Vẻ thướt tha tính nết nhu mỳ
So mọi vẻ cầm kỳ thi họa
Truyền chim nhắn cá trăm sự đinh ninh
Gẩy đàn ca tang tính tang tình
Tiếng thánh thót giọng loan to nhỏ
Phỉ lòng trăng gió hội ngộ bạn tiên
Chốn Ba Bông cảnh sắc vạn vật thiên nhiên
Non nọ nước ấy miền sơn thủy
Ấy mong tri kỷ gió lạnh sương rơi
Khen trăng già sao khéo trêu ngươi
Tiên thượng giới, bạn người hạ giới
Hoa đào còn đợi, sao thấy gió đông
Đợi rồi mong nào đã phỉ lòng
Riêng chỉ đẻ tấc lòng hoảng sợ
Gió trăng đã trải quý tộc thiết tha
Bỗng hay đâu non nước la đà
Cánh chim nhạn cao xa bay bổng .
