Những cuộc gọi nửa chừng đêm
Sáng sớm, dù mệt nhoài sau khi phối hợp với lực lượng chức năng xử lý 2 vụ tai nạn cùng lúc trong đêm 5-2-2022 trên đèo Lò Xo tại Km 1440+490, các thành viên của SOS đèo Lò Xo lại tất bật với công việc mưu sinh của mình. Đêm đó, 2 vụ tai nạn nghiêm trọng trên đèo đã xảy ra, trong đó có một vụ xe container bị lật, một vụ tai nạn thương tâm làm 1 người tử vong cách đó chỉ hơn 100m đã khiến các thành viên của đội cũng như lực lượng chức năng thắt lòng. Những sự cố, thương vong xảy ra ngay trong những ngày Tết khiến ai cũng ngậm ngùi.
Gần 4 năm qua, khi nhắc đến đội SOS đèo Lò Xo (Kon Tum), cánh lái xe khi đi qua cung đường này đều biết đến họ. Những vụ tai nạn trên đèo này thường xuyên xảy ra và gần như những thành viên trong đội là người tiếp cận đầu tiên để giúp đỡ các tài xế hay nạn nhân, bảo đảm hiện trường để lực lượng chức năng có mặt xử lý các vấn đề tiếp theo.
Anh Nguyễn Vũ Ly (32 tuổi), đội trưởng đội SOS đèo Lò Xo, cho biết: “Đèo Lò Xo (nằm ở địa phận tỉnh Kon Tum và Quảng Nam) được đánh giá hiểm trở bậc nhất Việt Nam. Đường đèo này không có nhiều khúc cua tay áo như các cung đèo phía Bắc nhưng độ dốc lớn và xuống dốc liên tục, thêm vào đó hiện tại đường đèo này có nhiều vị trí xuống cấp nghiêm trọng, tiềm ẩn rủi ro tai nạn giao thông. Các thành viên trong đội SOS đèo Lò Xo đã chứng kiến không ít những vụ tai nạn thương tâm, và mọi người đều mong những chuyến đi bình an cho tất cả mọi người qua cung đường hiểm trở này”.
Đèo Lò Xo có chiều dài 37km (trong đó tại tỉnh Kon Tum dài khoảng 17km, còn lại của tỉnh Quảng Nam), nằm trên QL14 (hay còn gọi đường mòn Hồ Chí Minh). Toàn bộ lộ trình đèo này uốn lượn, quanh co giữa núi cao, vực thẳm, từng xảy ra rất nhiều vụ tai nạn thương tâm. Mỗi lần di chuyển qua đèo này là nỗi ám ảnh đối với cánh tài xế. Trong những năm gần đây, đèo này được mở rộng, xóa nhiều điểm đen tai nạn, thiết kế hộ lan mềm bằng lốp xe ô tô và làm nhiều đường lánh nạn. Những sự cải thiện ấy phần nào đã giúp giảm tai nạn giao thông, tuy nhiên con số thống kê về những vụ tai nạn vẫn khá lớn. Trong tháng 1-2022, trên tuyến đèo Lò Xo đã xảy ra 11 vụ tai nạn lật xe, 11 người bị thương, 1 người tử vong.
Kể về những lần tham gia cùng đội đi cứu người, anh Nguyễn Vũ Ly không thể nhớ hết từng vụ việc và đã cứu được bao nhiêu người.Bởi anh cùng thành viên trong đội đã tham gia rất nhiều nhưng không có thống kê báo cáo nào cả. Các thành viên như anh Lê Huy Thanh (Trạm trưởng Trạm y tế xã Đăk Man) là đội phó đội cứu nạn, đội phó Ngô Quang Quyết, anh Trương Thừa Kiếm, anh Đinh Văn Hoàng… cùng rất nhiều thành viên khác. Tháng 11-2017, đội SOS đèo Lò Xo được thành lập với 9 thành viên từ 26 đến 34 tuổi, cùng sinh sống tại huyện Đăk Glei, Kon Tum. Hằng ngày, họ làm nghề lái xe hay sửa xe, buôn bán nhỏ trên đỉnh đèo hoặc giữa lưng chừng đèo. Nhưng, mỗi khi có tai nạn giao thông, họ lập tức lên đường đến hiện trường cứu hộ tai nạn, bảo vệ và giải phóng hàng hóa qua phương tiện khác.
Đội cứu nạn trên đèo Lò Xo đã cứu hàng trăm người trong hoạn nạn, từ anh tài xế xe tải, đến xe khách, xe máy và cả những anh Tây “ba lô” chạy xe máy bị nạn trên đèo đã được họ cứu kịp thời. Tai nạn giao thông trên đèo Lò Xo được đội SOS đèo Lò Xo cứu hộ phần lớn xảy ra vào buổi chiều và đêm tối. Nhiều vụ tai nạn giao thông cứ sau mỗi lần cứu hộ, bàn giao nạn nhân, phương tiện và hiện trường cho CSGT xong, anh em trở về nhà cũng là lúc trời gần sáng.
Theo anh Chải, đội ngày đêm đều có người trực cứu nạn trên đèo, chỉ cần nghe điện thoại có tai nạn là các thành viên lại lên đường. Khi CSGT trực chốt trên đèo Lò Xo báo có tai nạn giao thông, người trực của đội cứu nạn thông tin hết cho các thành viên và đi ngay đến điểm cứu nạn bất cứ thời gian nào. Với các thành viên trong đội, nhiều năm nay đã trở thành thói quen, mọi người đi ngủ tối đều tắt điện thoại để cho giấc ngủ sâu, còn với các anh thì điện thoại không bao giờ tắt.
Những người thức ở lưng đèo
Chia sẻ với phóng viên, anh Nguyễn Vũ Ly (32 tuổi), đội trưởng đội SOS đèo Lò Xo cho biết, đội được thành lập với mục đích hỗ trợ, giúp đỡ lái xe, chủ xe và phối hợp với các cơ quan chức năng trong hoạt động cứu hộ xe gặp tai nạn hoặc sự cố không mong muốn tại khu vực đèo Lò Xo. Đội SOS đèo Lò Xo phát triển trên tinh thần tự nguyện, hoạt động phi lợi nhuận.Việc cứu hộ là hoàn toàn miễn phí.Thời gian đầu, đội tham gia ứng cứu nhiệt tình có thừa nhưng rất thiếu kinh nghiệm, lúng túng.Sau vài vụ có kinh nghiệm hơn nên ứng cứu tốt hơn, vì vậy số lượng người tử vong cũng ít hơn. Đội SOS đèo Lò Xo kết nối với những người bạn, từ đó giúp hoạt động cứu hộ hiệu quả hơn thông qua việc giao lưu giữa các thành viên, các nhóm hội, cùng nhau trao đổi các kinh nghiệm về xe, cũng như việc thông tin chính xác và kịp thời các trường hợp cần hỗ trợ, cứu hộ cho đội SOS đèo Lò Xo.
Các thành viên trong đội hầu hết đều có công việc mưu sinh hằng ngày. Họ là những y sĩ, thợ sửa xe mô tô, thanh niên… nhưng trước những tai nạn thương tâm, họ tự nguyện tập hợp và tình nguyện cứu hộ, ứng cứu nhanh trên đèo Lò Xo. Không chỉ cứu nạn cứu hộ trên cung đường đèo thuộc địa phận tỉnh Kon Tum, mà đội SOS đèo Lò Xo vẫn thường xuyên phối hợp với lực lượng chức năng tỉnh Quảng Nam cứu nạn cứu hộ những đoạn đường đèo thuộc địa phận huyện Phước Sơn (Quảng Nam).
Các thành viên trong đội vẫn nhớ như in lần cứu người ở địa phận huyện Phước Sơn (Quảng Nam). Đó là vụ tai nạn giao thông xảy ra ngày 18-4-2015. Vụ này, đội phối hợp với Trung tâm Y tế huyện Phước Sơn cấp cứu 29 nạn nhân, trong đó tử vong 2 người, 17 người bị thương. Tiếp đến, ngày 23-6-2015, Đội tham gia cứu nạn vụ xe khách rơi xuống vực trên đèo Lò Xo thuộc địa phận huyện Phước Sơn, trong đó có 34 nạn nhân, 1 người tử vong, 6 người bị thương nặng.
Anh Nguyễn Vũ Ly cho biết, để nắm bắt và trao đổi thông tin kịp thời về tình hình thời tiết và các vụ việc trên đèo Lò Xo, anh em trong đội đã lập trang mạng xã hội với tên “SOS đèo Lò Xo+”, đến nay, trang này đã có gần 1.300 thành viên tham gia. Bên cạnh đó, Hội Ford Everest Việt Nam cũng luôn đồng hành cùng đội. Để có trang bị hoạt động, tháng 6-2019, Hội Ford Everest Việt Nam đã trao tặng cho đội SOS đèo Lò Xo bộ trang bị cứu hộ giao thông gồm 7 bộ đàm các loại, gậy cảnh báo, tam giác, áo mưa phản quang, cáp tời xe, cáp kéo người, túi cứu thương…
Anh Nguyễn Vũ Ly cho biết, hiện tại đội rất mong có nhà hảo tâm nào đó hỗ trợ một chiếc xe cứu thương. Trong những lần cứu hộ, khi xe cứu thương không kịp đến, anh em trong đội phải đưa người bị nạn đi cấp cứu bằng xe bán tải, xe cá nhân. Để người bị nạn nằm trong thùng xe, lại thiếu thốn các thiết bị sơ cứu khiến anh em trong đội cảm thấy chạnh lòng.
Đêm những ngày trước, trong và sau Tết, nhiều thành viên của đội vẫn mang theo cơm đùm cơm nắm túc trực trên đỉnh đèo hay giữa lưng chừng đèo. Chỉ cần có cuộc gọi giữa đêm báo tai nạn hay sự cố, họ lại xé màn sương lạnh buốt lao đi. Những anh em nhiều tuổi trong đội đều sẵn sàng với công việc cứu nạn cứu hộ không một chút nề hà. Nhưng, thực tâm, trong ước muốn của họ ngày đầu năm mới, họ mong mình được “thất nghiệp” với công việc này.
Đội trưởng Nguyễn Vỹ Ly tâm sự: “Chỉ mong cả đội không còn phải làm những việc này nữa, vì “thất nghiệp” đồng nghĩa với cung đường đèo này an toàn, không còn tai nạn, không còn sự cố cho xe cộ nữa. Không còn tai nạn là không còn nỗi đau cho những gia đình. Anh em trong đội sẽ rất vui!”.
Thượng tá Ô Lý Uấn, Phó trưởng Công an huyện Đắk Glei, cho biết: “Đội SOS đèo Lò Xo được thành lập với mục đích hỗ trợ, giúp đỡ anh chị em lái xe, chủ xe và phối hợp các cơ quan chức năng trong hoạt động cứu hộ xe gặp tai nạn hoặc sự cố không mong muốn tại khu vực đèo Lò Xo. Đội hoạt động hiệu quả rất cao, luôn tuân thủ quy định pháp luật và chủ động phối hợp với chính quyền, với lực lượng chức năng để hỗ trợ các phương tiện va chạm giao thông, tai nạn giao thông. Đội SOS đã không kể ngày đêm làm tốt công tác cứu nạn cứu hộ cũng như tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật về bảo đảm trật tự an toàn giao thông”.
Trước tấm lòng cao quý và hành động đẹp của đội SOS đèo Lò Xo, tháng 12-2019, Chủ tịch UBND huyện Đăk Glei đã tặng giấy khen cho các thành viên của đội vì đã có thành tích cứu nạn cứu hộ trên đèo Lò Xo. Đến tháng 6-2020, đội SOS đèo Lò Xo được Chủ tịch UBND tỉnh Kon Tum tặng bằng khen vì đã có thành tích xuất sắc trong việc thực hiện cuộc vận động “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.
Ngày 10-1-2022, được sự quan tâm động viên của lãnh đạo huyện Đăk Glei, Ban An toàn giao thông huyện Đăk Glei đã trao quyết định khen thưởng cho tập thể, cá nhân đội SOS đèo Lò Xo vì đã có thành tích trong việc đảm bảo an toàn giao thông, cứu nạn cứu hộ trên đèo Lò Xo trong năm 2021. Với các thành viên, sự tin tưởng, động viên của các ban ngành chức năng là niềm hạnh phúc khi công việc của họ dành cho cộng đồng được ghi nhận.
