Đáp án đúng nhất: Di truyền chéo là sự di truyền các tính trạng do gen lặn nằm trên nhiễm sắc thể X quy định. Ở người, tính trạng bệnh mù màu đỏ lục, bệnh máu khó đông,… tuân theo quy luật di truyền này.
Để hiểu rõ hơn về di truyền chéo, hãy cùng Top giải pháp tìm hiểu qua một số nội dung dưới đây nhé!
một. Dị hợp tử nhiễm sắc thể và cơ chế di truyền tế bào xác định giới tính bằng nhiễm sắc thể
Nhiễm sắc thể giới tính là nhiễm sắc thể chứa gen xác định giới tính. Ngoài các gen quy định tính trạng nam và nữ, trên nhiễm sắc thể giới tính còn có các gen quy định các tính trạng khác.
Trong một cặp nhiễm sắc thể giới tính, ví dụ như cặp XY ở người, có những vùng được gọi là vùng tương đồng và vùng không tương đồng:
Vùng tương đồng: chứa các locus gen giống nhau nên các gen trong đoạn này tồn tại thành từng cặp alen.
Vùng không tương đồng: chứa các gen đặc trưng cho mỗi nhiễm sắc thể nên các gen nằm trên vùng không tương đồng của nhiễm sắc thể X sẽ không có alen tương ứng trên nhiễm sắc thể Y và ngược lại.
Trong giai đoạn đầu tiên của bệnh teo cơ I, các cặp nhiễm sắc thể XY hợp nhất với nhau ở các vùng tương đồng.
Một số cơ chế tế bào học xác định giới tính bằng nhiễm sắc thể:
Trong các tế bào lưỡng bội (2n) ở các loài phân li, ngoài các nhiễm sắc thể thường còn có một cặp nhiễm sắc thể giới tính. Ví dụ, các tế bào lưỡng bội của con người có 22 cặp nhiễm sắc thể thường và một cặp nhiễm sắc thể giới tính: XX ở nữ hoặc XY ở nam.
Giới tính của một cá nhân phụ thuộc vào sự hiện diện của nhiễm sắc thể giới tính trong tế bào. Về cặp nhiễm sắc thể giới tính, giới chỉ cho 1 loại giao tử gọi là giới đồng giao tử, giới cho 2 loại giao tử gọi là giới dị giao tử.
Một số ví dụ về các loại nhiễm sắc thể giới tính:
Loại Giới tính nữ (♀) Giới tính nam (♂) Ví dụ
XX-XY
XX XY Con người, động vật có vú, ruồi giấm, gai, cây me chua… XY XX Chim, bướm, ếch, bò sát, dâu tây…
XX – XO
XX XO (1 chiếc X) Cào cào, châu chấu, gián, bọ, tằm… XO (1 chiếc X) XX Rệp, bướm đêm, mối…
Ở ong và kiến, việc xác định giới tính phụ thuộc vào bộ nhiễm sắc thể. Ví dụ, con ong đực có bộ đơn bội (n) và con ong cái có bộ lưỡng bội (2n).
b. Di truyền liên kết giới tính
Di truyền liên kết giới tính là sự di truyền các tính trạng do gen nằm trên nhiễm sắc thể giới tính quy định.
Gen trên nhiễm sắc thể X
Thí nghiệm: Trong khi thí nghiệm với ruồi giấm, Morgan tình cờ gặp một số con ruồi đực mắt trắng. Để tìm hiểu sự di truyền của tính trạng này, ông đã làm thí nghiệm sau:
lai thuận lợi ma thuật đảo ngược Ptc: XAXA (đỏ) x XaY (Trắng) Ptc: XaXa (Trắng) x MAY (đỏ) GP: XAXa, Y GP: Xa, XA, Y F1: 1XAXa : 1AAYF1 x F1 : XAXA x XAYGP : XA, Xa XA, Y F1: 1XAXA : 1XaYF1 x F1 : XAXa x XaYGP1 : XA, XaXa, Y
F2:
TLKG: 1XAXA : 1AAXa : 1XAY : 1XaY
TLKH: 100% ♀ đỏ :
50% đỏ : 50% trắng
F2:
TLKG: 1XAXa : 1XaXa : 1XAY : 1XaY
TLKH: 50% đỏ : 50% trắng
50% đỏ : 50% trắng
Đặc điểm di truyền của các gen nằm trên vùng không tương đồng của nhiễm sắc thể X:
Kết quả của phép lai thuận nghịch là khác nhau.
Tính trạng biểu hiện không đều ở 2 giới: giới dị hợp (XY) chỉ cần 1 alen lặn là có thể biểu hiện nên dễ biểu hiện ra kiểu hình lặn hơn so với giới đồng giao (XX).
Di truyền chéo là sự di truyền các tính trạng do gen lặn nằm trên nhiễm sắc thể X quy định. Ở người, tính trạng bệnh mù màu đỏ lục, bệnh máu khó đông,… tuân theo quy luật di truyền này.
Tính trạng do gen nằm trên vùng không tương đồng của nhiễm sắc thể X quy định theo quy luật di truyền chéo (bố truyền gen lặn cho con gái và biểu hiện ở cháu): gen X của bố truyền cho con gái, con trai nhận gen X từ mẹ.
Một số bệnh ở người di truyền theo nhiễm sắc thể X: mù màu đỏ lục, máu khó đông…
Gen trên nhiễm sắc thể Y:
Thông thường nhiễm sắc thể Y ở các loài chứa ít gen. Ví dụ, ở người, nhiễm sắc thể Y có 78 gen, bao gồm gen quy định giới tính nam và gen quy định tính trạng bình thường.
Các gen nằm trên vùng không tương đồng của nhiễm sắc thể Y (không có gen tương ứng trên nhiễm sắc thể X) chỉ được truyền trực tiếp cho giới tính dị giao tử (XY) (di truyền tuyến tính). Vì vậy, nếu các cặp XY là nam, chúng sẽ được di truyền theo dòng họ và nếu các cặp XY là nữ, chúng sẽ được di truyền theo dòng mẹ.
Ví dụ: Ở người, gen quy định tật dính ngón tay 2 và 3, gen quy định nhổ lông ở dái tai nằm trên vùng không tương đồng của nhiễm sắc thể Y nên chỉ biểu hiện ở nam.
Ý nghĩa của di truyền liên kết giới tính:
Dựa vào một số tính trạng thường di truyền liên kết với giới tính có thể giúp người chăn nuôi sớm phân biệt được đực, cái và điều chỉnh tỷ lệ đực – cái tùy theo mục tiêu sản xuất.
Ví dụ: nuôi tằm thì cần tằm đực vì tằm nhiều tơ hơn tằm cái, nuôi gà đẻ trứng thì cần gà mái…
>>> Xem thêm: Một trong những ứng dụng của công nghệ gen
một. Thí nghiệm
Thí nghiệm của Correns (1909) với 2 phép lai thuận nghịch trên phấn hoa (Mirabilis jalapa) cho kết quả như sau:
Hỗn hợp Lai giống
P: Lá đốm (♀) × Lá xanh (♂)
F1: 100% lá đốm
P: Lá xanh (♀) × Lá lốm đốm (♂)
F1: 100% lá xanh
b. Nhận xét
Kết quả của quả tạt phía trước khác với quả tạt ngược và kết quả của quả tạt của Mendel.
F1 luôn có kiểu hình giống mẹ.
c. Giải thích
Các gen không chỉ tồn tại trong nhân (hay vùng nhân) của tế bào mà còn tồn tại trong các bào quan tế bào chất (lục lạp, ty thể ở sinh vật nhân chuẩn và plasmid ở tế bào nhân sơ).
Trong quá trình thụ tinh, giao tử đực chỉ chuyển nhân, hầu như không chuyển tế bào chất sang hợp tử. Tế bào chất của hợp tử có nguồn gốc từ trứng. Vì vậy, gen nằm trong tế bào chất chỉ được mẹ truyền lại và biểu hiện tính trạng theo dòng mẹ.
————————-
Trên đây Top giải pháp đã cùng bạn giải thích “Chuyển chéo là gì?” Chúng tôi hi vọng bạn đã có được những kiến thức bổ ích khi đọc bài viết này, chúc bạn học tốt.
Bạn thấy bài viết Di truyền chéo là gì? có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Di truyền chéo là gì? bên dưới để Trường THPT Diễn Châu 2 có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho các bạn nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website: dienchau2.edu.vn của Trường THPT Diễn Châu 2
Nhớ để nguồn bài viết này: Di truyền chéo là gì? của website dienchau2.edu.vn
Chuyên mục: Là gì?
