Khoe bình rượu đòng đòng vừa ngâm, chị Thảo Hà (Đống Đa, Hà Nội) tâm sự, nhà chị mới đặt mua 5kg đòng đòng tươi từ Bắc Giang. Giá cho mỗi cân đặc sản này dao động từ 85.000 – 90.000 đồng/kg.
Năm nào cũng vậy, cứ vào chớm thu, chị lại săn lùng khắp nơi mua đòng đòng. Đòng là thuật ngữ mà nhiều người hay gọi để chỉ bông lúa mới trổ bông còn nằm trọn trong bẹ lá. Hiểu đơn giản, đòng chính là bông lúa non khi mới hình thành.
“Đòng đòng tươi ngâm rượu là một trong những đặc sản, món quà quý của miền quê Bắc Bộ. Đòng đòng khi được mua về sẽ được làm sạch, để ráo nước và ngâm với rượu nếp rồi hạ thổ từ 1 – 2 năm. Rượu đòng có màu xanh vàng nhạt, vị ngọt ngậy, thơm mùi lúa nếp non” – chị kể.
Theo chị Hà, đòng đòng tươi hiện nay được bán khá nhiều và phổ biến trên chợ mạng. Chỉ cần gõ từ khóa là có thể mua được sản phẩm dễ dàng. Thông thường, giá đòng đòng tươi sẽ dao động trong khoảng 90.000 – 100.000 đồng/kg bóc sẵn, nếu chưa bóc, giá sẽ rẻ hơn 10.000 – 20.000 đồng/kg.
Là đầu mối chuyên đồ quê ở Hà Nội, chị Minh (Hà Nội) cho hay, khoảng 2 – 3 năm trở lại đây, dân Hà Nội khá chuộng đòng đòng. Vào ngày cao điểm, chị bán ra thị trường từ 80 – 100kg sản phẩm, với giá sỉ từ 50.000 – 60.000 đồng/kg, giá lẻ từ 80.000 đồng/kg.
“Để có đòng đòng, người ta phải cắt cả thân cây lúa. Nếu đòng nằm trọn vẹn trong bẹn lá thì sẽ có màu trắng hơi xanh, còn đã trổ bông ra ngoài thì sẽ có màu xanh của lúa” – chị kể.
Ngoài ra, chị còn cho rằng, đòng đòng thơm ngon phải là loại lúa non như nếp tám, nếp nương, Séng Cù. Khi khai thác, đòng phải còn non, thơm mùi lúa mới chứ không được quá già.
“Hơn nữa, muốn an toàn, đòng phải được lấy từ những ruộng không sử dụng thuốc. Bởi lúc lúa trổ đòng chính là thời kỳ phun nhiều thuốc bảo vệ thực vật nhất. Nếu khai thác ruộng vừa mới phun sẽ rất độc, gây nguy hiểm cho sức khỏe” – chị cho biết.
Cũng là đầu mối chuyên bán đòng đòng, chị Nguyễn Tú (Hưng Yên) cho biết, chị phải đặt hàng ở các tỉnh lân cận chuyển về Hà Nội. Để hàng không bị dập, hỏng, chị phải đóng đòng đòng vào các hộp xốp có đục thông khí.
“Do nguồn cung đòng đòng chủ yếu đến từ các tỉnh như Hà Nam, Thái Bình, Bắc Giang. Thế nên, chỉ tính riêng khâu vận chuyển về đến Hà Nội cũng mất nửa ngày. Do đó, các tiểu thương như tôi phải tính toán thời gian thật kỹ để đảm bảo hàng đến tay khách luôn tươi mới” – chị tiết lộ.
Vốn là người quê gốc Hà Giang, anh Nguyễn Tài (Hà Nội) năm nào cũng đặt mua 4 – 5 kg đòng đòng về ngâm rượu. Anh cho biết, nếu rượu muốn ngon và thanh, khi tách đòng đòng chỉ nên lấy phần non, thơm mùi sữa. Còn dụng cụ ngâm thì cứ chọn loại chum sành mộc, chứa khe thở để andehit bay ra ngoài.
“Do hay mua với số lượng lớn nên tôi thường tranh thủ mua giữa vụ để có giá cả phải chăng. Kinh nghiệm chọn đòng của tôi chỉ xoay quanh vài tiêu chí là đòng non, sạch và nói không với thuốc bảo vệ thực vật” – anh tâm sự.
Thế nên, nếu có thời gian, anh Tài sẽ đánh xe đến tận ruộng mua đòng đòng hoặc đến tận cửa hàng phân phối, chứ ít khi mua trên mạng.
Tuy nhiên, nhiều người cũng cho rằng, việc mua bán đòng đòng tươi là một hoạt động ẩn chứa nguy cơ tiêu cực đến việc sản xuất lương thực nếu nó trở lên phổ biến hơn. Cơ quan chức năng rất cần phải kiểm tra, đánh giá mức độ nguy hại để nếu cần thiết phải có khuyến cáo hoặc có giải pháp quản lý, ngăn chặn nếu nó việc thu mua, khai thác đòng đòng tươi có thể ảnh hưởng xấu đến mùa vụ.