Nhạc folk là gì? Đó là một loại hình âm nhạc phổ biến thông thường (phân biệt với dòng nhạc cổ điển và nhạc Pop). Thuật ngữ này không đề cập cụ thể đến một thể loại hoặc âm thanh duy nhất và ý nghĩa của nó là khác nhau tùy thuộc vào thời gian và địa điểm.
I – Nhạc folk là gì
Nhạc folk là dòng nhạc nhạc dân gian. Thuật ngữ này xuất phát từ Anh quốc, có nguồn gốc từ chữ “volk” – Có nghĩa là con người ở trong tiếng Đức.
Thuật ngữ này chỉ những thường dân ở nước Anh, những người nông dân mù chữ, họ đã kể lại các câu chuyện hay truyền thuyết thông qua những bài hát vì không có khả năng để xuất bản trở thành sách. Đây thường được xem là cách truyền đạt ở trong đời sống của cộng đồng, từ đó âm nhạc đã phát triển và trở thành một công cụ tuyệt vời giúp cho các nhà sử học khám phá ra lối sống của một dân tộc.
II – Nguồn gốc và lịch sử phát triển của nhạc Folk
Mặc dù thuật ngữ nhạc dân gian được sử dụng từ thế kỷ thứ XIX, nhưng thực chất dòng nhạc này đã xuất hiện cách đây hàng trăm năm về trước.
Dòng nhạc folk khá phổ biến vào đầu thời kỳ lãng mạn. Beethoven và Joseph Haydn là hai nhà soạn nhạc lừng danh đã giúp cải tiến lại dòng nhạc này. Nhiều người cũng đã sáng tạo ra các điệu múa dân gian truyền thống gần như rất khó để phân biệt với những điệu múa và bài hát của thường dân.
Tuy nhiên, dòng nhạc dân gian đã không còn giữ được sự hưng thịnh mãi cho đến thế kỷ XX. Lễ hội âm nhạc dân gian đầu tiên diễn ra tại Asheville, Carolina vào năm 1928. Một trong những người đã có đóng góp tích cực làm hồi sinh lại dòng nhạc này chính là Woody Guthrie. Cũng giống như những nghệ sĩ khác theo đuổi thể loại nhạc dân ca, Woody Guthrie đã biểu diễn lại các ca khúc đã được nghe từ mẹ khi ông còn là một đứa trẻ.
Trong những thập niên 30 – 40 của thế kỷ XX, nhạc Folk tiếp tục trở nên phổ biến. Các ngôi sao như Burl Ives, Jimmy Rodgers đã đưa dòng nhạc này lên tới đỉnh cao vào những năm 1950 với các Band nhạc và ca sĩ nổi tiếng như Harry Belafonte, The Weavers và Kingston Trio. Phong cách của họ chính là sự mô phỏng lại âm nhạc dân gian ở trong quá khứ. Phong cách này thịnh hành tới cuối những năm 60 trước khi thể loại “folk rock” ra đời và nhóm nhạc The Beatles đã bắt đầu làm khuynh đảo cả thế giới.
Trong những năm 1960, “âm nhạc biểu tình” là thuật ngữ dần trở nên phổ biến. Những ca sĩ của dòng nhạc dân gian hát để thể hiện sự phản đối với chủ nghĩa tư bản, phản đối với chiến tranh tại Việt Nam và ủng hộ phong trào dân quyền tại nước Mỹ. Một số người gọi đây là thể loại nhạc “anti folk”, dựa trên quan niệm cho rằng tự do chính trị đã làm giảm đi tầm quan trọng của tính cách dân tộc – Đây vốn là một bộ phận thiết yếu ở trong dòng nhạc dân gian.
Trước năm 1975, sự phục hồi của dòng nhạc Folk gần như tắt hẳn, mãi đến cuối những năm 1990 mới hồi sinh trở lại nhưng chỉ ở mức độ thấp hơn so với trước đây rất nhiều. Một số ban nhạc nổi tiếng trong các thập niên 70 và 80 cũng đã vận dụng những yếu tố của thể loại nhạc dân gian.
Ngày nay, ở tất cả các quốc gia trên thế giới đều có câu lạc bộ cũng như tổ chức những lễ hội về dòng nhạc này. Ví dụ như Port Fairy Folk Festival tại Úc hay đại nhạc hội Cambridge Folk Music Festival tại Anh là những sự kiện rất nổi tiếng, phổ biến và đáng được mong đợi nhất.
III – Thể loại Folk Rock và Indie folk
Folk Rock và Indie folk là 2 thể loại nổi tiếng và được nhắc tới nhiều nhất khi nghĩ tới dòng nhạc Folk. Cùng tìm hiểu về hai thể loại này ngay sau đây nhé!
Thể loại Folk Rock
Folk Rock là sự kết hợp giữa nhạc Rock và âm nhạc dân gian. Thuật ngữ này bắt nguồn ở Mỹ và Canada từ giữa những năm 1960 của thế kỷ trước.
Tuyến giai điệu của thể loại Folk Rock được phát triển từ các bài dân ca, bài hát truyền thống kết hợp cùng với âm lượng điện tử lớn. Nội dung bài hát thường về phản ánh các vấn đề xã hội (chống chiến tranh, chống phân biệt chủng tộc) và các chủ đề về tình yêu, đạo đức.
Thể loại Indie folk
Indie folk là thể loại âm nhạc xuất hiện vào thập niên 1990 từ các nghệ sĩ trong giới indie rock bị ảnh hưởng bởi nhạc dòng nhạc dân ca và nhạc đồng quê cổ điển. Indie folk là sự kết hợp giữa giai điệu bắt tai của thể loại Indie rock cùng với những âm thanh acoustic của âm nhạc dân ca đương đại.
Một số nghệ sĩ mở đầu cho Indie folk có thể kể đến như Ani DiFranco và Dan Bern. Các nghệ sĩ đáng chú ý sau này là Fleet Foxes, The Decemberists, The Cave Singers, Bon Iver, Or, The Whale, Loch Lomond, Great Lake Swimmers, and Blind Pilot.
IV – Những Album nhạc Folk nổi tiếng không thể bỏ qua
Sau đây là một số Album thể loại Folk & Folk Rock nổi tiếng và được đánh giá cao theo tổng hợp đánh giá của các nguồn đánh giá uy tín ở trên khắp thế giới:
1- Album “After The Gold Rush” – Neil Young
Âm nhạc của Neil Young ở trong album này phần lớn là nói về tình yêu, xen kẽ là các ca khúc như viết về một người đàn ông tại miền Nam nước Mỹ, kể về nỗi cô đơn, về việc kiếm sống của những con người trẻ tuổi,…
Tính trữ tình chính là cảm hứng xuyên suốt album. Chất Country-folk sâu lắng vỡ òa ra ngay từ ca khúc đầu và phảng phất ở trong suốt album.
Là một nhạc sĩ tài năng đã đi cùng với những tên tuổi lừng danh của thể loại Rock trong suốt những năm bùng nổ âm nhạc đại chúng như The Band, Jimi Hendrix, Bob Dylan,.. nhưng Neil Young rất bình dị và khiêm tốn.
Năm nay, ông đã ngoài 70 tuổi và là một trong không nhiều cây đại thụ dòng nhạc Rock còn sống. Và ông vẫn tiếp tục sáng tác sung mãn như hàng chục năm nay (Album của NY gần đây nhất được phát hành 2015).
2- Album “Blonde On Blonde” – Bob Dylan
Nếu được hỏi rằng: “Album Folk (hay Folk Rock) nào là Album hay nhất mọi thời đại? “ Tôi tin rằng phần lớn câu trả lời chính là Album Blonde On Blonde của Bob Dylan.
Là album Folk Rock nhưng âm nhạc lại rất phong phú. Có xen kẽ cả một số ca khúc theo phong cách nhạc Blues. Nhờ vậy đã làm cho album tuyệt đỉnh về cấu trúc âm nhạc.
Nếu nói đây là album thuộc về thể loại Folk cũng được mà nói đây là một kinh điển của dòng nhạc Classic Rock cũng không sao. Bởi vì Bob Dylan thuộc về cả hai.
Một album đỉnh cao chói lọi của mọi thời đại đã làm người nghe mê đắm từ đầu tới cuối và là sự trải nghiệm về âm nhạc không thể nào quên.
Ca khúc thứ 3 nằm trong Album này chính là Visions Of Johanna – Một ca khúc nói về tình yêu và cũng chính là một trong những ca khúc Folk Rock tuyệt đỉnh, hay nhất của lịch sử âm nhạc. Tiếp theo là những tâm sự và các câu chuyện bất tận, những cảm xúc về tình yêu và cuộc sống.
Edie Sedgwick – Một trong những bóng hồng ẩn hiện trong album này chính là một trong những nàng thơ bất tử của nam ca sĩ Bob Dylan. Ông đã viết về cô trong ca khúc Just Like A Woman và có thể là cả nhiều ca khúc khác.
Ngày nay, nếu ta nhìn lại thì thời gian những năm 1960, khi mà Bob Dylan và The Beatles cùng những nghệ sĩ lừng danh của thời đại khác khiến cho sự bùng nổ một vũ trụ có tên là “Âm nhạc đại chúng” thế kỷ XX thì có phần đóng góp không nhỏ của Bob Dylan trong đó với siêu phẩm chói ngời này.
3 – Một số siêu phẩm Album (100/100 điểm) thể loại Folk & Folk Rock khác
- Tapestry (Folk & Soul) – Carol King
- Highway 61 Revisited – Bob Dylan
- The Freewheeling Bob Dylan – Bob Dylan
- Déjà Vu – Crosby, Still, Nash & Young
- Illinois (2005) – Sufjan Stevens
- Satellite Sky (1992) – Mark Heard
- The Dance of The Sun and The Moon (2006) (Folk&Drone) – Natural Snow Buildings
- Car Wheels On Gravel Road – Lucinda Williams
- The Band – The Band
- Music From Big Pink – The Band
- Pink Moon – Nick Drake
- Five Leaves Left – Nick Drake
⇒ Xem thêm: 8 Thể loại nhạc phổ biến hiện nay và cách phân biệt
Trên đây là nội dung bài viết chia sẻ cho các bạn về dòng nhạc folk là gì cũng như các thông tin thú vị về dòng nhạc này. Nếu thấy bài viết hay và hữu ích, đừng quên nhấn nút like và chia sẻ tới những người yêu âm nhạc bạn nhé.
Các bạn có thể tham khảo thêm và đăng ký học thử miễn phí các khóa học thanh nhạc của VietVocal TẠI ĐÂY!
