Thông tin nêu trên bắt nguồn từ một talkshow xuất hiện trên internet vào ngày 28/7 vừa qua. Trong chương trình này, một người phụ nữ có tên là Karen Kingston đã dẫn tài liệu trên website của một nhà sản xuất hạt lipid, trong đó cho biết graphene oxide tồn tại trong các sản phẩm của nhà sản xuất này.
Đến nay, video này đã thu hút hơn 1,3 triệu lượt xem trên Rumble và xuất hiện trên YouTube cũng như một số mạng xã hội khác.
Kiểm chứng thông tin
Ngày 23/7, đội ngũ Fact Check của Reuters đã kiểm chứng thông tin và khẳng định vaccine ngừa Covid-19 không chứa graphene oxide. Trong bài viết mới đăng ngày 12/8, đội ngũ này tập trung kiểm chứng thông tin cho rằng graphene oxide có trong vaccine ngừa Covid-19 được phát triển theo công nghệ mRNA thông qua các hạt nano lipid.
Graphene oxide là gì?
Graphene oxide là “một chất phân lớp đơn nguyên tử” được tạo ra thông qua quá trình oxy hóa graphite. Khi được biến đổi về mặt hóa học, graphene oxide có thể tạo ra graphene, chất được coi là “mạnh nhất, mỏng nhất và truyền dẫn tốt nhất trên thế giới”.
Các chuyên gia y tế của Meedan’s Health Desk giải thích, graphene oxide có thể gây hại cho con người khi được sử dụng với lượng nhất định. Tuy nhiên, đối với trường hợp sử dụng hợp chất này trong các loại vaccine tiềm năng, thì nghiên cứu hiện nay chỉ ra rằng các vaccine tiềm năng sẽ chỉ chứa lượng nhỏ graphene oxide và không gây hại cho tế bào của con người.
Các chuyên gia y tế cũng lưu ý cần tiếp tục nghiên cứu và thử nghiệm để xác định hợp chất này có hoàn toàn an toàn và hiệu quả trong ứng dụng y sinh hay không.
Nhà sản xuất khẳng định graphene oxide không có trong các vaccine mRNA
Pfizer và Moderna đều khẳng định, graphene oxide không có trong các loại vaccine của hai hãng này cũng như không nằm trong các thành phần được công bố của vaccine.
Trong thư điện tử gửi Reuters, người phụ trách quan hệ truyền thông toàn cầu của Pfizer Keanna Ghazvini cho biết: “Graphene oxide không được sử dụng trong sản xuất vaccine ngừa Covid-19 của Pfizer-BioNTech”.
Cũng trong thư điện tử gửi Reuters, Giám đốc phụ trách các vấn đề doanh nghiệp của Moderna Ray Jordan viết: “Tôi có thể xác nhận rằng các sản phẩm của chúng tôi không chứa graphene oxide”.
Hạt nano lipid là gì?
Lipid nanoparticle (LNP) có trong vaccine mRNA thực chất là “phương tiện phân phối” giúp bảo vệ mRNA khi vaccine được tiêm vào cơ thể người và đưa chúng đến đúng chỗ trong các tế bào.
Theo chuyên gia y tế của Meedan’s Health Desk, polyethylene glycol (PEG) là hợp chất được dùng trong cả hai loại vaccine ngừa Covid-19 mRNA để giúp các LNP được ổn định. PEG có thể giữ vai trò là một thành phần trong các lipid của vaccine Pfizer-BioNTech và Moderna.
Phó Giáo sư về kỹ thuật hóa học và kỹ thuật y sinh Kathryn Whitehead (Đại học Carnegie Mellon, Mỹ) cho biết: “PEG đã có lịch sử lâu dài sử dụng an toàn trong các công thức thuốc do Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) phê duyệt”.
Trung tâm Kiểm soát và Ngăn ngừa dịch bệnh (CDC) của Mỹ không khuyến nghị tiêm vaccine mRNA cho người dị ứng với PEG.
Khẳng định
Pfizer và Moderna đều khẳng định graphene oxide không có trong các loại vaccine của hai hãng này.
Video xuất hiện trên mạng xã hội đã cung cấp thông tin không liên quan được trích dẫn từ website của công ty Sinopeg.
Reuters không tìm thấy bằng chứng cho thấy các vaccine ngừa Covid-19 được phát triển theo công nghệ mRNA có chứa graphene oxide.
