Khi mọi nơi, mọi người đang hân hoan chào đón ngày Quốc tế Hạnh phúc (20/3) thì mạng xã hội lan truyền đề thi học sinh giỏi môn Ngữ văn lớp 12 của tỉnh Quảng Nam về chủ đề hạnh phúc.
““Khi người ta trẻ, ai cũng nghĩ hạnh phúc đang chờ mình ở một nơi nào đó trong tương lai (…). Nghĩ thế rồi vội vã đi. Đi rất nhanh. Đi rất vội. Đi mãi. Đi mãi. Đi cho khi hết những tháng năm tuổi trẻ, nhưng chưa cảm thấy một lần mình thật sự được chạm vào hạnh phúc. Lúc này, tuổi trẻ đã không còn.
Khi không còn trẻ nữa, người ra lại quả quyết: hạnh phúc chính là những năm tháng khi mình còn trẻ (…).
Lúc nghĩ ở phía trước. Lúc lại quả quyết đã ở sau lưng. Hạnh phúc cứ xa xôi như một ảo ảnh, mãi mãi không chạm vào được. Cuối cùng, hạnh phúc ở đâu?” (Vô Thường, Cuộc sống nhìn từ ô cửa Thiền, Tập một, NXB Hội Nhà văn, 2019, tr.312).
Anh/ Chị hãy trình bày suy nghĩ về vấn đề được đặt ra trong đoạn trích trên””.
Đoạn văn như chạm vào nỗi trăn trở không chỉ của các em học sinh 12 đang chuẩn bị bước vào ngưỡng cửa cuộc đời mà với cả bao người – có tôi, đang ở lứa tuổi trung niên – luôn mong mỏi, khát khao hạnh phúc và tìm kiếm câu trả lời “cuối cùng, hạnh phúc ở đâu?”.
Cha và con. Ảnh minh họa
Thú thực, những khoảng lặng suy tư từ đoạn văn khiến tôi đồng cảm, như tìm thấy mình trong đó và như được quay trở lại khoảng 25 năm về trước. Khi ấy, cũng ở lứa tuổi 18 tươi đẹp như các em hôm nay viết những bài văn luận giải về hạnh phúc, tôi cẩn thận, nắn nót ghi chép những câu văn, đoạn văn hay vào sổ và đọc tới đọc lui đến thuộc lòng: “Khái niệm hạnh phúc thật hết sức tương đối, như một cuộc đuổi theo đường chân trời vậy, luôn luôn ở phía trước”, “Hạnh phúc là đấu tranh”, “Hạnh phúc là một cái chăn quá hẹp. Người này co thì người kia bị hở”, “Hạnh phúc hay khổ đau, phần lớn do tư tưởng con người tạo ra”. Khát khao hạnh phúc, khát khao một cuộc sống tươi mới hơn, tốt đẹp hơn, tôi đã không khỏi trăn trở, mong ước và nghĩ “hạnh phúc đang chờ mình ở một nơi nào đó trong tương lai”.
Nghĩ thế rồi tôi cũng như bao người khác vội vã đi, mải miết đi. “Đi rất nhanh. Đi rất vội. Đi mãi. Đi mãi” để kiếm tìm hạnh phúc.
Hẳn rằng, ước vọng, khát khao về hạnh phúc, về một cuộc sống tốt đẹp hơn luôn là ước vọng, khát khao chính đáng của mỗi người, mỗi nhà và cả mỗi quốc gia. Tôi đi qua bao cảm xúc, từ tuyệt vọng, thương cảm đến vỡ òa khi hạnh phúc, thành công của hai cha con vô gia cư vươn lên thành tỷ phú trong bộ phim nổi tiếng được xây dựng trên nguyên mẫu có thật “Mưu cầu hạnh phúc”. Đúng như tên gọi, hạnh phúc đáng được mưu cầu. Bộ phim như khích lệ tinh thần, gửi gắm thông điệp đến mỗi người nếu đủ nghị lực, nếu đủ mạnh mẽ, nếu đủ kiên trì hạnh phúc sẽ đến tựa như hoa.
“Hạnh phúc hay khổ đau, phần lớn do tư tưởng con người tạo ra”, câu văn đầy ý nghĩa chép trong cuốn sổ học trò của mấy chục năm trước vẫn mãi theo tôi đến tận bây giờ. Kiểu như “Hai người cùng nhìn xuống. Một người chỉ thấy vũng nước, người kia lại nhìn thấy nhìn vì sao”, quan niệm về hạnh phúc cũng phụ thuộc vào mắt ta nhìn, vào lòng ta nghĩ. Chỉ sợ mải miết đi tìm kiếm những điều tưởng là hạnh phúc nhưng là thứ hạnh phúc phù phiếm, hư vinh, hư ảo để mãi như đuổi bắt không đoán định, để rồi nhận về đắng cay, thất vọng nhiều hơn những hạnh phúc ngọt ngào .
Cuộc sống vẫn luôn chảy trôi, dòng người vẫn luôn vội vã. Những thứ còn và mất, những người đến rồi đi, còn lại gì để lãng quên và góp nhặt, để ngóng chờ phía trước, để ngoái lại nhìn ở phía sau. Đến một lúc nào đó, khi đã đi qua bao tháng năm, đi qua bao hỉ, nộ, ái, ố, đi qua những chênh vênh của cuộc đời, đi qua những tiếng thở dài mệt nhọc, đi qua những giọt nước mắt lặng lẽ lăn dài trên má, đi qua những nụ cười rạng ngời, thì những trăn trở về hạnh phúc, những nỗ lực tìm kiếm hạnh phúc dần chuyển hóa thành ấm nóng trong tim. Những ảo tưởng và những thứ cứ tưởng là hạnh phúc từng dành cả tuổi trẻ để đeo đuổi dần nhường chỗ cho những điều rất đỗi bình thường cuộc sống.
“Lúc nghĩ ở phía trước. Lúc lại quả quyết đã ở sau lưng. Hạnh phúc cứ xa xôi như một ảo ảnh, mãi mãi không chạm vào được. Cuối cùng, hạnh phúc ở đâu?”.
Cũng như một bài toán có nhiều cách giải, câu trả lời cho đề văn, cho luận giải về hạnh phúc ngay trong những ngày chào mừng ngày Quốc tế Hạnh phúc cũng sẽ muôn hình vạn trạng. Còn tôi vẫn luôn tâm niệm, hạnh phúc không ở đâu xa, hạnh phúc ở ngay những phút giây hiện tại, hạnh phúc từ những điều rất đỗi đời thường, giản dị mỗi ngày. Đó là khi lắng nghe âm điệu ngập tràn cảm xúc của cậu con trai khẽ thầm thì, con yêu mẹ lắm. Khi mỗi sáng mai cuối tuần, trễ nải một chút, chầm chậm một chút, lắng nghe những âm thanh đời thường của cuộc sống, tiếng người mẹ nhà bên í ới gọi con, tiếng xe máy nổ, tiếng những bước chân, tiếng hót líu lo của bầy chim sẻ bên cây nhãn đã nhiều năm tuổi ở đầu ngõ. Chỉ vậy thôi mà thấy cuộc đời trong trẻo với những yêu thương, với những hạnh phúc và để đi tiếp với hành trang tuyệt nhiên không vướng bận.
NGUYÊN PHÚC
