Lý do Kaliningrad thuộc về Nga
Kaliningrad là vùng cực tây của Nga. Nó là một vùng ngoại biên, có nghĩa là nó không có biên giới với nước Nga đại lục. Kaliningrad có một dải bờ biển Baltic ở phía Tây, trong khi giáp với Lithuania (Litva) ở phía Bắc và phía Đông, và Ba Lan ở phía Nam. Nó trải dài trên diện tích 15.000km2 (5.830 dặm vuông, tương đương với diện tích của Đông Timor) và có dân số khoảng một triệu người. Thủ phủ của nó là TP cùng tên Kaliningrad, nơi có khoảng một nửa dân số đó sinh sống.
Khu vực Kaliningrad ngày nay từng là một phần của Vương quốc Phổ và có dân số nói tiếng Ba Lan, Lithuania và Đức pha trộn. Sau khi phát xít Đức bị Hồng quân Liên Xô đánh bại vào cuối Thế chiến thứ hai, lãnh thổ được nhượng lại cho nước Nga Xô Viết. TP chính của nó, được biết đến trong thời Đức là Königsberg, được đổi tên thành Kaliningrad – cùng tên được đặt cho toàn bộ khu vực.
Sau khi Liên Xô sụp đổ và tan rã, Kaliningrad trở thành một phần của Nga.Tại sao Kaliningrad lại quan trọng đối với Nga?
Vị trí địa lý của Kaliningrad có lợi về mặt chiến lược và quân sự đối với Nga. Đây là cảng duy nhất của Nga trên Biển Baltic quanh năm không có băng và Hạm đội Biển Baltic của Nga đóng tại đó.
Nga cũng tổ chức các tên lửa hạt nhân ở Kaliningrad, đặt chúng trong phạm vi tấn công gần các thủ đô lớn của châu Âu. Các nước láng giềng của Kaliningrad là Lithuania và Ba Lan là các quốc gia EU và NATO.
Xin nói thêm, triết gia Immanuel Kant sinh năm 1724 tại Königsberg, TP Kaliningrad ngày nay.
Kaliningrad cũng là trung tâm buôn bán hổ phách của thế giới. Khoảng 90% trữ lượng hổ phách trên thế giới được tìm thấy ở đó.
Căng thẳng nguy cơ mở rộng
Lithuania hôm thứ Hai đã bắt đầu ngăn chặn hàng hóa bị cấm theo các lệnh trừng phạt chống Nga của EU được vận chuyển qua lãnh thổ của mình đến khu vực Kaliningrad của Nga. Các mặt hàng bị cấm bao gồm than đá, kim loại và vật liệu xây dựng. Cuối tuần qua, đoạn video cho thấy một số người mua hàng hoảng loạn tại các cửa hàng vật tư xây dựng. Trước đó, vào năm 2004, Nga và Lithuania đã có các thỏa thuận về vận chuyển hàng hóa của Nga qua Lithuania.
Bộ Ngoại giao Nga cho rằng lệnh cấm này là “thù địch công khai” và yêu cầu khôi phục quá trình vận chuyển qua khu vực ngay lập tức. Hãng thông tấn TASS của Nga đưa tin, việc vận chuyển thực phẩm cũng đã bị phong tỏa. Moscow cảnh báo rằng Lithuania có thể phải đối mặt với các biện pháp đáp trả “tác động tiêu cực nghiêm trọng”.
Tuy nhiên, Lithuania cho biết họ chỉ đơn thuần là hoàn thành trách nhiệm của mình với tư cách là thành viên EU bằng cách thực hiện các biện pháp trừng phạt áp đặt lên Nga để đáp trả cuộc xâm lược Ukraine.
Mới đây, ngày 22/6, Tổng thống Lithuania Gitanas Nauseda cho biết, Lithuania của ông hạn chế trung chuyển hàng hóa của Nga đến Kaliningrad đơn giản vì tuân thủ lệnh trừng phạt của Liên minh châu Âu (EU) mà nước này là thành viên.
Ủy ban châu Âu đã cho biết Lithuania đang hành động “hợp pháp”, mặc dù người đứng đầu chính sách đối ngoại của EU, Josep Borrell, cho biết hôm thứ Hai rằng ông sẽ “kiểm tra kỹ lưỡng”, điều dường như là một nỗ lực để loại bỏ “cuộc phong tỏa” nói trên. Trong khi trước đó, vào hôm 21/3, Bộ Ngoại giao Nga đã triệu tập đại sứ EU tại Moscow, Markus Ederer, về “các hạn chế chống Nga”.
Bộ Ngoại giao Nga cho biết trong một tuyên bố: “Không thể chấp nhận các hành động như vậy, vì nó vi phạm các nghĩa vụ pháp lý và chính trị liên quan của Liên minh châu Âu và dẫn đến leo thang căng thẳng”.
