Hôm nọ, dạo qua một diễn đàn về xuất nhập khẩu, tôi bắt gặp câu hỏi như sau:
“Thông thường khi lấy bill Surrender hàng xuất, có một vài hãng tàu yêu cầu phải cam kết nhìn vô là hoa mắt như dưới đây:The undersigned party claiming right to delivery is advised that you heretofore issued a negotiable bill or bills of lading covering the above-referenced shipment, and the goods have been discharged at the above-named place of delivery and are being held. The undersigned desires and requests that the goods be delivered to the undersigned party claiming the right to delivery but is presently unable to produce and surrender the bill or bills of lading. Our requests will be addressed to you via fax or email and will reference this letter of undertaking.To induce you to deliver the goods without the prior production and endorsement of the original of such negotiable bill or bills of lading, properly endorsed, and in consideration thereof, we do hereby represent and warrant, with the knowledge and intention that such delivery be made in reliance thereof, as follows:(1) The undersigned party claiming the right to delivery is entitled to the possession of the goods and to the delivery thereof; (2) the undersigned will use its best efforts to locate and produce such bill or bills of lading and thereupon will promptly deliver and surrender the same to you; and, ( 3 ) the undersigned has a financial interest in having the goods delivered as requested. The person executing this undertaking on behalf of the undersigned party has full power and authority to do so.The undersigned further undertakes and agrees as follows:1. To indemnify you, your servants and agents and to hold all of you harmless in respect of any liability, loss, damage or expense of whatsoever nature which you may sustain by reason of delivering the cargo in accordance with our request….Vấn đề là dù muốn dù không, Shipper vẫn thường phải ký cái này thì hãng tàu mới release bill, trong khi nội dung theo mình thấy rất nguy hiểm. Các bạn có hiểu biết gì về LOI này xin cho mình thêm vài thông tin hoặc mình cùng bàn luận về việc này nhé.”
Nội dung LOI – Letter of Indemnity – Thư bồi thường do hãng tàu ban hành và thường được áp dụng cho các đại lý của hãng tàu tại các quốc gia trên toàn cầu, do đó, yêu cầu họ thay đổi nội dung là điều không thể. Hầu hết các shipper (người gửi hàng) khi nhận được yêu cầu phải ký LOI thì rất e ngại về những nội dung kiểu như:
- Bồi thường cho hãng tàu, những người phục vụ và đại lý của hãng tàu và giữ cho tất cả là vô can đối với bất kỳ trách nhiệm pháp lý, mất mát, thiệt hại hoặc chi phí nào thuộc bất kỳ tính chất nào mà hãng tàu có thể phải gánh chịu vì lý do vận chuyển hàng hóa theo yêu cầu của chúng tôi.
Nhưng họ cũng không biết làm thế nào để không phải ký LOI mà vẫn có thể gửi hàng đi được.
Để tìm hiểu tại sao hãng tàu yêu cầu shipper ký LOI, trước tiền ta cần hiểu thế nào là Surrender Bill và Original Bill.
Original Bill (Vận đơn gốc)
Sau khi hàng được xếp lên tàu và trước khi tàu chạy, hãng tàu thông thường sẽ phát hành 3 bản vận đơn gốc cho người gửi hàng (shipper). Sau khi kiểm tra 3 bản vận đơn gốc này, nếu không có vấn đề gì, shipper sẽ gửi chuyển phát nhanh 3 bản vận đơn gốc này cho người nhận hàng (consignee).
Khi hàng về đến cảng, để nhận được hàng, consignee buộc phải đem 3 bản vận đơn gốc này tới hãng tàu, nộp một số lệ phí, khi đó hãng tàu mới phát hành lệnh giao hàng (D/O) và cho phép consignee được nhận lô hàng trên.
Như vậy, nếu shipper yêu cầu hãng tàu phát hành vận đơn gốc thì consignee bắt buộc phải có vận đơn gốc đó mới có thể nhận được hàng. Mặc dù shipper đã gửi hàng, nhưng nếu consignee chưa thanh toán tiền thì shipper có thể không gửi vận đơn cho consignee, và khiến consignee không thể nhận được hàng.
Vận đơn gốc lúc này đóng vai trò ràng buộc về trách nhiệm và nghĩa vụ giữa các chủ thể trong thương mại quốc tế.
Nhược điểm của việc sử dụng vận đơn gốc nhận hàng là khi người mua và người bán không phát sinh việc thanh toán tiền (hàng cho mượn – tạm nhập tái xuất) hoặc hai bên có quan hệ vô cùng chặt chẽ ví dụ như hai công ty trong cùng tập đoàn thì nó gây ra một số rắc rối và phức tạp về thủ tục như sau:
- Việc gửi vận đơn gốc bằng chuyển phát nhanh vừa tốn chi phí gửi thư đảm bảo, vừa mất thời gian và phiền hà.
- Phát sinh rủi ro mất vận đơn gốc, nếu mất, hãng tàu sẽ không cấp lại nữa. Nếu muốn nhận, consignee phải cam kết đóng tiền thế chấp, thường bằng 110% giá trị hàng và hãng tàu sẽ giữ số tiền này trong vòng hai năm. Hai năm là khoảng thời gian đảm bảo sau này sẽ không có ai mang vận đơn gốc đến đòi hàng nữa.
Để tránh những rắc rối này, shipper có thể yêu cầu hãng tàu phát hành Surrender Bill (Vận đơn xuất trình).
Surrender Bill (Vận đơn xuất trình)
Surrender Bill là vận đơn có nội dung giống với Original Bill và được đóng dấu Surrendered trên đó. Khi shipper yêu cầu hãng tàu phát hành Surrender Bill, hãng tàu sẽ không phát hành Original Bill nữa. Thay vào đó, hãng tàu sẽ phát “điện giao hàng” – Telex Release hoặc “email giao hàng” – Email Release yêu cầu văn phòng hoặc đại lý của hãng tàu bên kia phải giao hàng mà không thu Orignal Bill.
Như vậy, thay vì xuất trình vận đơn gốc cho hãng tàu, consignee chỉ cần xuất trình Telex Release và Surrender Bill là có thể nhận được hàng.
Vận đơn xuất trình có ưu điểm không thể phủ nhận là không tốn chi phí gửi thư, thời gian consignee nhận được chứng từ, nhanh chóng và không lo bị mất vận đơn.
Tuy nhiên điều này lại khiến hãng tàu gặp rủi ro vì bất cứ ai nhận được Telex Release và có Surrender Bill là có thể nhận được hàng. Do vậy, thông thường họ sẽ yêu cầu shipper ký LOI với các nội dung miễn trách nhiệm cho họ nếu có bất cứ tổn thất, mất mát về hàng xảy ra do shipper yêu cầu họ phát hành vận đơn xuất trình thay vì vận đơn gốc.
Để không phải ký Thư bồi thường – LOI với những nội dung khá nguy hiểm cho shipper, shipper có thể yêu cầu hãng tàu phát hành vận đơn gốc và thương lượng để rút ngắn thời gian gửi vận đơn gốc cũng như giảm thiểu các thủ tục cho consignee.
14/11/2021
Nomuda
