Ác mộng là giấc mơ gồm những hình ảnh hãi hùng, nhưng lại chân thực và sống động đến mức có thể làm gián đoạn giấc ngủ. Ác mộng là một điều đáng sợ mà ít nhất một lần trong đời ta được trải nghiệm. Nhiều giải thích cho rằng ác mộng chỉ là sự kết hợp ngẫu nhiên của các vùng tiềm thức trong não bộ, nhưng trong một số trường hợp ác mộng lại xuất phát từ nguyên nhân nào đó và hàm chứa ý nghĩa. Những người sức khỏe yếu, đang bệnh hoặc nằm ngủ không đúng tư thế thường dễ bị bóng đè hơn những người bình thường khác.
Trong lúc ngủ, giấc mơ xuất hiện, có thể đó là giấc mơ đẹp, vui, may mắn nhưng cũng có thể đó là giấc mơ buồn, nhiều rủi ro và thậm chí là giấc mơ hãi hùng mà người ta gọi là ác mộng. Từ xưa đến nay, giấc mơ và ác mộng luôn chứa đựng nhiều điều bí ẩn.
A. Đặc điểm của những cơn ác mộng
Giấc ngủ của chúng ta diễn biến theo một vòng tuần hoàn gồm hai giai đoạn “ngủ động mắt nhanh” (Rapid Eye Movement – REM) và ngoài REM. Khởi đầu giấc ngủ thường là giai đoạn ngoài REM, biểu hiện bằng sự chập chờn hoặc bắt đầu ngủ say; sau đó là đến giai đoạn REM, để rồi vòng tuần hoàn cứ như thế lặp lại.
Ác mộng thường xuất hiện khi giấc ngủ của chúng ta trải qua giai đoạn REM – cũng là thời khắc mà hầu hết các giấc mơ xuất hiện. Khi ngủ đêm càng lâu, các giai đoạn REM càng kéo dài, nên chúng ta thường có xu hướng trải nghiệm ác mộng trong khoảng thời gian rạng sáng.
Nhiều thống kê cũng cho thấy hai người lớn bất kỳ thì có một người ác mộng mỗi khi đi ngủ. Theo khảo sát ở nhiều quốc gia, khoảng 2-8% người lớn là nạn nhân thường trực của các cơn ác mộng.
Tuy các cơn ác mộng thường có nội dung ngẫu nhiên và phong phú, vẫn có một số hình ảnh chung nhất mà nhiều người gặp phải. Chẳng hạn, vài người kể rằng họ thường mơ thấy mình bị một thứ gì đó nguy hiểm hoặc đáng sợ rượt đuổi và không thể chạy thoát; hoặc nhiều người khác hay mơ thấy mình bị rơi từ trên cao xuống.
Nếu bạn từng trải qua một biến cố hoặc sự kiện có tính chất ám ảnh hoặc gây sang chấn tâm lý, chẳng hạn như tai nạn thảm khốc hoặc bị kẻ khác tấn công đến suýt mất mạng, bạn dễ có nguy cơ gặp phải những cơn ác mộng mà trong đó, mình hồi tưởng lại những hình ảnh đáng sợ đó một cách vô thức.
B. Giải mã giấc mơ ác mộng
Tuy đem đến cảm giác khó chịu nhưng các nhà nghiên cứu ngày càng chắc chắn rằng ác mộng là một hình thức điều chỉnh cảm xúc tiềm thức. Nó cho phép bạn xua tan đi những lo lắng, sợ hãi mà bạn đã trải qua nhưng không có cách nào để giải quyết.
Hiểu ý nghĩa những cơn ác mộng có thể giúp bạn nắm được phần nào tình trạng hiện tại của bản thân…
1. Mơ thấy Thảm họa tự nhiên
Đã bao giờ bạn từng mơ mình bị cuốn đi trong một cơn bão dữ dội, hay một cơn lốc xoáy quét qua, xé tan căn nhà không. Đây là mô-típ ác mộng chỉ ra, bạn đang lo lắng sợ hãi về những điều sắp xảy ra trước mắt.
Bởi lẽ, thời tiết không thể đoán trước, điều khiển được. Do đó, ác mộng về thời tiết có liên quan tới những căng thẳng mà một người đang gặp phải trong đời sống thực, từ sự bồn chồn lo âu về bài kiểm tra sắp tới hay lo sợ về đổ vỡ trong các mối quan hệ của bản thân.
2. Mơ thấy Cái chết
Một trong những mô-típ ác mộng gây rùng mình nhất là bạn nhìn thấy hay nói chuyện với một người đã mất. Đó có thể là người mà bạn quen biết vừa mới qua đời hoặc chỉ là ai đó xuất hiện ngẫu nhiên mà thôi.
Những ác mộng kiểu này là biểu hiện của việc bạn đang bị ám ảnh. Ví như, nếu bạn gặp người bà quá cố của mình, nguyên nhân là do bạn đang đấu tranh tâm lý để đối mặt với sự ra đi đột ngột của người thân.
Không phải lúc nào những giấc mơ chết chóc cũng là điềm báo không lành. Bạn chết trong giấc mơ nhưng bạn không hề chết trong cuộc sống thực. Thay vì nghĩ về những điềm xấu bạn hãy nghĩ rằng cái chết có thể đại diện cho một khởi đầu mới, một phần cũ mất đi nhường chỗ cho những cơ hội mới.
Một giả thiết rộng hơn về những giấc mơ chết chóc là cách tiềm thức phản ứng lại những nỗi sợ hãi về cái chết.
Ác mộng như vậy còn là biểu hiện của sự lo lắng, thường trực về sức khỏe bản thân. Những người mắc những căn bệnh hiểm nghèo hoặc đe dọa đến tính mạng hầu như gặp phải những cơn ác mộng như vậy.
3. Mơ thấy Bị chấn thương
Khi bạn không may mơ thấy mình bị thương, đó có thể là do bắt nguồn từ cảm xúc về những yếu kém của bản thân.
Mơ về gãy xương hoặc các vết thương có thể là cách não bộ cảnh báo rằng, bạn đang yếu đuối và dễ bị tổn thương ở một khía cạnh nào đó trong cuộc sống. Hãy tìm ra những yếu điểm đó và tìm cách khắc phục, bạn sẽ sớm thoát khỏi những cơn ác mộng.
Tùy vào từng tình huống trong giấc mơ mà bạn có thể bị chấn thương nặng hay nhẹ. Giấc mơ bị thương có thể liên quan đến một lĩnh vực nào đó trong cuộc sống mà bạn cảm thấy bất lực.
Trong giấc mơ, nếu bạn có thể tự điều trị vết thương hoặc bảo vệ mình thành công thì đó là một dấu hiệu tích cực. Nó cho thấy rằng bạn có khả năng ứng phó với những tình huống khó khăn hay đáng sợ.
Nếu bạn cảm thấy đau trong giấc mơ thì nó có thể là điềm báo rằng một chấn thương vật lý trong cơ thể bạn đang dần hồi phục hoặc đó là nỗi đau tinh thần của bạn biểu lộ trong giấc mơ.
4. Mơ thấy Người thân bỏ rơi
Giấc mơ về người thân hoặc người vô cùng quan trọng rời bỏ là một kiểu ác mộng có liên quan rõ ràng nhất từ thế giới thực. Nó minh chứng rằng bạn đang lo sợ người thân hoặc bạn bè rời xa mình.
Nguyên nhân gây ra cơn ác mộng có thể xuất phát từ cảm giác lo lắng về sự không bền vững của mối quan hệ trong hiện tại hoặc bạn nghĩ mình không đủ quan trọng với họ.
5. Mơ thấy Bị mắc kẹt
Ác mộng bị mắc kẹt trong không gian nhỏ hẹp, không thể thoát ra ngoài tương đối phổ biến ở những người lo sợ bị biệt lập.
Giấc mơ này có thể được giải thích khá rõ ràng, nó phản ánh cảm giác bế tắc của bạn trong cuộc sống thực. Bạn cảm thấy bế tắc trong công việc hay cảm thấy bất lực khi phải đưa ra sự lựa chọn. Hoặc nó có thể nói lên một cảm giác mơ hồ hơn rằng bạn đang bướng bỉnh hay không sẵn sàng để thỏa hiệp. Ác mộng cũng có thể là minh chứng về nỗi sợ không thể với tới những kỳ vọng do tác động từ hoàn cảnh.
Nhưng cách giải thích khái quát nhất là nó nói lên phản ứng của tiềm thức với những gì bạn đang trả qua trong cuộc sống.
6. Mơ thấy Ngã từ trên cao
Nếu bạn mơ thấy mình bị rơi từ trên cao xuống thì đây chính là biểu hiện về những lo lắng bạn gặp phải một chút stress trong cuộc sống cá nhân, có thể là tiền bạc, sự nghiệp, những mối quan hệ và vô vàn điều khác nữa. Phần lớn ai cũng từng trải qua giấc mơ này.
Còn nếu bị rơi và mất mạng trong giấc mơ, nó liên quan tới việc không thể kiểm soát một khía cạnh hoặc một tình huống nhất định nào đó trong đời sống thực.
Những ác mộng như vậy thường gặp ở những người đã đạt được những thành công nhất định nhưng vẫn cảm thấy bản thân chưa kiểm soát được cuộc sống của chính họ.
7. Mơ thấy Bị tấn công
Đây có lẽ là cơn ác mộng phổ biến nhất. Nhiều người đã từng trải tình huống bị người khác, ác thú hay những sinh vật kỳ quái truy sát.
Cảm giác bị truy đuổi thường là một dấu hiệu chứng tỏ, bạn thấy mình không đủ khả năng để đương đầu với những tình huống khó khăn trong cuộc sống.
Ngoài ra, phản ứng để thoát khỏi kẻ thù cũng phản ánh tính cách của bạn. Ví dụ, nếu bạn co rúm tìm chỗ lẫn trốn trong giấc mơ, có thể đây cũng chính là cách bạn đối phó với các vấn đề trong thế giới thực.
Biết đâu, để tâm tới hành động trong giấc mơ có thể giúp bạn tìm thấy một mối tương quan giữa những cơn ác mộng và cuộc sống đời thực, từ đó tìm ra cách giải quyết tốt nhất cho vấn đề đang gặp phải.
8. Giấc mơ khỏa thân
Một giấc mơ về nhịp sống đang diễn ra bình thường, bạn đi làm, tới trường hay đang thuyết trình trước đông người và giật mình tỉnh giấc vì nhận ra mình đang không một mảnh vải che thân!
Trong giấc mơ khoả thân, người ta thường thấy mình không mặc gì, chỉ mặc quần áo lót hoặc mặc quần áo thiếu vải. Người mơ có thể cảm thấy xấu hổ và bối rối hoặc ngược lại, họ cũng có thể cảm thấy tự do, thoải mái.
Ý nghĩa của giấc mơ này là người đó đang rất lúng túng, dễ bị tổn thương, hoặc người đó đã tiết lộ quá nhiều về chuyện đời tư của mình (chẳng hạn như một bí mật, tình yêu hoặc cảm xúc cá nhân). Điều thú vị nhất là giấc mơ loại này lại thường xảy ra với những người sắp cưới.
Tuy nhiên nếu trong chính giấc mơ mà bạn cũng không biết rằng mình đang khỏa thân thì có thể bạn đang chẳng có nỗi lo sợ nào cả và những gì bạn lo lắng không tồn tại trong cuộc sống thực.
9. Mơ thấy Thi trượt
Giấc mơ thi trượt thường xảy ra đối với những người không còn là học sinh, sinh viên. Trong giấc mơ, họ đã trượt trong kỳ thi vì họ không thể hoàn thành bài kiểm tra đúng thời gian quy định, hay họ để quên dụng cụ làm bài, hoặc họ đến phòng thi muộn.
Giấc mơ này có nghĩa là người đó cảm thấy đang bị kiểm soát, người đó chưa chuẩn bị sẵn sàng cho một việc gì đó hoặc họ đang mắc một sai lầm trong cuộc sống.
10. Mơ thấy Bị lạc
Bạn đã bao giờ từng nằm mơ mình bị lạc tới một nơi xa lạ, không ai quen biết cũng không có ý niệm nào về đường về nhà? Nếu bạn nằm mơ mình bị lạc vào một khu rừng, một thành phố xa lạ hay một khu trung tâm mua sắm và cảm thấy mình đang đi vào lối mòn thì đó có thể là điềm báo rằng bạn đang dậm chân tại chỗ trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống.
11. Mơ Thấy bóng tối hình người
Giấc mơ về việc thấy một bóng dáng người đàn ông đen tối hoặc một bóng tối hình người bí ẩn nào đó hoặc thậm chí một bóng lạ nào đó khó xác định. Giấc mơ này thể hiện có thể bạn đang hoặc sắp xảy ra một sự thay đổi đáng kể nào đó hoặc cũng có thể là gặp một nhân vật thiện / ác nào đó sẽ đến với bạn trong tương lai.
12. Giấc mơ mắc kẹt
Giải thích về những cơn ác mộng bạn bị mắc kẹt khá đơn giản. Giấc mơ này thường đề cập đến một tình huống thực tế mà bạn cảm thấy bị mắc kẹt, bế tắc. Điều này có thể là trong một mối quan hệ, công việc lưng chừng, hoặc một vấn đề nào đó mà chưa có giải pháp rõ ràng để giải quyết.
13. Mơ thấy bắn súng, chiến tranh
Tương tự như những cơn ác mộng mà chúng tôi đã đề cập, việc bắn súng có thể có ý nghĩa nhiều thứ tùy thuộc vào bối cảnh của giấc mơ. Về một phạm vi chung, nếu thấy bạn bắn súng nghĩa là bạn đang lo lắng một cuộc đối đầu nào đó trong cuộc sống hoặc bạn cũng có thể đang tránh né nó. Có thể là với đồng nghiệp, bạn bè, thậm chí người bạn đời của mình.
Nếu ngược lạ bạn thấy mình bị bắn vào cổ nghĩa là bạn đang trong trạng thái căng thẳng, xung đột tâm lý dữ dội.
14. Mơ thấy Rơi té
Cho dù bạn té từ một tòa nhà chọc trời, cây cối, hoặc rơi xuống từ vách đá, tất cả đều cho thấy bạn đang rất bất an trong tâm hồn, đang lo lắng một tình huống nào đó trong cuộc sống.
Không những thế, nó còn dự báo cho thấy bạn là một người khá chai lỳ, bất chấp trước sự thay đổi của cuộc sống thực nào.
15. Mơ thấy Bị truy đuổi
Mơ thấy bạn đang bị đuổi bởi một ai đó hoặc một cái gì đó trong một giấc mơ là một cơn ác mộng rất phổ biến.
Nó thường đại diện cho sự lo lắng của bạn trong kinh doanh hay lo sợ sẽ gặp trục trặc như điều tương tự từng xảy ra trong quá khứ.
Ngoài ra, nó có nghĩa cũng có thể là bạn đang tránh một vấn đề hoặc một người nào đó trong cuộc sống thực tại.
C. Mơ thấy ác mộng liên quan đến con số gì?
- Hay nằm mơ thấy ác mộng : 10 – 34.
- Nằm mơ thấy ác mộng liên tục : 13 – 70.
- Thường xuyên nằm mơ thấy ác mộng : 27 – 58.
- Nằm mơ thấy ác mộng vào buổi sáng : 21 – 74.
- Nằm mơ thấy ác mộng nhiều : 16 – 53.
- Trẻ nằm mơ thấy ác mộng : 09 – 78.
- Nằm mơ thấy ác mộng : 01 – 65.
- Nằm mơ thấy ác mộng vào buổi tối : 22 – 31.
- Bà bầu nằm mơ thấy ác mộng : 42 – 80.
- Nằm mơ thấy ác mộng bị truy sát đánh : 31 – 46.
- Nằm mơ thấy người yêu gặp ác mộng : 34 – 52.
- Nằm mơ thấy ác mộng bị giết chết : 24 – 37.
- Nằm mơ thấy ác mộng bị rượt đuổi : 01 -12.
D. Hiện tượng bóng đè hay cơn ác mộng
Bóng đè là một cơn ác mộng. Xét về mặt bản chất, đó là một giấc mơ. Có người, giấc mơ cứ lặp đi lặp lại cùng một nội dung, thường là khó chịu, thậm chí là khủng khiếp và người ta gọi đó là “cơn ác mộng” (nightmare). Những người sức khỏe yếu, đang bệnh hoặc nằm ngủ không đúng tư thế thường dễ bị bóng đè hơn những người bình thường khác. Để tránh những cơn mơ nói chung và bóng đè nói riêng cần phải có một chế độ sinh hoạt, học tập, lao động và nghỉ ngơi hợp lý. Tạo cho mình giấc ngủ ngon với tư thế nằm thoải mái. Trước khi ngủ không nên ăn quá no hoặc dùng các chất tác động đến hệ thần kinh như uống rượu, uống cà phê, hút thuốc, không đọc các truyện kinh dị, ma quái. Phòng ngủ cần thông thoáng, áo quần ngủ mềm mại, rộng rãi. Ngoài ra cũng cần tránh stress và thường xuyên rèn luyện thân thể qua việc chơi các môn thể thao hoặc tập thể dục.
Những người thường bị bóng đè cần đánh giá xem có yếu tố nào liên quan trong các yếu tố nêu trên để tìm cách khắc phục. Làm được như vậy sẽ không bị bóng đè mà trái lại… “đè” bóng để có một giấc ngủ dịu êm, an lành.
Hình như trong đời, ai cũng đã từng bị… bóng đè khi ngủ. Lúc hiện tượng bóng đè xảy ra, con người rơi vào trạng thái nửa hư, nửa thực. Người bị bóng đè có thể nhớ và kể lại từng chi tiết những gì đã xảy ra trong khi ngủ. Chẳng hạn, thấy có kẻ trộm đột nhập vào nhà và khiêng đồ ra khỏi nhà. Chủ nhân cố gắng làm một điều gì đó để ngăn chặn lại. Mắt thì nhìn thấy rõ ràng, nhưng miệng lại ú ớ nói chẳng nên lời, chân tay bất động tựa hồ như đã bị thôi miên. Cố gắng la hét, cố gắng vẫy vùng nhưng tất cả đều vô vọng. Rồi đột nhiên choàng tỉnh giấc, mồ hôi toát ra đầm đìa… Cũng có khi người bị bóng đè thoát ra khỏi cơn ác mộng nhờ sự đánh thức của người thân hoặc bất ngờ có tiếng động lớn xung quanh. Rồi nhận ra rằng đêm vẫn… yên tĩnh!
Bộ não của con người vô cùng tinh vi và phức tạp. Những cơn mơ và ác mộng diễn ra trong lúc ngủ với các tế bào thần kinh trong trạng thái nửa thức, nửa ngủ khiến cho sự việc diễn ra vừa hư, vừa thực, vừa ảo diệu, vừa đời thường. Nhiều lý thuyết đã được đưa ra nhằm giải mã những bí ẩn của giấc mơ và ác mộng. Tuy nhiên đến nay vẫn chưa có câu trả lời chính xác nhất cho vấn để này.
E. Khắc phục tình trạng gặp ác mộng
Nhiều biện pháp tự nhiên mà bạn có thể thực hiện để gia giảm tần suất gặp ác mộng cũng như hạn chế những ảnh hưởng tiêu cực của chúng lên cuộc sống hàng ngày. Đầu tiên, nếu bạn gặp ác mộng do việc sử dụng thuốc, bạn có thể nhờ đến sự tư vấn của bác sĩ để thay đổi toa thuốc hoặc điều chỉnh liều lượng uống thuốc sao cho loại bỏ những tác dụng phụ không mong muốn.
Với những người gặp ác mộng do chứng ngưng thở khi ngủ hoặc hội chứng chân không yên, họ cần đến gặp bác sĩ để chữa dứt những chứng bệnh đó nhằm khắc phục cả triệu chứng gặp ác mộng.
Trong trường hợp những cơn ác mộng của bạn không liên quan đến các loại thuốc hay các chứng rối loạn nào, các liệu pháp về tâm lý và thay đổi hành vi sẽ có thể hữu ích với bạn.
Những liệu pháp này đã được chứng minh là phát huy hiệu quả với 70% người lớn thường xuyên gặp ác mộng, bao gồm cả những người gặp ác mộng do lo âu, trầm cảm và PTSD. Hãy liên hệ với bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý để được tư vấn về những liệu pháp phù hợp nhất với bạn!
Nhìn chung, chúng ta có rất nhiều biện pháp tự nhiên lẫn chuyên môn giúp bạn khắc phục hoặc hạn chế tần suất gặp ác mộng mỗi khi đi ngủ. Bên cạnh việc ngủ nghỉ điều độ, các hoạt động rèn luyện thể dục thể thao cũng là một thói quen lành mạnh giúp bạn ngủ ngon hơn, hạn chế lo âu, trầm cảm cũng như tần suất xuất hiện của những cơn ác mộng. Tương tự, yoga và thiền cũng là những hoạt động hiệu quả trong việc giúp bạn có sức khỏe dẻo dai hơn và có được những giấc ngủ ngon.
Điều quan trọng là dù bạn chọn biện pháp nào đi chăng nữa, việc giữ thói quen sinh hoạt điều độ bao gồm giờ giấc đi ngủ và thức dậy hợp lý là yêu cầu tối quan trọng và không thể thiếu. Rèn luyện thói quen đi ngủ đúng giờ và ngủ đủ giấc nhằm hạn chế tình trạng mất ngủ cũng như nguy cơ gặp ác mộng.
Hãy đảm bảo rằng phòng ngủ của bạn là một nơi thực sự yên tĩnh, thư thái và được cách ly hoàn toàn với các sinh hoạt ồn ào hoặc căng thẳng, để bạn dễ dàng tận hưởng được những giấc ngủ trọn vẹn trong đó.
Tuyệt đối tránh xa các loại đồ uống có cồn hoặc chứa các chất caffeine hay nicotine gây mất ngủ, bởi những chất này có thể phát huy và duy trì tác dụng làm hưng phấn thần kinh của bạn đến 12h sau khi uống, làm nhiễu loạn thói quen ngủ nghỉ của bạn.
* Thông tin chỉ mang tính tham khảo cho bạn đọc.
