Position và long position là gì?
Huy Nam (*)
Bài 14:
Position và long position là gì?
Có thể nói position là một thuật ngữ khó dịch sang tiếng Việt khi nó được dùng trong môi trường tài chính chứng khoán.
Khi được diễn đạt là “the ownership status of a person’s or an institution’s investment” thì position có thể được hiểu là “tình trạng sở hữu khoản đầu tư”. Thật ra, position cũng chỉ là một biệt ngữ (jargon) được dung nạp theo ngữ cảnh trong thị trường chứng khoán mà thôi, nên nó cần được hiểu theo cách mà thị trường chứng khoán đã “phân công” cho nó. Thế nhưng, do loại thị trường này ở Việt Nam còn quá mới mẻ nên nếu ta khái quát vội là “tư thế” hay “vị thế” chẳng hạn, e dễ bị xem là “quan liêu”! Do vậy, ở đây xin dài dòng một chút.
Bình thường trong chuyện làm ăn ta chỉ quen nghe việc kiếm lời bằng “mua thấp bán cao” mà quên rằng việc “bán cao mua thấp” cũng là một cách làm hiệu quả. Hai hoạt động vừa đề cập trong ngoặc kép này cần được hiểu kèm với trình tự thời gian. Đừng vội nghĩ cách đầu là lương thiện và cách sau là không đàng hoàng. Bởi chuyện tiền-hàng luôn sòng phẳng. Do cách tính toán để sinh lợi, ở đây có điểm khác cơ bản là thứ tự mua trước bán sau và bán trước mua sau. Cách làm của người mua bán hay đầu tư như vậy đặt họ trước một vị thế nhất định về sở hữu, là thứ mà thuật ngữ tiếng Anh gọi là position.
Việc chọn cách “mua rồi bán” hay “bán rồi mua” xuất phát từ dự đoán theo chủ quan của hai khuynh hướng đầu tư giá lên (bull) và giá xuống (bear). Khi hai khuynh hướng có bản chất “kém hiệu quả” này gặp nhau thì việc mua bán xảy ra, điều này giúp tạo thanh khoản (liquidity) cho thị trường. Đồng thời, chính trò đuổi bắt “trẻ con” hay “lẩm cẩm” này của con người lại là cơ sở khoa học cho nguyên tắc thị trường tự điều chỉnh.
Trường hợp mua rồi bán, thương vụ có thể để lâu được, nên được gọi là long position. Trái lại, trường hợp bán rồi mua thường có thời hạn ngắn (do phải khép thương vụ lại theo quy định) nên được gọi là short position.
Long position là cách làm ăn truyền thống và đã quá quen thuộc. Đơn giản đó là cách mua vào (vì nghĩ rằng giá thấp) rồi chờ giá tăng lên thì bán ra kiếm lời. Còn short position nghe có vẻ ngược đời hơn, do người đầu tư đi vay chứng khoán để bán trước (vì nghĩ rằng giá đang cao) rồi chờ giá xuống để mua trả lại.
Ta sẽ tìm hiểu kỹ hơn về short position trong một phần riêng. Chỉ xin lưu ý, “bán trước” không phải muốn là được, không phải ai cũng có thể vay và làm theo ý mình, không phải chứng khoán nào cũng bán được…
—
(*) Chuyên gia tài chính-chứng khoán, tác giả sách “Tài chính chứng khoán qua nhịp cầu Anh-Việt” do NXB Trẻ, Thời báo Kinh tế Sài Gòn và Trung tâm kinh tế châu Á-Thái Bình Dương hợp tác xuất bản.
Đường dẫn tới các bài trước được đăng trong mục Tin bài khác bên dưới.
