Phương pháp dạy học tích cực đã được áp dụng rộng rãi tại nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Phương pháp này đã mang đến nhiều hiệu quả tích cực và hỗ trợ trong việc giảng dạy và học tập, thúc đẩy tính sáng tạo, chủ động, tích cực của học viên. Tuy nhiên, bạn có chắc là hiểu rõ về phương pháp dạy học tích cực là gì không?
Nếu bạn còn đang băn khoăn thì hãy cùng UPM tìm hiểu về khái niệm và các phương pháp dạy học tích cực được áp dụng trong các trường học hiện nay là gì trong bài viết dưới đây nhé.
1 – Phương pháp dạy học tích cực là gì?
Phương pháp dạy học tích cực là phương pháp dạy học mà giáo viên sẽ không đưa ra kết luận cuối cùng mà thay vào đó là việc đưa ra những gợi ý mang tính gợi mở vấn đề để cùng học sinh thảo luận, tìm ra kết quả cuối cùng.
Phương pháp này tập trung vào việc sử dụng tư duy sáng tạo, chủ động, tích cực của học sinh làm nền tảng và giáo viên chỉ là người hướng dẫn và gợi mở vấn đề.
Để có thể áp dụng phương pháp dạy học tích cực vào dạy học đòi hỏi giáo viên phải là người có chuyên môn, kiến thức sâu cùng sự bản lĩnh, nhiệt thành và hoạt động hết mình trong công việc.
► ĐỌC THÊM 4 phương pháp dạy học trực tuyến tối ưu nhất
2 – Cách tiền hành phương pháp dạy học tích cực trong giảng dạy
2.1 – Dạy học thông qua các hoạt động của học sinh
Điều này nghĩa là trong các buổi học thì học sinh là những đối tượng chính để giáo viên khai phá kiến thức. Bởi vậy, giáo viên cần phải có những cách thức gợi ý vấn đề ở một mức độ nhất định có thể tác động được đến tư duy của học sinh và thúc đẩy, khuyến khích học sinh cùng nhau bàn luận, tìm tòi để giải quyết vấn đề đó.
2.2 Tập trung vào phương pháp tự học
Nếu các giáo viên chủ động áp dụng phương pháp dạy học tích cực đồng nghĩa với việc giáo viên phải loại bỏ hoàn toàn suy nghĩ về phương thức dạy truyền thống như chỉ tay, đọc – chép …Với phương pháp dạy học tích cực, giáo viên sẽ tập trung vào các cách thức rèn luyện để học viên tự học, tự suy nghĩ tìm tòi ra phương pháp học tập tốt nhất và phù hợp với bản thân nhất. Tuy nhiên, những kiến thức mới sẽ được giáo viên kiểm định trước và đảm bảo về độ chuẩn xác.
2.3 – Khuyến khích phương pháp học nhóm, tập thể.
Áp dụng phương pháp dạy học tích cực, giáo viên cần biết cách phân chia các nhóm, các đội để các em có thể phối hợp, trao đổi với nhau và tìm ra phương thức học tập tốt nhất.
2.4 Tổng hợp lại các kiến thức đã học
Cuối mỗi buổi học, các giáo viên sẽ cùng học sinh tổng hợp lại những kiến thức trong suốt buổi học, đồng thời giải đáp các vấn đề mà học sinh còn thắc mắc, khó hiểu, cùng trao đổi và chốt lại toàn bộ kiến thức trong một buổi học.
3 – Một số những phương pháp dạy học tích cực
Phương pháp dạy nhóm
Đây là phương pháp dạy học tích cực được đánh giá cao hiện nay. Với phương pháp này, các giáo viên có thể giúp các em phát huy tích cực khả năng sáng tạo, làm việc nhóm, giao tiếp của bản thân.
Cách thức thực hiện:
-
Giáo viên giới thiệu về chủ đề
-
Xác định nhiệm vụ chung và phân chia các nhóm
-
Các học viên thực hiện thảo luận, làm việc nhóm
-
Báo cáo kết quả làm việc cho giáo viên
-
Giáo viên đánh giá kết quả làm việc nhóm
Kỹ thuật phân chia nhóm: các giáo viên có thể chia nhóm dựa vào thứ tự điểm danh, dựa theo hình ghép, dựa theo sở thích chung của học sinh hoặc dựa vào tháng sinh của các em để tạo nhóm với nhau.
Phương pháp nghiên cứu các trường hợp điển hình
Đây cũng là một trong những phương pháp dạy học tích cực được áp dụng phổ biến hiện nay. Với phương pháp này, các giáo viên sẽ dùng những câu chuyện có thật hoặc hư cấu để chứng minh cho một vấn đề nào đó giúp các em học sinh dễ tưởng tượng, hình dung và hiểu vấn đề. Phương pháp này có thể được thực hiện bằng cách sử dụng văn bản, các đoạn ghi âm, clip, video …
Các thức thực hiện:
-
Học sinh sẽ cùng nghe hoặc xem về một trường hợp điển hình nào đó
-
Suy ngẫm về câu chuyện đó
-
Tiến hành trao đổi dưới sự hướng dẫn của giáo viên
Phương pháp giải quyết vấn đề
Đây là phương pháp dạy học tích cực mới nhằm kích thích khả năng chủ động giải quyết vấn đề của học sinh. Để áp dụng phương pháp này, các giáo viên sẽ đưa ra các vấn đề nhận thức có sự mâu thuẫn giữa những vấn đề đã biết và chưa biết để hướng học sinh tìm cách giải quyết dựa vào đó.
Cách thức thực hiện
-
Xác định vấn đề cần giải quyết
-
Tìm kiếm các dữ liệu, thông tin liên quan đến vấn đề
-
Liệt kê các biện pháp có thể giải quyết vấn đề
-
Phân tích và đánh giá hiệu quả của từng biện pháp
-
Chọn biết pháp tối ưu nhất và thực hiện biện pháp đó
-
Rút kinh nghiệm khi giải quyết vấn đề khác
Phương pháp nhập vai
Nếu nhắc đến một phương pháp dạy học tích cực thiên về việc thực hành thì đây là phương pháp hiệu quả nhất mà giáo viên thường sử dụng. Với việc sử dụng phương pháp nhập vai, giáo viên sẽ để các em học sinh nhập vai trực tiếp vào một tình huống nào đó để phân tích và thảo luận.
Cách thức thực hiện
-
Giáo viên đưa ra chủ đề, chia nhóm và đưa ra tình huống cho các học viên và yêu cầu các học viên nhập vai.
-
Các nhóm cùng nhau thảo luận về tình huống
-
Các nhóm lần lượt diễn thử
-
Cả lớp thảo luận, đánh giá về khả năng diễn, tình huống, cách ứng biến
-
Giáo viên đưa ra kết luận, định hướng cho học sinh đâu là cách ứng xử tốt nhất và giải thích lý do, ý nghĩa.
Phương pháp trò chơi
Đây là phương pháp dạy học tích cực mà giáo viên sẽ tổ chức cho các em học sinh tìm hiểu về vấn đề nào đó thông qua việc tiến hành các trò chơi phù hợp.
Cách thức thực hiện
-
Giáo viên phổ biến về trò chơi gồm tên, nội dung và quy tắc trò chơi
-
Các học viên tiến hành chơi thử
-
Đánh giá và thảo luận để nêu ra ý nghĩa, bài học rút ra sau khi kết thúc trò chơi.
Phương pháp dự án
Đây là phương pháp dạy học tích cực yêu cầu học sinh phải thực hiện một nhiệm vụ học tập gắn liền với thực tiễn và có sự kết hợp giữa lý thuyết và thực hành.
Cách thức thực hiện
Bước 1: Lập kế hoạch
-
Xác định chủ đề
-
Lập kế hoạch thực hiện nhiệm vụ học tập
Bước 2: Thực hiện dự án
-
Tìm kiếm dữ liệu, thông tín
-
Tiến hành điều tra, thảo luận với các thành viên trong nhóm
Bước 3: Tổng hợp kết quả
-
Tổng hợp các kết quả tìm được
-
Lên kế hoạch và trình bày về kết quả tìm được
-
Phản ánh lại kết quả trong quá trình học tập
Phương pháp nghiên cứu, thực nghiệm
Hiện nay có một số phương pháp dạy học tích cực dựa trên các thí nghiệm, nghiên cứu và thường được áp dụng cho những môn học tự nhiên.
Với phương pháp này, các học viên sẽ được trực tiếp tham gia nghiên cứu, tiến hành các thí nghiệm để tự tìm ra câu trả lời cho vấn đề
Phương pháp dạy học theo góc
Là một trong những phương pháp dạy học tích cực mới mà ở đây các học sinh cần thực hiện nhiều nhiệm vụ khác nhau, ở các vị trí cụ thể trong phạm vi lớp học và đáp ứng được nhiều các phong cách học tập khác nhau.
Ví dụ khi có các chủ đề về môi trường hoặc giao thông, giáo viên có thể tổ chức các góc bao gồm: Viết, vẽ, đọc, xem video, thảo luận…
Trong bài viết trên, UPM đã giới thiệu đến các bạn khái niệm và các phương pháp dạy học tích cực. UPM hy vọng với những thông tin trên có thể giúp các giáo viên, trường học, các trung tâm giáo dục có thể hiểu và chọn lựa được phương pháp dạy học tích cực phù hợp với học viên của mình.
► ĐỌC THÊM Từ A đến Z dịch vụ cung cấp nên tảng học online trực tuyến tốt nhất từ UPM
Ngoài ra, nếu bạn đang có nhu cầu tìm đến một phần mềm nhằm hỗ trợ đào tạo, giảng dạy, quản lý trực tuyến thì có thể liên hệ ngay với UPM. UPM là phần mềm với lõi thiết kế được sản xuất từ châu Âu, cùng đầy đủ các tính năng, công cụ để tích hợp, liên kết với các nền tảng khác hay các trang web khi thiết kế bài giảng online, giảng dạy trực tuyến. Thêm vào đó, phần mềm của UPM còn được đánh giá là một trong những phần mềm có khả năng bảo mật tốt nhất hiện nay cùng đội ngũ nhân viên thân thiện, giàu kinh nghiệm.
Để được tư vấn chi tiết hơn về phần mềm E-learning của UPM, bạn vui lòng liên hệ với đội ngũ của chúng tôi qua:
Facebook: facebook.com/UPM.elearning
Hotline: (+84) 888 22 9382
Email: info@upm.com.vn
