‘RESPECTIVELY’ (TIẾNG ANH), ‘LẦN LƯỢT (LÀ)’ (TIẾNG VIỆT): NGƯỜI DỊCH VÀ GOOGLE TRANSLATE
‘Computers will never replace translators, but translators who use computers will replace translators who don’t’ -Timothy Hunt-
TỪ NGỮ ‘RESPECTIVELY’ TRONG MỘT VĂN BẢN NÓI VỀ ‘CÚM VŨ HÁN’
‘Two other coronaviruses have infected humans, causing outbreaks of SARS and MERS in 2002 and 2012, respectively’.
RESPECTIVELY & CÁCH DỊCH Ở CÁC TỪ ĐIỂN VÀ NGƯỜI DỊCH
Theo một từ điển trên mạng (rung.vn) thì respectively (trạng từ) có nghĩa là ‘Riêng từng người, riêng từng cái; tương ứng (với vị trí, thứ tự, địa vị)’, cho ví dụ và cách dịch sau:
– A and B won their first and second prizes respectively.
A và B được hai phần thưởng đầu, A phần thưởng thứ nhất, B phần thưởng thứ hai.
Theo từ điển Anh-Việt của Viện Ngôn Ngữ Học (1993. Nxb Văn Hóa Sài Gòn) thì respectively (adv) có nghĩa là ‘ tách biệt ra hoặc lần lượt, theo thứ tự như đã nói’, dẫn ví dụ và cách dịch sau:
– German and Italian courses are held in Munich and Rome respectively.
Các lớp tiếng Đức và tiếng Ý được tổ chức ở Munich (cho tiếng Đức) và ở Rome (cho tiếng Ý).
Nguyễn Vạn Phú, tác giả của cuốn sách ‘Tiếng Anh Lý Thú’ (1999. Nxb Thành Phố Hồ Chí Minh) cho một ví dụ trong đó có từ ‘respectively’ cuối câu:
– The European and Asia-pacific market saw sales declines by 3.6% and 3.7% respectively.
Và theo tác giả với từ ‘respectively’ trong câu này người đọc sẽ hiểu 3,6 % là con số sụt giảm ở thị trường châu Âu và 3,7% là dành cho châu Á-Thái Bình Dương.
Nguyễn Phước Vĩnh Cố trong bài viết ngắn ‘Lần Lượt Là và Dịch Thuật’ đăng trên nguyenphuocvinhco.com cho rằng ‘khi phiên dịch ở tiếng Anh, ta gặp phải một câu như ‘In April and May, the profits grew 18% and 29%, RESPECTIVELY’ thì ta cũng nên dịch thật gọn như ‘Trong tháng 4, lợi nhuận tăng 18% và trong tháng 5, lợi nhuận tăng 29%’ hay ‘Trong tháng 4 và tháng 5, lợi nhuận tăng LẦN LƯỢT LÀ 18% và 29%’.
Từ các ví dụ tiếng Anh trong đó có từ ‘respectively’ và cách dịch trên minh chứng rằng các câu trên là một ‘thách thức’ cho người dịch nói và người dịch viết.
RESPECTIVELY & CÁCH DỊCH CỦA GOOGLE TRANSLATE (GT)
Dù từ ‘respectively’ trong các câu trên được xem là một ‘vấn đề’ của dịch thuật nhưng khi ta đưa vào GT dịch thì kết quả mang đến sự ngạc nhiên làm cho ta thú vị.
– In April and May, the profits grew 18% and 29%, respectively.
Trong tháng 4 và tháng 5, lợi nhuận tăng lần lượt 18% và 29%.
– The European and Asia-pacific market saw sales declines by 3.6% and 3.7% respectively.
Thị trường châu Âu và châu Á – Thái Bình Dương chứng kiến doanh số giảm lần lượt 3,6% và 3,7%.
Và dịch theo hướng ngược lại (Việt sang Anh)
LẦN LƯỢT LÀ & CÁCH DỊCH CỦA GOOGLE TRANSLATE SANG TIẾNG ANH
Văn bản tiếng Việt:
– 3 tác giả đạt giải Nhất, Nhì, Ba lần lượt là Phạm Văn Quý, Trương Long Nhật, Trương Phương Thảo…
– A và B lần lượt giành giải nhất và giải nhì.
Văn bản tiếng Anh do Google Translate dịch:
– Three authors won the first, second and third prizes Pham Van Quy, Truong Long Nhat and Truong Phuong Thao respectively.
– A and B won their first and second prizes respectively.
TỪ NGỮ ‘RESPECTIVELY’ TRONG MỘT VĂN BẢN NÓI VỀ ‘CÚM VŨ HÁN’ & CÁCH DỊCH CỦA GOOGLE TRANSLATE SANG TIẾNG VIỆT
Văn bản tiếng Anh:
– Two other coronaviruses have infected humans, causing outbreaks of SARS and MERS in 2002 and 2012, respectively.
Văn bản tiếng Việt do Google Translate dịch:
– Hai loại coronavirus khác đã gây nhiễm cho người, gây ra dịch SARS và MERS lần lượt vào năm 2002 và 2012.
Thạc gián sáng mồng 4 Tết năm 2020
nguyễn phước vĩnh cố
‘RESPECTIVELY’ (TIẾNG ANH), ‘LẦN LƯỢT (LÀ)’ (TIẾNG VIỆT): NGƯỜI DỊCH VÀ GOOGLE TRANSLATE
‘Computers will never replace translators, but translators who use computers will replace translators who don’t’ -Timothy Hunt-
TỪ NGỮ ‘RESPECTIVELY’ TRONG MỘT VĂN BẢN NÓI VỀ ‘CÚM VŨ HÁN’
‘Two other coronaviruses have infected humans, causing outbreaks of SARS and MERS in 2002 and 2012, respectively’.
RESPECTIVELY & CÁCH DỊCH Ở CÁC TỪ ĐIỂN VÀ NGƯỜI DỊCH
Theo một từ điển trên mạng (rung.vn) thì respectively (trạng từ) có nghĩa là ‘Riêng từng người, riêng từng cái; tương ứng (với vị trí, thứ tự, địa vị)’, cho ví dụ và cách dịch sau:
– A and B won their first and second prizes respectively.
A và B được hai phần thưởng đầu, A phần thưởng thứ nhất, B phần thưởng thứ hai.
Theo từ điển Anh-Việt của Viện Ngôn Ngữ Học (1993. Nxb Văn Hóa Sài Gòn) thì respectively (adv) có nghĩa là ‘ tách biệt ra hoặc lần lượt, theo thứ tự như đã nói’, dẫn ví dụ và cách dịch sau:
– German and Italian courses are held in Munich and Rome respectively.
Các lớp tiếng Đức và tiếng Ý được tổ chức ở Munich (cho tiếng Đức) và ở Rome (cho tiếng Ý).
Nguyễn Vạn Phú, tác giả của cuốn sách ‘Tiếng Anh Lý Thú’ (1999. Nxb Thành Phố Hồ Chí Minh) cho một ví dụ trong đó có từ ‘respectively’ cuối câu:
– The European and Asia-pacific market saw sales declines by 3.6% and 3.7% respectively.
Và theo tác giả với từ ‘respectively’ trong câu này người đọc sẽ hiểu 3,6 % là con số sụt giảm ở thị trường châu Âu và 3,7% là dành cho châu Á-Thái Bình Dương.
Nguyễn Phước Vĩnh Cố trong bài viết ngắn ‘Lần Lượt Là và Dịch Thuật’ đăng trên nguyenphuocvinhco.com cho rằng ‘khi phiên dịch ở tiếng Anh, ta gặp phải một câu như ‘In April and May, the profits grew 18% and 29%, RESPECTIVELY’ thì ta cũng nên dịch thật gọn như ‘Trong tháng 4, lợi nhuận tăng 18% và trong tháng 5, lợi nhuận tăng 29%’ hay ‘Trong tháng 4 và tháng 5, lợi nhuận tăng LẦN LƯỢT LÀ 18% và 29%’.
Từ các ví dụ tiếng Anh trong đó có từ ‘respectively’ và cách dịch trên minh chứng rằng các câu trên là một ‘thách thức’ cho người dịch nói và người dịch viết.
RESPECTIVELY & CÁCH DỊCH CỦA GOOGLE TRANSLATE (GT)
Dù từ ‘respectively’ trong các câu trên được xem là một ‘vấn đề’ của dịch thuật nhưng khi ta đưa vào GT dịch thì kết quả mang đến sự ngạc nhiên làm cho ta thú vị.
– In April and May, the profits grew 18% and 29%, respectively.
Trong tháng 4 và tháng 5, lợi nhuận tăng lần lượt 18% và 29%.
– The European and Asia-pacific market saw sales declines by 3.6% and 3.7% respectively.
Thị trường châu Âu và châu Á – Thái Bình Dương chứng kiến doanh số giảm lần lượt 3,6% và 3,7%.
Và dịch theo hướng ngược lại (Việt sang Anh)
LẦN LƯỢT LÀ & CÁCH DỊCH CỦA GOOGLE TRANSLATE SANG TIẾNG ANH
Văn bản tiếng Việt:
– 3 tác giả đạt giải Nhất, Nhì, Ba lần lượt là Phạm Văn Quý, Trương Long Nhật, Trương Phương Thảo…
– A và B lần lượt giành giải nhất và giải nhì.
Văn bản tiếng Anh do Google Translate dịch:
– Three authors won the first, second and third prizes Pham Van Quy, Truong Long Nhat and Truong Phuong Thao respectively.
– A and B won their first and second prizes respectively.
TỪ NGỮ ‘RESPECTIVELY’ TRONG MỘT VĂN BẢN NÓI VỀ ‘CÚM VŨ HÁN’ & CÁCH DỊCH CỦA GOOGLE TRANSLATE SANG TIẾNG VIỆT
Văn bản tiếng Anh:
– Two other coronaviruses have infected humans, causing outbreaks of SARS and MERS in 2002 and 2012, respectively.
Văn bản tiếng Việt do Google Translate dịch:
– Hai loại coronavirus khác đã gây nhiễm cho người, gây ra dịch SARS và MERS lần lượt vào năm 2002 và 2012.
Nguồn:
Thầy Nguyễn Phước Vĩnh Cố
Nhóm Nghiên cứu ngôn ngữ, Văn Hóa và Dịch thuật
