Bạn đã bao giờ nghe cái tên rượu cô nhắc hay thấy các ký hiệu như XO, V.S trên nhãn các chai rượu chưa? Tất cả những yếu tố đó đang nói đến một thức uống mang tinh thần của nước Pháp – Rượu Cognac.
Hãy cùng với Cao Minh qua bài viết dưới đây tìm hiểu về Rượu Cognac là gì và những điều bí ẩn xoay quanh loại rượu mạnh này nhé!
1. Rượu Cognac là gì?
Rượu Cognac là một loại rượu mạnh(brandy) được sản xuất tại Cognac, miền Tây nước Pháp. Được tạo nên bằng cách chưng cất 2 lần từ rượu vang trắng và phải được ủ trong thùng gỗ sồi Pháp tối thiểu là 2 năm, Cognac là dòng rượu mạnh, mịn và phức tạp hơn với nồng độ cồn ít nhất là 40%.
Trong đó chính phủ Pháp đã ban hành quy định rằng chỉ những chai rượu mạnh được sản xuất tại Cognac với phương pháp nấu rượu của nơi đây mới được gắn mác Rượu Cognac.
Chính vì vậy mà tất cả mọi chai Cognac đều là rượu Brandy nhưng không phải chai Brandy nào cũng là rượu Cognac.
Xem thêm: Vang cường hóa là gì? 5 Điều thú vị bạn không thể bỏ qua
2. Lịch sử ra đời của rượu Cognac
Vào thế kỷ 17 vì lo lắng rằng nước nho lên men của họ có thể không tồn tại được sau một hành trình dài, các thương gia Hà Lan đã chưng cất những thứ này, cuối cùng sau vài lần thử nghiệm đã tạo ra một thức uống có hương vị nho mượt mà và hấp dẫn.
Qua nhiều thế hệ, Rượu Cognac đã phát triển bộ hương vị, phong cách và nguyên tắc riêng của mình. Kết quả là Rượu Cognac đã trở thành một trong những thứ đồ uống mang tinh thần riêng của nước Pháp và được phổ biến trên toàn thế giới cho đến ngày nay.
3. Rượu Cognac được làm từ gì?
Như đã nói ở trên, Rượu Cognac được tạo ra bởi hai lần chưng cất rượu vang trắng. Trong đó rượu vang trắng ở đây được sử dụng làm “base wine” (rượu nền) phải có rất nhiều dry và axit.
Đó chính là lý do vì sao trong danh sách các giống nho làm vang thì chỉ có một số giống nho nhất định được lựa chọn để làm nguyên liệu sản xuất rượu Cognac.
Ba giống nho chính được sử dụng làm base wine cho Cognac đó là: Ugni Blanc, Colombard và Folle Blanche. Hầu hết rượu nền của Cognac đều được sản xuất từ 90% các giống nho chính ở trên và còn lại là 10% các giống nho khác như: Chardonnay, Folignan, Sémillon,…
Các giống nho trắng trên sẽ tạo ra một loại rượu nhẹ có tính axit cao, rất phù hợp để chưng cất tạo thành rượu Cognac hoàn hảo với hương vị tuyệt vời.
4. Quy trình sản xuất rượu Cognac
Quy trình sản xuất rượu Cognac được chia làm 3 giai đoạn:
Giai đoạn 1: Quá trình làm rượu vang nền (Base wine)
Rượu vang nền được làm bằng cách nghiền nát và ép nho để chiết xuất ra nước. Nước nho này sau đó sẽ được lên men 2-3 tuần để lượng đường có trong nước ép chuyển hóa thành cồn. Kết quả của quá trình này sẽ tạo ra một loại rượu có nồng độ cồn thấp dao động khoảng 7-8%.
Giai đoạn 2: Quá trình chưng cất rượu vang nền
Sau quá trình lên men đầu tiên, rượu này được chưng cất trong nồi tĩnh hai lần. Nó sẽ được làm nóng khiến các thành phần trong rượu sẽ bay hơi và phản ứng với nhau tạo thành hợp chất mới.
Quá trình này được thực hiện hai lần tạo ra được thành phần cơ bản của Cognac hay còn được gọi là Eau-de-vie với nồng độ cồn khoảng 70%.
Đây chính là một trong những khía cạnh vô cùng độc đáo của việc tạo ra rượu Cognac.
Giai đoạn 3: Quá trình ủ tạo nên rượu Cognac
Sau khi chưng cất hoàn tất, rượu phải được ủ trong thùng gỗ sồi Limousin lớn với dung tích 3500ml trong ít nhất hai năm trước khi bán ra thị trường.
Các thùng rượu sau khi đã đóng kín sẽ được mang xuống dưới hầm – nơi không có nhiều oxi với độ sâu nhất định. Với những hầm sâu, lượng oxi ít ỏi sẽ giúp cho rượu không bị chua.
Quá trình này cũng làm lượng rượu trong thùng hao dần 3-4% trọng lượng. Cũng trong quá trình này cồn sẽ bay hơi dần, nồng độ cồn sẽ giảm xuống còn khoảng 40%.
Cuối cùng, rượu Cognac sẽ được lưu trữ trong các bình thủy tinh lớn (glass carboys) và được sử dụng để pha trộn ra các loại Cognac khác trong tương lai. Mỗi nhà pha chế sẽ có công thức pha trộn riêng để tạo ra hương vị đặc trưng riêng cho mỗi loại Cognac.
5. Phân hạng rượu Cognac
Số năm được ủ trong thùng sồi sẽ là điều kiện tiên quyết sắp xếp thứ hạng của rượu Cognac. Bạn sẽ biết rằng số năm được ủ càng lâu thì rượu Cognac đó càng quý và giá trị rất cao.
Rượu Cognac được chia làm 3 phân hạng đó là:
- V.S
- V.S.O.P
- XO
5.1 V.S
V.S được viết tắt cho từ Very Special nghĩa là rất đặc biệt. Nếu bạn thấy những chai rượu Cognac mang trên nhãn chai chữ V.S đi kèm 3 ngôi sao thì đó là những chai rượu rất trẻ với thời gian ủ trong 2 năm.
Ngoại lệ với những chai Cognac V.S của các hãng rượu lớn như Martell, Remy Martin thì chúng lại được ủ trong thùng sồi 4 năm.
5.2 V.S.O.P
V.S.O.P là viết tắt của từ Very Special Old Pale. Nếu V.S.O.P xuất hiện trên những chai rượu Cognac thì đây là những chai rượu Brandy được ủ ít nhất là 4 năm trong thùng gỗ sồi.
5.3 XO
XO là viết tắt của từ Extra Old có nghĩa là lâu năm. Phân hạng này trước năm 2018 còn được gọi là Napoleon. Nếu trên nhãn chai xuất hiện dòng chữ này thì là để chỉ loại rượu Cognac được ủ ít nhất 6 năm trước khi tung ra thị trường.
Nhưng vào tháng 4 năm 2018, nước Pháp đã sửa đổi những chai rượu XO là những chai Cognac được ủ ít nhất 10 năm. Trong khi ký hiệu Napoleon được dùng để chỉ những loại rượu mạnh ủ tối thiểu 6 năm không đáp ứng đủ tiêu chuẩn của XO hiện tại.
6. Top 5 các loại rượu Cognac nổi tiếng nhất trên thế giới
6.1 Hennessy
Khi nhắc đến Cognac, bạn không thể nào không nói đến Hennessy – thương hiệu đang cung ứng tới 40% sản lượng rượu Cognac trên toàn cầu.
Trong các sản phẩm mà thương hiệu này tung ra thị trường, Hennessy XO được coi là dòng sản phẩm cao cấp nhất và đáng chú ý nhất với sự nổi tiếng đã lan rộng khắp thế giới trong vòng 150 năm qua.
6.2 Hine
Hầu hết những loại rượu Cognac ngon nhất hiện nay đều có lịch sử ra đời từ rất lâu đời, và Hine cũng không phải là ngoại lệ. Thương hiệu này đã có mặt trên thị trường từ năm 1763.
Điểm đặc biệt của sản phẩm của thương hiệu Hine đó chính là công nghệ chế biến rượu vô cùng kỳ công, cùng nguồn nguyên liệu hảo hạng.
6.3 Martell
Với hơn 300 năm hình thành và phát triển, Martell được coi là một trong những nhà sản xuất rượu Cognac lâu đời nhất còn hoạt động.
Gần như tất cả các loại rượu ngon nhất do hãng này sản xuất đều rất cổ, mang trong mình hương vị thanh lịch và mềm mại. Đơn giản là vì nhiều công đoạn chế biến rượu của Martell đều được thực hiện hoàn toàn thủ công bởi đôi bàn tay của những người nghệ nhân lành nghề.
6.4 Remy Martin
Bên cạnh những cái tên thống trị thị trường rượu Cognac như Hennessy hay Martell, chúng ta không thể bỏ qua Remy Martin. Được thành lập vào năm 1724, thương hiệu này chuyên sản xuất những sản phẩm rượu lâu năm với giá cả trải rộng từ mức bình dân tới sang trọng đắt đỏ.
6.5 Pierre Ferrand
Như một tuyệt tác trong pha chế, rượu Cognac của Pierre Ferrand được cho là nét tổng hòa của nhiều loại nguyên liệu khác nhau. Đặc biệt là những sản phẩm của Pierre Ferrand đều không được phân chia rõ ràng thành VS, VSOP hay XO như truyền thống nhằm tạo sự khác biệt.
7. Cách thưởng thức rượu Cognac
Ly uống rượu Cognac: gồm 3 loại ly chính:
- Ly dạng Tulip: có dáng giống hình chiếc chuông, với hình dáng thon dài ly có thể giúp các mùi hương tập trung hết trên bề mặt rượu.
- Ly dạng Balloon: thân to và chân ngắn, điều này sẽ giúp bạn truyền nhiệt ở tay vào rượu dễ dàng.
- Ly dạng Wobble: nhìn khá giống ly ballon nhưng không có chân ly. Khi cầm ly, tay bạn sẽ tiếp xúc nhiều với phần rượu.
Ngoài ra bạn cũng có thể sử dụng các ly cocktail hoặc ly tumbler cho các món cocktail pha chế từ rượu Cognac.
Nhiệt độ: nhiệt độ thích hợp để thưởng thức rượu Cognac chuẩn vị dao động khoảng 15-18 độ C. Nếu rượu quá nóng, nó sẽ bốc hơi nhanh và nhanh chóng mất hương vị.
Rót rượu: Rót một lượng khoảng 25ml rượu Cognac vào ly. Sau đó giữ phần thân ly trong lòng bàn tay để nhiệt độ từ cơ thể làm ấm rượu.
Quan sát màu sắc của rượu: Rượu ủ lâu năm sẽ có màu rất đậm và độc đáo. Hãy nâng cao ly lên ngang tầm mắt để có thể thấy được màu sắc của rượu. Xoay chân ly, nghiêng ly để kiểm tra độ sánh của rượu.
Ngửi mùi của rượu: Xoay ly nhẹ nhàng rồi đưa ly lên gần mũi (3-4cm) để cảm nhận mùi hương. Hít một hơi thật sâu rồi nhận biết các mùi hương nhẹ nhàng thơm dịu. Các hương liệu sẽ thay đổi tùy theo độ tuổi của rượu, nhưng mùi đa phần sẽ sự hòa quyện của hương vani, hạt và caramel.
Thưởng thức rượu Cognac:
Nhấp một ngụm rượu Cognac và giữ Cognac trong miệng 10-15 giây để nếm càng nhiều các tràn đây và hài hòa của hương vị Cognac. Uống chầm chậm với từng ngụm, từng ngụm rồi cảm nhận hương vị của rượu Cognac.
Khi nuốt rượu, hương rượu sẽ hừng hực bốc lên mũi và phần sau còn sót lại trong vị giác của bạn chỉ là sự nhẹ nhàng và dịu ngọt.
Ngoài ra bạn có thể tìm hiểu thêm về Khóa học Rượu Vang và Văn hóa thương thức của Cao Minh để bổ sung thêm những kiến thức thú vị và bổ ích về rượu vang nhé!
