Trong lĩnh vực lập trình, Script là khái niệm để chỉ một loại ngôn ngữ bậc cao đa năng. Script được ứng dụng nhiều trong các chương trình. Vậy cụ thể script là gì và scripting language có những ưu nhược điểm thế nào nếu so với các ngôn ngữ lập trình khác? Cùng Blog.TopCV tìm hiểu nhé.
Script là gì? Ngôn ngữ Script là gì?
Ngôn ngữ kịch bản – Script (hay scripting language) là khái niệm dùng để chỉ loại ngôn ngữ mà máy tính có thể thông dịch và chạy trực tiếp câu lệnh từ file nguồn mà không cần đến trình biên dịch (compiler). Nếu với những loại ngôn ngữ lập trình thông thường (ví dụ C/C++, Java) máy tính sẽ cần được biên dịch sang một loại mã khác thì với Script language, máy tính chỉ cần thông dịch (Interpreted) mà thôi.
Một số loại ngôn ngữ kịch bản trên máy chủ phổ biến hiện nay có thể kể đến như PHP và Python. JavaScript cũng là một loại scripting language và nó thường nằm trên máy khách.
>>> Tham khảo: Ngôn ngữ lập trình là gì? 10 ngôn ngữ lập trình phổ biến dân IT phải biết
Phân biệt Script và ngôn ngữ lập trình
Trên thực tế, scripting language có thể được coi là một loại ngôn ngữ lập trình, tuy nhiên, giữa ngôn ngữ kịch bản và những ngôn ngữ lập trình theo hướng truyền thống có khá nhiều điểm khác nhau
Như tên gọi, ngôn ngữ kịch bản được lập trình dựa trên ý tưởng kịch bản điều khiển, còn các ngôn ngữ lập trình khác sử dụng bộ hướng dẫn được chuyển đổi thành tệp thực thi.
Script là ngôn ngữ có khả năng thông dịch, không cần trình biên dịch và do đó nó không cần tạo ra tệp mã nhị phân (tệp thực thi). Trong khi đó, ngôn ngữ lập trình được biên dịch thành mã máy và chạy trên phần cứng của hệ điều hành bên dưới. Lập trình viên phải sử dụng một IDE nhất định (môi trường phát triển tích hợp) để tạo tệp mã nhị phân thì mới có thể sử dụng các ngôn ngữ lập trình này.
Cú pháp câu lệnh của ngôn ngữ kịch bản khá ngắn gọn, có thể viết code đến đâu chạy đến đó. Còn các ngôn ngữ lập trình khác có cấu trúc hết sức chặt chẽ, đòi hỏi nhiều thời gian để code và do đó nó có khả năng chạy độc lập với chương trình bên ngoài, Còn Script language thường chạy bên trong chương trình khác hoặc kết hợp với các module có sẵn (tuy nhiên nó vẫn có khả năng chạy độc lập)
Ưu nhược điểm của Script so với những ngôn ngữ khác
Ưu điểm của Script
Ngôn ngữ Script có mã nguồn mở (open-source) do đó nó có thể dễ dàng được chỉnh sửa bởi người dùng. Đặc trưng của Script là không cần trình biên dịch nên nó có thể không cần tạo ra tệp mã nhị phân. Với cú pháp và cấu trúc ngắn gọn, thời gian code của ngôn ngữ kịch bản cũng nhanh hơn và có thể sử dụng những module, chương trình sẵn có một cách linh hoạt.
Nhìn chung, các scripting language dễ học, dễ tiếp cận và ứng dụng vào công việc, đặc biệt với beginner hoặc non-tech, còn các programing language như Java hay C/C++ thường khó học, khó thành thạo, đòi hỏi một nền tảng kiến thức về đại số, thuật toán,… khá vững vàng mới có thể tiếp thu được.
>>> Tham khảo: TOP các ngôn ngữ lập trình mà developer nên học
Nhược điểm Script
Với những dự án lập trình đòi hỏi hiệu suất cao, phức tạp, tạo ra nhiều chức năng hơn là chỉ là một tập lệnh truyền thống, đòi hỏi tính ổn định và bảo mật thì Script language khó có thể đáp ứng được. Lúc này, lập trình viên cần sử dụng những ngôn ngữ lập trình tryền thống làm nền tảng, còn Scripting language chỉ phù hợp với một số chức năng nhất định của toàn bộ dự án.
Một số ngôn ngữ kịch bản phổ biến
Python
Python là một trong số nhưng ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất hiện nay bởi nó dễ học và được sử dụng rộng rãi trong các lĩnh vực khác nhau, đặc biệt là machine learning. Python mang đầy đủ ưu điểm của các loại scripting language đó là có cấu trúc dữ liệu dễ sử dụng, ngôn ngữ tự nhiên và trực quan.
PHP
PHP (Hypertext Preprocessor) là ngôn ngữ lập trình dành riêng cho việc phát triển trang web. Nó thường được dùng để viết các server-side script, đôi khi là command-line script, có cấu trúc đơn giản, cú pháp dễ hiểu, dễ viết.
JavaScript
JavaScript (hay JS) chủ yếu sử dụng trong nền tảng web. JS cũng có đầy đủ các ưu điểm của một ngôn ngữ kịch bản: nó dễ đọc, dễ phát hiện lỗi, đặc biệt các trình duyệt web có thể dịch trực tiếp JS từ html mà không cần thêm trình biên dịch. Do đó JS giúp tăng tốc độ lướt web, từ đó tăng trải nghiệm người dùng.
>>> Tham khảo: Làm thế nào để cải thiện các kỹ năng lập trình để trở thành IT giỏi?
Những ứng dụng của ngôn ngữ kịch bản Script
Trong các phần mềm và trang web, thông thường phần vỏ của hệ thống có thể được tự động hóa thông qua các ngôn ngữ Script, cụ thể là JavaScript và PHP. Nó cũng được sử dụng để mã hóa với khả năng tự động hóa một hoạt động trên một hệ thống phần mềm. Các tập lệnh được viết bởi ngôn ngữ kịch bản bao gồm một tập hợp các hướng dẫn chi tiết để hệ thống có thể hoạt động suôn sẻ với tốc độ cao.
Ngày nay, ngôn ngữ kịch bản không chỉ tạo các tập lệnh nhỏ để tự động hóa các hành vi trên một hệ thống phần mềm nữa mà nó còn có thể được sử dụng để xây dựng một ứng dụng đa năng. Scripting language có khả năng thao tác, tùy chỉnh và tự động hóa các cơ sở của một hệ thống phần mềm hiện có không kém gì những progamming language truyền thống.
Hy vọng rằng, thông qua việc tìm hiểu Script là gì? Script và ngôn ngữ lập trình khác nhau thế nào? bạn đã có thêm hiểu biết về ngành IT. Nếu bạn muốn tìm kiếm việc làm thì hãy lựa chọn TopCV để tìm việc. Truy cập TopCV ngay hôm nay để không bỏ lỡ những vị trí việc làm IT hấp dẫn nhất nhé!
