24 tiết khí là 24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo của Trái đất xung quanh Mặt trời. Tính tiết khí năm 2023 quan trọng để lên kế hoạch mùa vụ nông nghiệp
Tìm hiểu 24 tiết khí là rất có ích trong việc xem xét thời tiết, ngày giờ tốt để làm các việc trọng đại. Vậy 24 tiết khí là gì? Cách tính 24 tiết khí trong năm 2023 như thế nào, hãy cùng tìm hiểu ở bài viết chi tiết dưới đây nhé.
1 Tìm hiểu về tiết khí
24 tiết khí trong năm là gì?
24 tiết khí thực chất chính là 24 điểm đặc biệt trong quỹ đạo của Trái Đất. Khi Trái Đất quay quanh Mặt Trời thì sẽ có 24 điểm đặc biệt, mỗi điểm cách nhau đúng 15 độ.
Khi xem lịch tiết khí, ta chia mặt phẳng của không gian thành 360 độ, những ngày mà mặt trời ở các kinh độ sau: 0⁰, 15⁰, 30⁰, 45⁰, 60⁰, 75⁰, 90⁰, 105⁰, 120⁰, 135⁰, 150⁰, 165⁰, 180⁰, 195⁰, 210⁰, 225⁰, 240⁰, 255⁰, 270⁰, 285⁰, 300⁰, 315⁰, 330⁰, 345⁰ sẽ gọi là tiết khí, tương ứng với 24 tiết.
24 điểm đặc biệt ứng với 24 tiết khí
Phân loại 24 tiết khí
Có 4 tiêu chí để phân loại 24 tiết khí.
- 8 tiết khí đại diện cho nóng và lạnh thay đổi: Xuân Lập, Xuân phân; Lập Hạ, Hạ chí; Thu gom và thu gom phân bón; Lập Đông, Đông Chí.
- 5 tiết khí thể hiện sự thay đổi nhiệt độ: Xuân Lập, Xuân phân; Lập Hạ, Hạ chí; Thu gom và thu gom phân bón; Lập Đông, Đông Chí.
- 7 tiết khí liên quan đến nước, thủy, mưa: Vu Thủy, Cốc Vũ, Bạch Lộ, tiết Hàn Lộ, tiết Sương Giáng, Tiểu Tuyết, tiết Đại Tuyết.
- 4 tiết khí đại diện cho các hiện tượng: Kinh Bẫy, Thanh Minh, Tiểu Man, Mang Chung.
Mỗi thời điểm tiết khí có nhiều ý nghĩa và chúng đều có ý nghĩa khác nhau. Cách phân chia sẽ dựa theo đặc tính ý nghĩa của tiết khí để đại diện cho sự vật, hiện tượng nào đó xảy ra.
Phân loại 24 tiết khí theo những tiêu chí khác nhau
Ý nghĩa 24 tiết khí
24 tiết khí có nguồn gốc từ dân tộc Bách Việt và được sử dụng cho mục đích lập lịch ở các nước phương Đông như Việt Nam, Nhật Bản, Trung Quốc.
Thời xưa, cách tính lịch thời tiết rất vi diệu, ông cha ta kết hợp lịch thời tiết tháng với tuần trăng và năm với thời tiết. Từ đó, dự báo sự thay đổi về ngày, tháng, năm, sự chuyển giao mùa và sự chuyển giao thời tiết. Cách này sẽ được sử dụng nhiều trong nông nghiệp thời bấy giờ để lập lịch canh tác theo thời tiết từng mùa.
Hơn nữa 24 tiết khí cũng có ý nghĩa trong việc định ngày tốt, ngày xấu, xem những việc nên làm hay không nên làm theo lịch trình.
ý nghĩa của 24 tiết khí trong cuộc sống sinh hoạt xưa
2 Cách tính tiết khí năm 2023
Tiết khí mùa xuân 2023
Kỳ nghỉ mùa xuân: Là sự khởi đầu cho tất cả, báo hiệu một năm mới đến, vũ trụ bắt đầu một chu kỳ với.
Lễ hội mùa xuân rơi vào tầm ngày 4 hoặc 5 tháng 2 dương lịch. Mặt trời ở mức 315 độ.
Tiết Vũ Thủy: Tiết khí liên quan tới mưa, nước nên thời gian này chính là mùa mưa nhiều và ẩm ướt trong năm. Khoảng tiết Vũ Thủy thì trời quang mây tạnh. Gió xuân xuất hiện mang theo nhiều hơi ẩm dẫn tới mưa, lụt, ngập nước, độ ẩm trong không khí luôn cao.
Tết Vũ Thủy có thể rơi vào ngày 19 tháng 2 hoặc 20 tháng 2 dương lịch hàng năm. Mặt trời ở mức 330 độ.
Bài học về màn trập: Tên gọi cực kỳ lạ mang ý nghĩa là con sâu thức dậy. Lúc này, không khí thời tiết đã thuận lợi, mùa xuân đến bắt đầu sự sống mới, cây cối đâm chồi nảy lộc và sâu bọ sinh sôi, phát triển.
Màn trập (tiết Kinh Trập) rơi vào tầm ngày 6 tháng 3 hoặc ngày 7 tháng 3 dương lịch hàng năm. Mặt trời ở mức 345 độ.
Tiết xuân phân: Thời điểm rất có ý nghĩa trong nông nghiệp,có nghĩa là giữa mùa xuân. Sau ngày này, vị trí của Mặt Trời chuyển dần về phía Bắc bán cầu. Ngày cảm thấy dài hơn, đêm ngắn lại. Thời tiết chuyển dần nắng ấm, không còn cái rét của mùa đông nữa.
Xuân phân có thể rơi vào ngày 21 tháng 3 hoặc ngày 22 tháng 3 dương lịch hàng năm. Mặt trời ở 0 độ.
Lễ hội viếng mộ: Nghĩa là trời quang mây tạnh, thời tiết đẹp để mọi người đi cúng Thanh minh. Khí hậu lý tưởng, ấm áp, mát mẻ, mọi sự sống đều đang rất tươi mới, cây cối đâm chồi nảy lộc.
Lễ Thanh minh hay Tết Thanh minh có thể rơi vào ngày 4 tháng 4 hoặc ngày 5 tháng 4 dương lịch hàng năm. Mặt trời ở mức 15 độ.
Mùa xuân – mùa của cây cối đâm chồi nảy lộc
Tiết Cốc Vũ: Cốc Vũ là giai đoạn của những trận mưa như trút nước. Lúc này khí hậu có thay đổi, biểu hiện của tiết trời sắp chuyển hè. Những trận mựa lớn làm vạn vật sinh sôi, cây cối tươi tốt, đất đai màu mỡ, tươi xốp.
Tiết Cốc Vũ có thể rơi vào ngày 20 tháng 4 hoặc ngày 21 tháng 4 dương lịch hàng năm. Mặt trời ở mức 30 độ.
Tiết khí mùa hạ 2023
Tiết Lập Hạ: Lập Hạ là đầu mùa hè, bắt đầu mùa hè với nhiệt độ tăng nhanh. Trời nắng nóng gay gắt, nhiều nơi bắt đầu xuất hiện mưa bão, sấm chớp do sự thay đổi nhiệt độ. Cây cối vào mùa này cũng lớn nhanh và phát triển tốt.
Tiết Lập Hạ có thể rơi vào ngày 6 tháng 5 hoặc ngày 7 tháng 5 dương lịch hàng năm. Mặt trời ở góc 45 độ.
Tiết Tiểu mãn: Mang ý nghĩa khác hoàn toàn với cái tên, nó có nghĩa là những nhóm nhỏ. Ở thời điểm này, đó chính là những nhóm nhỏ của mưa mùa hạ và những trận lũ, lụt ngập nhỏ.
Tiết Tiểu mãn có thể rơi vào ngày 21 tháng 5 hoặc. 22/5 Mặt trời ở góc 60 độ.
Tiết Mang chủng: Thời điểm hoa màu được mùa, nông nghiệp phát triển tốt, lúa, ngũ cốc tràn đầy sức sống. Thời tiết thì nắng nóng, thỉnh thoảng ẩm ương có mưa bất chợt. Lúc này thì mọi người có thể thấy những đường vân đang lên của các ngôi sao.
Tiết Mang chủng có thể rơi vào ngày 5/6 hoặc 6/6 Dương lịch hàng năm. Mặt trời ở 75 độ.
Tiết Hạ chí: Nắng hạ chí, nắng giữa mùa hè. Thời tiết nắng nóng ẩm kéo dài, ngày dài, đêm rất ngắn. Vì vậy mới có câu: “Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng, ngày tháng mười chưa cười đã tối”
Hạ chí có thể rơi vào ngày 21/6 hoặc 22/6 Dương lịch hàng năm. Mặt trời ở góc 90 độ.
Tiết Tiểu Thử : Lúc này thời tiết có vẻ dịu hơn được chút, nắng nhẹ. Nhưng cảm giác vẫn là nắng nóng nhưng chưa đến mức nóng nhất. Đây là thời điểm có không khí khá oi nóng, có thể đi kèm lũ lụt, sấm sét
Tiết Tiểu Thử có thể rơi vào ngày 7/7 hoặc 8/7 dương lịch hàng năm. Mặt trời ở 105 độ.
Tiết Đại thử: Đây là thời điểm khí hậu khá gay gắt, vô cùng nóng ẩm dẫn tới nhiều cơn bão và áp thấp nhiệt đới đổ xuống.
Giờ Đại thử có thể rơi vào ngày 22 tháng 7 hoặc 23 tháng 7 dương lịch hàng năm. Mặt trời ở nhiệt độ 120 độ.
Tiết khí mùa hạ – mặt trời chói sáng
Tiết khí mùa thu 2023
Tiết Lập Thu: Cũng như lập Xuân, lập Hạ, tiết Lập Thu nghĩa là đầu mùa thu. Thời tiết cực kỳ đẹp, mát mẻ, gió nhè nhè hiu hiu và mát hơn vào buổi tối. Đây là tiết bắt đầu làm người ta nhớ đến hương cốm và hoa cúc của mùa thu.
Lập thu có thể rơi vào ngày 7 tháng 8 hoặc ngày 8 tháng 8 dương lịch hàng năm. Mặt trời ở góc 135 độ.
Tiết Xử Thử: Mang ý nghĩa mưa lớn. Khi nhiệt độ nắng nóng của mùa hè dần tan biến và khí hậu mát mẻ của mùa thu dẫn hiện rõ.
Thời gian thử nghiệm có thể rơi vào ngày 23 tháng 8 hoặc ngày 24 tháng 8 dương lịch hàng năm. Mặt trời ở mức 150 độ.
Tiết Bạch lộ: Trời mát mẻ hơn, nắng nhẹ nhàng. Tối có thể hơi gió và se lạnh sương đêm
Lộ Bạch có thể rơi vào ngày 8 tháng 9 hoặc ngày 9 tháng 9 dương lịch hàng năm. Mặt trời ở mức 165 độ.
Tiết thu phân: Nghĩa là giữa mùa thu. Không còn cảm giác nắng nóng cuối hạ đầu thu mà là khí hậu mùa thu thực sự. Nhiều cây cối bắt đầu vào mùa thay lá, lá rụng cảnh tượng yên bình, đẹp mắt.
Thu phân có thể rơi vào ngày 22 hoặc 23 tháng 9 dương lịch hàng năm. Mặt trời ở mức 180 độ.
Tiết Hàn lộ: Còn gọi là Tiết Hàn lộ – có nghĩa là thời tiết mát mẻ. Với các nước ở Bắc bán cầu như Việt Nam lúc này sẽ xa mặt trời, ít nhận được ánh sáng mặt trời nên khí hậu dần chuyển lạnh, trời tối sớm hơn.
Tiết lộ Hán có thể rơi vào ngày 8 tháng 10 hoặc ngày 9 tháng 10 dương lịch hàng năm. Mặt trời ở mức 195 độ.
Tuyết rơi: Có nghĩa là bắt đầu thời điểm có sương mù. Chiều tối, đêm và sáng sớm là những thời điểm trong ngày có nhiều sương, có cả sương muối nên gây hại cho việc gieo cây trồng.
Tuyết rơi có thể rơi vào ngày 23/10 hoặc 24/10 dương lịch hàng năm. Mặt trời ở 210 độ.
Tiết khí mùa đông 2023
Tiết Lập Đông: Bắt đầu mùa đông, thời điểm này bắt đầu xuất hiện nhiều đợt không khí lạnh từ phía Bắc tràn xuống. Nhiệt độ xuống thấp, lạnh dần và ngày ngắn, đêm dài.
Lễ hội mùa Đông có thể rơi vào ngày 7 tháng 11 hoặc ngày 8 tháng 11 dương lịch hàng năm. Mặt trời ở mức 225 độ.
Tiết Tiểu tuyết: Trời bắt đầu có tuyết nhưng ít, không nhiều, rơi lất phất vừa phải. ở Việt Nam thì không có tuyết nên không thể thấy rõ hiện tượng này như ở Trung quốc và Hàn quốc.
Tiểu Tuyết có thể rơi vào ngày 22/11 hoặc 23/11 Dương lịch hàng năm. Mặt trời ở mức 240 độ.
Đại tuyết: Dịch ra cũng dễ hiểu tức là tuyết rơi nhiều, rất dày. Lúc này, mùa đông thực sự tới với nhiệt độ cực thấp, không khí lạnh với cường độ mạnh, các quốc gia phía Bắc sẽ bị tuyết bao phủ khắp nơi.
Trận Đại tuyết có thể rơi vào ngày 7/12 hoặc 8/12 dương lịch hàng năm. Mặt trời ở 255 độ.
Đông chí: thời điểm giữa mùa đông, sáng rất muộn, 6-7 giờ trời rét lạnh và không thấy mặt trời. Tối đến nhanh hơn và nhiệt độ cũng giảm xuống nhanh chóng.
Ngày Đông chí có thể vào ngày 21 hoặc 22 tháng 12 dương lịch hàng năm. Mặt trời ở 270 độ.
Tiểu Hàn: Nghĩa là lạnh vừa phải, không quá buốt giá. Thời tiết vẫn có những đợt rét đậm nhưng dễ chịu hơn. Cường độ không khí lạnh chưa dồn dập đến mức cực đoan.
Tiết Tiểu Hàn có thể vào ngày 5 tháng Giêng hoặc ngày 6 tháng Giêng Dương lịch hàng năm. Mặt trời ở mức 285 độ.
Thời Đại Hán: Có nghĩa là trời rất lạnh, cực lạnh. Khí hậu lạnh giá, nhiệt độ xuống thấp nhất, lạnh tới thấu xương. Cây cối và súc vật vì vậy cũng bị ảnh hưởng nhiều, có đợt lạnh quá khiến chúng chết rất nhiều.
Tiết khí mùa đông lạnh buốt
Đây cũng là đoạn khí cuối cùng, hoàn thành chu kỳ 24 tiết khí. Rồi lại bắt đầu một chu kỳ với với Kỳ nghỉ Xuân. Vạn vật lại bắt đầu một năm mới, một chu kỳ mới với sức sống mãnh liệt vào thời điểm này.
Một chu kỳ mới lại tới
Vậy là kết thúc bài tìm hiểu về 24 tiết khí là gì? Cách tính 24 tiết khí trong năm 2023. Hy vọng bài viết sẽ giúp ích cho các bạn có thêm kiến thức mới nhé.
Chọn mua đồ thờ cúng Rằm tháng 7 tại Bách hoá XANH:
Bách hóa XANH
