Ung thư thực quản đứng thứ 9 trong danh sách các bệnh ung thư thường gặp trên thế giới, hiệu quả điều trị thấp do khoảng 50% trường hợp mắc bệnh đã là giai đoạn muộn.
Ung thư thực quản là gì?
Thực quản là phần trên của ống tiêu hóa, giúp chuyển thức ăn từ miệng xuống dạ dày. Ung thư thực quản là khối u ác tính được hình thành từ niêm mạc thực quản. Khi phát triển khối u sẽ xâm nhập vào sâu trong thành thực quản. Theo thời gian, khối u to lên và có thể xâm lấn vào các cấu trúc xung quanh, di căn hạch, di căn theo đường mạch máu, mạch bạch huyết tới các cơ quan khác: phổi, gan, xương… Thực quản dài khoảng 25cm, chia thành 3 đoạn: ⅓ trên, ⅓ giữa và ⅓ dưới. Khối u có thể xuất hiện bất cứ đâu dọc theo chiều dài thực quản.
Theo TS.BS Trần Hải Bình – Bác sĩ Phó trưởng khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội ung thư thực quản được chia hai loại chính:
- Ung thư biểu mô tế bào vảy chiếm khoảng 90% ca ung thư thực quản; phát triển từ các tế bảo vảy lót ở niêm mạc thực quản đoạn ⅓ trên và ⅓ giữa, thường liên quan đến việc lạm dụng rượu và thuốc lá.
- Ung thư biểu mô tuyến chiếm khoảng 2-8% ca ung thư thực quản nguyên phát. Loại này bắt đầu trong các tế bào biểu mô tuyến ở đoạn ⅓ dưới của thực quản, nơi thực quản nối với dạ dày, thường liên quan đến bệnh trào ngược dạ dày và béo phì.
- Ngoài ra còn có các loại khác chiếm khoảng 1% bao gồm sarcom cơ trơn, u tế bào Schwann ác tính, u lympho ác tính…
Các yếu tố nguy cơ nào gây ung thư thực quản?
Ung thư thực quản thường gặp ở nam giới hơn với tỷ lệ mắc bệnh ở nam/nữ là 4:1.
- Thói quen hút thuốc, uống rượu bia là nguyên nhân hàng đầu khiến nam giới có yếu tố nguy cơ mắc ung thư thực quản nhiều hơn phụ nữ. Những người hút thuốc nhiều, thời gian hút kéo dài càng có nguy cơ mắc ung thư. Tương tự, người sử dụng rượu bia nhiều cũng nằm trong nhóm cảnh báo mắc căn bệnh ác tính này.
- Chế độ ăn uống không khoa học đến từ thói quen ăn và uống nhiều đồ nóng, uống nhiều nước chứa có nhiều Nitrit và Nitrat (là nguồn sinh ra Nitrosamin-chất gây ung thư) thì khả năng mắc ung thư thực quản càng cao.
- Ngoài ra các nguyên nhân do bệnh lý khác cũng tăng nguy cơ ung thư thực quản như: Trào ngược dạ dày thực quản (GERD), Barrett thực quản, co thắt tâm vị không được điều trị, túi thừa thực quản, bỏng thực quản do hóa chất.
Triệu chứng phổ biến của ung thư thực quản là gì?
Ung thư thực quản không có triệu chứng ở giai đoạn tiền khởi phát. Khi ung thư bắt đầu tiến triển sẽ có triệu chứng phổ biến như sau:
- Nuốt nghẹn: Người bệnh gặp khó khăn khi nuốt thức ăn, cảm thấy vướng ở thực quản. Ban đầu có thể bị nghẹn bởi thức ăn dạng đặc như thịt, cá, nhưng lâu dần cảm giác nghẹn xảy ra ngay cả khi người bệnh dùng thức ăn dạng lỏng như canh, súp, cháo, thậm chí có trường hợp không uống được nước, sữa. Thường triệu chứng nuốt nghẹn nhiều là ung thư đã có thể ở giai đoạn muộn.
- Đau tức vùng ngực sau xương ức: nhất là khi người bệnh ăn,
- Nôn: Người bệnh sẽ có biểu hiện nôn khi biểu hiện nuốt nghẹn đã rõ rệt. Nôn có thể xảy ra trong bữa ăn, ngay sau khi ăn. Chất nôn là thức ăn vừa mới ăn vào không có lẫn dịch vị, có thể có ít máu trong chất nôn.
- Tăng tiết nước bọt: Do nuốt nghẹn, nên nước bọt không thể theo thức ăn xuống dạ dày, người bệnh sẽ phải nhổ nước bọt.
- Sút cân: Người bệnh kém ăn uống, ăn uống gặp khó khăn, sút cân, suy kiệt, thiếu máu
- Các triệu chứng khác cũng có thể gặp khi khối u đã xâm lấn các cơ quan khác như: ho, khó thở, khàn tiếng, đau ngực, đau vùng bụng…
Ung thư thực quản có mấy giai đoạn?
Ung thư thực quản có 4 giai đoạn, khi người bệnh thăm khám và được chẩn đoán ung thư thực quản, các bác sĩ sẽ phân theo giai đoạn để có phác đồ điều trị thích hợp và hiệu quả nhất.
Theo TS.BS Trần Hải Bình, ung thư thực quản giai đoạn I được xác định khi các tế bào ung thư nằm ở lớp trên cùng của thành thực quản. Ung thư thực quản giai đoạn II được xác định khi tế bào ung thư đã xâm lấn đến lớp cơ của thành thực quản, 1-2 hạch lân cận. Ung thư thực quản giai đoạn III là khi khối u đã xâm lấn qua lớp cơ tới các cấu trúc xung quanh (màng phổi, màng ngoài tim…), di căn nhiều hạch lân cận hơn. Ung thư thực quản giai đoạn IV thì các tế bào ung thư đã di căn hơn 7 hạch, xâm lấn đến các bộ phận khác của cơ thể như: gan, phổi, não, xương…
Các phương pháp chẩn đoán ung thư thực quản?
Theo TS.BS Trần Hải Bình, có khoảng 50% người bệnh được chẩn đoán ung thư thực quản ở giai đoạn muộn, khiến việc điều trị trở nên khó khăn và tốn kém. Để giúp phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm hơn để việc điều trị hiệu quả hơn và tốt hơn cho người bệnh, việc khám sàng lọc, phát hiện sớm ung thư có ý nghĩa quan trọng. Ngày nay với các kỹ thuật chẩn đoán hiện đại giúp các bác sỹ có thể chẩn đoán sớm bệnh ung thư thực quản: nội soi thực quản, chụp CT, sinh thiết qua nội soi…
Các xét nghiệm và tiến trình chẩn đoán bao gồm:
- Nội soi 3D thực quản cũng giúp xác định chính xác vị trí, hình dạng khối u, mức độ hẹp lòng thực quản, tình trạng loét và sùi của bề mặt khối u. Nội soi còn cho phép sinh thiết u để xác định chẩn đoán.
- Chụp CT-Scan: Tại bệnh viện Đa khoa Tâm Anh có hệ thống chụp cắt lớp vi tính (CT) hai đầu bóng cao cấp nhất hiện nay, có khả năng tái tạo lên đến 768 lát cắt. Nhờ hỗ trợ máy móc hiện đại sẽ giúp bác sĩ đánh giá được những tổn thương nhỏ nhất mà máy chụp CT thông thường không thể phát hiện được giai đoạn ung thư sớm.
Điều trị ung thư thực quản bằng cách nào?
Ung thư thực quản là một bệnh có thể điều trị được nhưng hiệu quả không cao do người bệnh thường đến ở giai đoạn muộn, khi ung thư đã lan rộng.
Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, người bệnh mắc ung thư thực quản sẽ được lựa chọn phương pháp điều trị tối ưu giúp mang lại hiệu quả tốt nhất dựa trên đánh giá về vị trí khối u, loại tế bào ung thư, giai đoạn bệnh, sức khỏe tổng thể và mong muốn của người bệnh.
Các phương pháp chính trong điều trị ung thư thực quản là: phẫu thuật, xạ trị, hoá trị, miễn dịch; có thể kết hợp đa mô thức phụ thuộc vào từng người bệnh.
Phẫu thuật
Phẫu thuật cắt bỏ khối u có thể sử dụng đơn thuần hoặc kết hợp với các phương pháp khác nhau. Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, nhờ hệ thống nội soi thế hệ mới sẽ phát hiện u rất nhỏ, giới hạn ở niêm mạc của thực quản sẽ được cắt u tại chỗ qua nội soi bằng phương pháp cắt niêm (EMR) hoặc dưới niêm (ESD)
Đối với ung thư thực quản giai đoạn tiến triển, người bệnh sẽ được phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ thực quản. Cắt thực quản kèm nạo vét hạch sẽ cho tiên lượng sống tốt hơn.
Hóa trị, điều trị đích, điều trị miễn dịch
Thuốc hóa trị thường được sử dụng trước hoặc sau phẫu thuật ở những người bị ung thư thực quản. Hóa trị cũng có thể được kết hợp với xạ trị. Ở những người bị ung thư giai đoạn muộn, hóa trị có thể được sử dụng đơn thuần để giúp làm giảm các triệu chứng gây ra bởi ung thư. Với người bệnh ở giai đoạn này có thể sử dụng thuốc điều trị đích hoặc điều trị miễn dịch mang lại hiệu quả cao hơn cho người bệnh.
Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, trang bị phòng pha hóa chất áp suất âm với máy pha chế cách ly vô trùng chuyên dụng theo tiêu chuẩn quốc tế (màng lọc ULPA có hiệu suất lọc 99.999% tạo vùng làm việc đạt chuẩn khí sạch ISO Class 3, phù hợp với tiêu chuẩn Dược điển Mỹ USP 797). Các liều thuốc hóa trị được pha chế trong môi trường cách ly, vô trùng giảm thiểu tối đa nguy cơ nhiễm khuẩn của thuốc và bảo vệ dược sĩ pha thuốc. Bệnh viện có quy trình chuẩn trong pha chế sẽ giúp cung cấp liều thuốc đạt độ chính xác cao, đảm bảo chất lượng và hiệu quả điều trị.
Xạ trị
Xạ trị thường được kết hợp với hóa trị ở những người bị ung thư thực quản không thể phẫu thuật được. Xạ trị cũng được sử dụng để làm giảm các biến chứng của bệnh ung thư thực quản tiến triển.
Để đặt lịch khám tầm soát ung thư thực quản cũng như các bệnh ung thư đường tiêu hóa khác với các chuyên gia giàu kinh nghiệm của Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, xin vui lòng liên hệ:
