Chúng tôi đã mất nửa tuần research cho bài viết này (nếu không tính thời gian tìm hiểu từ trước), công đoạn khó nhất có lẽ là viết sao cho mọi người không hiểu nhầm Fauto.vn cổ súy chất cấm. Nhưng sau khi đã lục tung tài liệu từ NIH (Viện sức khỏe quốc gia Hoa Kỳ), cho đến những tạp chí/website khoa học lâu đời như ScienceDirect, Scientific American, Natural và các tờ báo/nền tảng nổi tiếng như CNN, BBC, VOX hay Medium… chúng tôi vẫn chưa thể tìm được bất kỳ tác hại nào (mà chúng tôi cho là) đủ sức nặng để cản các bạn tìm đến chất thức thần sau khi đọc bài viết này.
Dù nằm ở nhóm đầu trong danh mục chất cấm của Mỹ và bị cấm ở toàn bộ quốc gia trong Liên Hợp Quốc, chất thức thần đang vươn mình mạnh mẽ trong nền văn hóa đại chúng (pop culture). Khác với những chất cấm khác, chất thức thần không phát triển từ underground, mà đánh thẳng vào mainstream và vào giới tri thức.
Nổi tiếng nhất có thể kể đến phong trào microdose được giới kỹ sư và doanh nhân ở Silicon Valley ủng hộ. Microdosing là cách dùng LSD và nấm thức thần ở liều lượng ít, nhưng liên tục theo lịch trình cụ thể. Cách dùng này có thể tránh được ảo giác, nhưng vẫn giúp tăng sự tập trung, giảm căng thẳng, giúp những người bận rộn ở Silicon Valley cải thiện hiệu quả công việc và các mối quan hệ tốt hơn.
Phong trào này có hơn 50.000 người theo dõi ở 1 sub trên Reddit, những video hướng dẫn đạt hàng triệu lượt xem và series bài trên Medium với trung bình 10.000 slap mỗi bài.
Tác giả những bài chia sẻ thường kể lại rằng họ thấy bản thân như hòa cùng vạn vật. Khi nghe nhạc cổ điện, họ quyện vào những nốt nhạc và dường như ở trong những chiếc đàn vĩ cầm. Nếu như thiền định là một cách để rơi vào trạng thái tâm trí an yên, thì chất thức thần là lối tắt đến đó.
Chà, chẳng có gì hấp dẫn bằng một chất mới lạ, được giới thiệu bởi những người thành công.
Thế rốt cuộc, chất thức thần là gì?
Chất thức thần là những chất gây ảo giác, thay đổi cách não bộ tiếp nhận thông tin và ý thức, chủ yếu gồm 4 loại sau: mescaline, LSD, psilocybin và DMT – phần lớn chiết suất từ tự nhiên (nấm, xương rồng). Hiểu đơn giản, chất kích thích sẽ thay đổi nhận thức về lượng (vui hơn, hạnh phúc hơn, hưng phấn hơn, tỉnh táo hơn) còn chất thức thần thay đổi về chất (nhận thức khác đi, cảm nhận âm thanh ánh sáng khác đi, cảm nhận thời gian không gian khác đi). Cho đến nay, các nghiên cứu cho thấy chất thức thần không gây nghiện.
Nếu bạn tìm đọc tài liệu tiếng Việt về chất thức thần, bạn sẽ bị choáng ngợp bởi những trải nghiệm tầm cỡ vũ trụ. Do những yếu tố về mặt văn hóa và nền tảng nhận thức, phần lớn trải nghiệm về chất thức thần ở Việt Nam thường liên quan đến “khai phá luân xa”, “gặp Đức Phật”, “đi đến cõi niết bàn”, “giác ngộ”…
Nhưng khi tìm hiểu trải nghiệm trong các khảo sát ở phương Tây, mọi thứ bớt thần bí đi hẳn. Họ cũng trải qua những trải nghiệm tâm linh, nhưng khác biệt so với trải nghiệm của những người châu Á.
Điểm chung của tất cả người trải nghiệm LSD (và các chất thức thần khác): gặp ảo giác, hệ thống nhận thức về thế giới thay đổi, các giác quan không còn hoạt động như bình thường, cảm nhận được sự đồng nhất giữa cái tôi với cơ thể và giữa cơ thể với thế giới xung quanh, trải nghiệm cận tử.
Các nhà khoa học đã thực hiện nghiên cứu quét não những người sử dụng LSD, kết quả khá “đặc sắc”. Khác với hình ảnh quét não bình thường tương đối tẻ nhạt, não của những người đang trip LSD trông rực rỡ và sôi động hơn hẳn. Rất nhiều đường liên hệ mới được tạo nên, chúng kết nối những vùng não vốn không thường giao tiếp lại với nhau.
Có một điều những người trip LSD thường nói với nhau: trải nghiệm mỗi người là hoàn toàn độc nhất và đừng nghe kể lại từ người khác.
Công dụng của chất thức thần
Và đây là điểm mấu chốt khi trải nghiệm LSD
Khi trip LSD, dù cho bất kỳ điều tuyệt vời gì diễn ra đi chăng nữa, tất cả chỉ là những thứ nằm trong não bạn. Chúng là tập hợp những trải nghiệm, quan điểm, hiểu biết của cá nhân bạn, nhưng được sắp xếp và tiếp nhận theo một cách rất rất khác so với thường ngày.
Nghĩa là trải nghiệm của chất thức thần mang tính chất khai phá bên trong nhiều hơn, không phải khám phá được những thứ bên ngoài.
Đây là lý do những người thực hiện thí nghiệm ở Mỹ không nhìn thấy Phật, không nghĩ đến chuyện giác ngộ (do họ không được tiếp cận những thông tin này).
Với khả năng thay đổi nhận thức và giúp người trải nghiệm nhìn được những thứ họ chưa từng nhìn thấy, cảm nhận những thứ họ chưa từng biết đến… chất thức thần được dùng để điều trị trầm cảm, lo âu và nghiện rượu, thuốc lá.
LSD được biết đến với công dụng giúp điều trị chứng lo âu của những bệnh nhân sang chấn tâm lý sau ung thư và người bị trầm cảm. Khi trip LSD, họ sẽ trải qua trải nghiệm cận tử và thấy rằng cái chết cũng không có gì đáng sợ – họ không sợ chết nữa.
Nhiều người mắc bệnh tâm lý do những biến cố thời thơ ấu, cũng nhờ LSD để có thể yêu bản thân hơn. Họ kể rằng LSD đã giúp họ lần đầu tiên cảm thấy yêu quý bản thân, lần đầu tiên nhận thức được rằng mọi thứ không quá nghiêm trọng như họ nghĩ.
Nếu ví tâm trí như một đồi tuyết và mỗi sự kiện trong đời là một xe trượt tuyết, thì chúng ta đều sở hữu những đồi tuyết khác nhau với những vết xe trượt tuyết ngẫu nhiên khác nhau. Nhưng điểm chung là mỗi đồi tuyết đều có những rãnh tâm trí hình thành những chiếc xe trượt tuyết đầu tiên – và rãnh đó sẽ ảnh hưởng đến cách những chiếc xe trượt tuyết sau đó.
LSD là một cơn bão tuyết. Chúng phủ lên các lối mòn tâm trí, khiến những chiếc xe trượt tuyết di chuyển tự do hơn, tạo ra lối mòn mới.
Do đó, LSD đã được chứng minh có thể giúp cai nghiện rượu và thuốc lá hiệu quả hơn bất cứ cách nào khác, nhưng chỉ khi người sử dụng muốn thế.
Việc sử dụng LSD và những chất thức thần khác đã tồn tại suốt nhiều nghìn năm, cho đến tận thời hiện đại. Do đó, chính phủ Mỹ và các nước châu Âu vẫn cho phép chất thức thần được sử dụng trong những nghi thức tôn giáo. Đó là những buổi lễ nơi người được mệnh danh là pháp sư cho ai đó sử dụng LSD như một bước ngoặt đánh dấu sự trưởng thành.
Các giáo sư ở thời hiện đại cũng tham khảo vai trò của những pháp sư. Họ biết được những yếu tố quan trọng nhất trong sử dụng chất thức thần: mục đích sử dụng (nếu người dùng chất thức thần không muốn bỏ thuốc lá, họ sẽ không thể bỏ thuốc lá, nếu họ không muốn vượt qua nỗi sợ, họ sẽ không thể vượt qua nỗi sợ), không gian, người điều phối và bối cảnh (người sử dụng LSD phải ở trong trạng thái không phải đối mặt với những sự kiện bất ngờ).
Tác hại của chất thức thần
Nếu mọi thứ không ổn, người sử dụng sẽ trải qua “bad trip”. Bad trip là những trải nghiệm đặc biệt tồi tệ, bao gồm những nỗi sợ được khuếch đại đến mức hoảng loạn và những hình ảnh/âm thanh trở nên đáng sợ hơn.
Nhưng bad trip chưa phải thử thách đáng sợ nhất. Nhiều nghiên cứu cho thấy chất thức thần có thể kích động nguy cơ tâm thần phân liệt của những người tiềm ẩn, nhưng tương đối hiếm gặp. Một số ít khác rơi vào tình trạng “ảo giác” kéo dài (hay còn gọi là hoang tưởng), giảm dần trong từ 8-12 tháng.
Một vài chất thức thần như DMT hay một số loại LSD được hợp pháp hóa ở một số quốc gia châu Âu. Nhiều người đã ghi lại trải nghiệm của mình trên Medium.
Phần lớn những người trải qua chất thức thần đều cho biết bản thân đã có nhiều thay đổi theo hướng tích cực. Nhiều đến mức tôi đã tự hoài nghi khi không thể tìm ra những tài liệu tiêu cực về chất thức thần.
Tuy nhiên, do bị cấm, các nghiên cứu về chất thức thần hiện nay tương đối hạn chế. Do đó, những tác hại tiềm ẩn có thể vẫn chưa được tìm hiểu đầy đủ. Phương pháp microdose cũng đang bị giới chuyên gia hoài nghi và đưa ra những cảnh báo.
Và hãy nhớ rằng, như đã đề cập ở giữa bài viết, những điều bạn thấy khi trip LSD không phải “sự thật”, cũng không phải “chân lý”. Những thứ bạn thấy phụ thuộc và môi trường sống và văn hóa của bạn – và là sản phẩm của trí tưởng tượng.
Việc trip LSD cũng không giúp gia tăng trí thông minh hay sự thông tuệ. Nhưng chúng có thể giúp bạn nhìn nhận bản thân và thế giới theo một cách khác, một cách tích cực hơn.
Tôi mong các bạn sau khi đọc xong bài viết này, có thể giúp Fauto.vn tìm thêm những tài liệu tiêu cực về chất thức thần, để có thể hoàn chỉnh bài viết hơn.
Hãy nhớ rằng chất thức thần nằm trong danh mục chất cấm, mọi hành vi sử dụng đều không được khuyến khích. Bài viết này của chúng tôi nhằm cung cấp thông tin, không nhằm cổ súy hay cổ vũ cho bất kỳ quan điểm nào.
