UP là một giới từ không quá được chú ý trong tiếng Anh. Chúng ta thường chỉ sử dụng từ này với một lớp nghĩa nhất định. Tuy nhiên, nó còn có nhiều công dụng hơn thế. Bài viết dưới đây gồm 3 phần: định nghĩa của từ UP, cấu trúc và cách sử dụng của từ UP, các cấu trúc thông dụng. Sẽ mang đến bạn cái nhìn chi tiết và tổng quát nhất về giới từ này.
1, định nghĩa của giới từ up
(Minh họa giới từ UP)
UP được sử dụng rất phổ biến trong tiếng Anh. Ngoài việc được sử dụng như một giới từ độc lập, UP còn được kết hợp với một số động từ khác để tạo nên các Phrasal Verbs mang một ý nghĩa riêng. UP được dùng nhiều nhất với nghĩa chỉ vị trí ở trên một vật thể, một sự vật nào đó. Tuy nhiên còn rất nhiều lớp nghĩa kỳ bí khác đằng sau giới từ này. Chúng mình đã tổng hợp và viết lại chi tiết ở mục 2 của bài viết này.
Về mặt phát âm, trong ngữ điệu Anh – Anh và Anh – Mỹ không có quá nhiều sự khác biệt. UP đều được phát âm là /ʌp/. Tuy nhiên tùy vào từng ngữ cảnh khác nhau mà UP sẽ được phát âm rõ ràng hay không. Khi bạn muốn nhấn mạnh vào vị trí hay từ này bạn nên nói rõ ràng hơn và phát âm thật chuẩn. Việc tạo nên ngữ điệu cho câu văn cũng rất quan trọng, sẽ giúp câu nói của chúng ta trở nên mượt hơn, “tự nhiên” hơn, thể hiện được đúng ý mà chúng ta muốn thể hiện.
2, cách dùng và các cấu trúc với up.
Theo từ Oxford có đến 13 cách dùng khác nhau của giới từ này. Thật đáng ngạc nhiên. Hãy cố gắng luyện tập để có thể nắm được hết tất cả những cách dùng này và thành thạo sử dụng trong tiếng Anh giao tiếp hằng ngày nhé. Chúng mình đã tổng hợp lại một vài cách dùng thông dụng và đặc biệt nhất. Kết hợp với các ví dụ dưới đây hy vọng sẽ giúp ích được cho bạn trong quá trình học từ UP.
(Minh họa cách dùng của UP)
Trong cách dùng thứ nhất, UP được biết đến với nghĩa hướng lên trên hoặc đang ở một vị trí cao hơn nào đó. Với cách dùng này chúng thường được kết hợp ngay sau các động từ mang tính bổ trợ. Bạn nên đọc kỹ để tránh nhầm lẫn giữa động từ thường và Phrasal Verbs, vì chúng có kết cấu khá giống nhau. Không phải động từ nào cũng có thể đi với UP. Bạn có thể theo dõi cách dùng của từng từ để biết được điều này. Dưới đây là một vài ví dụ để bạn có thể tham khảo.
Ví dụ:
- He jumped up from his chair.
- (Anh ấy nhảy lên cao từ ghế của mình.)
- Your mom said you were up here.
- (Mẹ bạn nói rằng bạn ở trên lầu. )
- The sun was already up.
- (Mặt trời đã mọc rồi.)
Như vậy, UP có thể được sử dụng thay thế rất nhiều từ trong tiếng Anh. Nó giúp câu trở nên mượt mà hơn, thân thiện và đơn giản hơn. Vậy nên các cấu trúc này thường được ưa chuộng hơn trong giao tiếp.
Ở cách dùng thứ 2, UP được dùng để chỉ một vị trí cao hơn hay ở một trình độ cao hơn. Ở cách dùng này, UP cũng được dùng với mục đích thay thế một vài từ, thể hiện tính đa dạng về nghĩa của từ này. Nó thường được thay thế dựa trên sự tương đồng về sự tăng tiến, vị trí ở trên.
Ví dụ:
- Sales are well up on last year.
- (Doanh số bán hàng tăng vào năm ngoái.)
- Prices are still going up.
- (giá vẫn tăng.)
Trong cách dùng này bạn có thể thấy rõ vai trò của UP được thể hiện qua các Phrasal verbs kết hợp trong câu. Bạn có thể tham khảo thêm về thứ tự các Phrasal verbs này từ đó cân nhắc sử dụng sao cho hợp lý.
Ngoài 2 cách dùng phổ biến trên, UP còn được dùng với các nghĩa như để chỉ vị trí của một vật nào đó, đặc biệt kết hợp với các cụm từ, các câu tạo nên thành ngữ (idioms) hoặc các cụm từ cực “chất” trong tiếng Anh. Hãy cố gắng luyện tập thật nhiều với các ví dụ để có thể nhanh chóng thành thành những cách dùng khác nhau của giới từ này nhé.
3, các cấu trúc thường gặp.
(Minh họa các cấu trúc thường gặp với UP)
Như đã nói ở trên, UP thường được kết hợp trong câu để tạo thành các thành ngữ hoặc các cấu trúc thường xuyên được sử dụng. Dưới đây là một vài cấu trúc thông dụng nhất mà chúng mình tổng hợp được. Cùng tham khảo thêm và chia sẻ với chúng mình nhé!
be UP to somebody = responsibility: Trách nhiệm thuộc về ai
UP and down: thể hiện tính 2 mặt không tốt cũng không xấu của một vấn đề.
UP for something: Đề nghị làm gì
Up there: ở giữa hoặc gần như tốt nhất, tệ nhất, quan trọng nhất,…
Hy vọng bài viết hôm nay sẽ thực sự bổ ích cho bạn trong quá trình học tiếng Anh cũng mình. Một chú ý khác mà bạn nên lưu ý khi sử dụng giới từ này chính là sự kết hợp của nó với các Phrasal verbs. Nắm bắt được các từ này sẽ giúp bạn nâng cấp trình độ tiếng Anh của mình, thể hiện sự đa dạng trong cách sử dụng ngữ pháp. Chúc các bạn luôn may mắn và thành công!
