Vitamin A là chất cần thiết cho cơ thể. Chúng ta có thể bổ sung vitamin qua các thực phẩm như cà rốt, gan, lòng đỏ trứng,…Vậy vitamin A có tác dụng, cách dùng như thế nào, nó có tác dụng phụ cho cơ thể chúng ta không, hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây.
Vitamin A là một chất rất quan trọng đối với cơ thể. Nó tồn tại trong nhiều loại thực phẩm mà chúng ta sử dụng hàng ngày như gan, lòng đỏ trứng, cà rốt, bông cải xanh,… Tuy nhiên, việc bổ sung vitamin A với hàm lượng lớn thường xuyên liệu có tốt? Hãy cùng tìm hiểu về tác dụng, cách dùng và các tác dụng phụ do vitamin A mang lại qua bài viết sau nhé.
1Vitamin A là gì?
Vitamin A là một chất dinh dưỡng thiết yếu cho con người. Mặc dù chúng ta thường coi nó là một chất đơn lẻ, nhưng thực tế vitamin A là tên của một nhóm các hợp chất hòa tan trong chất béo, bao gồm retinol, retinal và retinyl este.
Vitamin A có ở trong nhiều loại thức ăn, ở các loại thực phẩm có nguồn gốc động vật vitamin A tồn tại dưới dạng retinol và retinyl este, còn trong thực vật nó tồn tại dưới dạng caroten (tiền vitamin A). Gan động vật, lòng đỏ trứng, rau cải xanh, cà rốt, bí đỏ,… là những thực phẩm có chứa nhiều vitamin A.
Để sử dụng chúng, cơ thể bạn phải chuyển đổi các dạng vitamin trong thực phẩm thành các dạng hoạt động của vitamin A là axit retinal và axit retinoic.
Vitamin A là vitamin tan trong dầu, nó được lưu trữ trong mô cơ thể để sử dụng. Hầu hết vitamin A trong cơ thể bạn được giữ trong gan dưới dạng retinyl este.
2Tác dụng của vitamin A với cơ thể
Vtamin A tốt cho mắt và ngừa thoái hóa điểm vàng
Vitamin A rất cần thiết cho thị lực và sức khỏe của mắt. Retinal, dạng hoạt động của vitamin A, kết hợp với protein opsin để tạo thành rhodopsin, một phân tử cần thiết cho khả năng nhìn màu và nhìn trong bóng tối.
Nó cũng giúp bảo vệ và duy trì giác mạc – lớp ngoài cùng của mắt và kết mạc – một lớp màng mỏng bao phủ bề mặt mắt và bên trong mí mắt của bạn
Chế độ ăn uống đầy đủ vitamin A giúp bảo vệ và chống lại một số bệnh về mắt, chẳng hạn như thoái hóa điểm vàng do tuổi tác. Các nghiên cứu cho thấy rằng nồng độ beta-carotene, alpha-carotene và beta-cryptoxanthin trong máu cao hơn có thể làm giảm nguy cơ thoái hóa điểm vàng lên đến 25%.
Theo WHO, thiếu vitamin A là nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa ở trẻ em trên toàn thế giới.
Vitamin A tốt cho da
Da là cơ quan phản ứng với retinoid (một dạng của vitamin A) và có thể dễ dàng hấp thụ vitamin A khi bôi tại chỗ.
Vitamin A kích thích sản sinh tế bào da mới. Thiếu vitamin A có thể gây khô da, nứt nẻ da.
Theo nghiên cứu về retinoid trong điều trị lão hóa da, sự thiếu hụt retinol cũng có thể gây tăng sừng nang lông, và gây ra các sẩn nổi lên trên da. [1]
Các nghiên cứu được báo cáo trong nghiên cứu độc chất cũng chỉ ra rằng retinol có hiệu quả trong việc kích thích sản xuất collagen và giảm nếp nhăn khi sử dụng tại chỗ. [2]
Vitamin A có thể bảo vệ khỏi một số bệnh ung thư
Do đặc tính chống oxy hóa của carotenoid (tiền chất của vitamin A) có thể giúp bảo vệ và chống lại một số loại ung thư.
Ví dụ, một nghiên cứu trên 10.000 người trưởng thành đã xác định rằng những người hút thuốc có nồng độ alpha-carotene và beta-cryptoxanthin trong máu cao nhất có nguy cơ tử vong do ung thư phổi thấp hơn 46% và 61% so với những người không hút thuốc với lượng tiêu thụ thấp nhất trong số các chất dinh dưỡng này. [3]
Hơn nữa, các nghiên cứu trong ống nghiệm chứng minh rằng retinoid có thể ức chế sự phát triển của một số tế bào ung thư, chẳng hạn như ung thư bàng quang, ung thư vú và ung thư buồng trứng. [4].
Vitamin A quan trọng cho khả năng sinh sản và sự phát triển của thai nhi
Vitamin A cần thiết cho quá trình sinh sản của cả nam và nữ vì nó có vai trò trong sự phát triển của tinh trùng và trứng.
Nó cũng rất quan trọng đối với sức khỏe của nhau thai, sự phát triển và duy trì mô của thai nhi, cũng nhưsự phát triển của thai nhi.
Vì vậy, vitamin A không thể thiếu đối với sức khỏe của bà mẹ và thai nhi và những người đang trong giai đoạn sinh sản.
Vitamin A giúp tăng cường hệ thống miễn dịch
Caroten tiền chất của vitamin Alà chất chống oxy hóa mạnh giúp chống lại các gốc tự do gây hại cho tế bào cơ thể, kích thích các phản ứng bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn và các yếu tố gây hại.
Vitamin A tham gia vào việc tạo ra các tế bào nhất định, bao gồm cả tế bào B và tế bào T, là những thành phần đóng vai trò trung tâm trong các phản ứng miễn dịch bảo vệ chống lại bệnh tật.
3Liều lượng khuyến nghị của Vitamin A
Liều khuyến nghị hàng ngàycủa vitamin A đối với người bình thường là 900 mcg cho nam và 700 mcg cho nữ và có thể được bổ sung đầy đủ quachế độ ăn uống hàng ngày.
Với những trường hợp thiếu vitamin A và cần nhu cầu vitamin A cao hơn chúng ta có thể bổ sung thêm vitamin A bằng đường uống theo sự chỉ dẫn của bác sĩ. Tuy nhiên, điều quan trọng là không được vượt quá giới hạn là 10.000 IU (3.000 mcg) đối với người lớn để ngăn ngừa độc tính do vitamin A mang lại.
4Tác dụng phụ và độc tính khi quá liều vitamin A
Vì vitamin A hòa tan trong chất béo, nó được lưu trữ trong cơ thể và có thể đạt đến mức không tốt cho sức khỏe nếu dùng quá liều khuyến nghị hàng ngày trong thời gian dài.
Uống quá nhiều vitamin A có thể dẫn đến các tác dụng phụ nghiêm trọng và thậm chí có thể gây tử vong nếu sử dụng với liều lượng cực cao.
Độc tính cấp tính của vitamin A xảy ra trong một khoảng thời gian ngắn khi tiêu thụ một liều vitamin A quá cao. Mặc dù ít phổ biến hơn ngộ độc vitamin A mãn tính, ngộ độc vitamin A cấp tính có liên quan đến các triệu chứng nghiêm trọng hơn, bao gồm tổn thương gan, tăng áp lực sọ não và thậm chí tử vong.
Ngộ độc mãn tính vitamin A xảy ra khi liều cao hơn 10 lần liều khuyến nghị hàng ngày và dùng trong một khoảng thời gian dài. Các tác dụng phụ phổ biến nhất của ngộ độc vitamin A mãn tính bao gồm:
– Rối loạn thị lực
– Đau xương khớp
– Chán ăn, buồn nôn và ói mửa
– Nhạy cảm với ánh sáng mặt trời
– Rụng tóc
– Đau đầu
– Da khô, vàng da, ngứa da
– Tổn thương gan
– Chậm phát triển
5Thực phẩm giàu vitamin A
Vitamin A có trong nhiều loại thực phẩm. Cơ thể chúng ta có thể được bổ sung đầy đủ vitamin A qua chế độ ăn hàng ngày.
Những loại thực phẩm có nguồn gốc động vật chứa nhiều vitamin A như gan động vật, lòng đỏ trứng, dầu gan cá,…
Đối với những thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật, vitamin A thường có nhiều trong các loại rau củ có màu vàng, đỏ, hoặc màu xanh đậm như cà rốt, cà chua, bông cải xanh, ớt chuông,…
Qua bài viết trên, hi vọng bạn có thể hiểu được hơn về các lợi ích của vitamin A cũng như những tác hại mà nó mang lại khi sử dụng quá liều. Hãy thận trọng hơn bổ sung vitamin A và cân bằng hợp lý khẩu phần ăn để không vượt quá liều khuyến nghị của vitamin A trong chế độ ăn hàng ngày nhé.
Nguồn: Healthline
