Chắc hẳn một vài lần khi ngồi trò chuyện cùng cô hàng xóm hay ngồi lê la quán cóc ngoài đường, bạn đã nghe được từ “xì ke” trong cuộc trò chuyện của mọi người, nhưng bạn lại không hiểu từ “xì ke” lại có nghĩa gì? Tại sao lại gọi là xì ke mà không gọi bằng từ khác?
Để mình giúp bạn hiểu kỹ rõ hơn về từ xì ke là gì và nguồn gốc xuất xứ của từ này trong bài viết dưới đây nhé.
Xì Ke là gì?
Xì ke là một từ rất khó giải nghĩa theo tiếng Việt, hay giải nghĩa theo tiếng Hán vì đây là một từ mượn của tiếng lóng phương tây, nên mình sẽ giải nghĩa theo ý nghĩa, hàm ý của từ này cho bạn hiểu nhé.
Từ xì ke là một từ có liên quan đến thuốc phiện, bạn sẽ hay nghe cụm từ này “xì ke – ma túy”, đây là cụm từ rất phổ biến được nhiều người dùng và nói trong văn nói một cách tự nhiên và thoải mái.
Hàm ý của từ xì ke đơn giản là nói đến một người sử dụng thuốc phiện, có thân hình gầy gò, không có sức sống, mặt lờ đờ và có thể sẽ làm những chuyện khó lường nếu như lên cơn nghiện.
Một trường hợp khác về hàm nghĩa của từ xì ke đó là ám chỉ thuốc phiện, ma túy. Khi bạn nghe một số nghe hay nói cụm từ “hút xì ke”, “chích xì ke” thì đây chính là ý nghĩa của từ này như kiểu “hút ma túy”, “chích ma túy” vậy.
Nguồn gốc của từ Xì Ke
Khi thấy một người gầy gò, mệt mỏi, người ta thường thốt lên: “Trông như xì ke!” từ “xì ke” ở đây có nghĩa là gì và nó bắt nguồn từ đâu?
Về vấn đề này, theo quyển từ điển tiếng Việt do Hoàng Phê biên soạn cho biết: “Xì ke có nghĩa là nghiện ma tuý”.
“Xì ke” được sử dụng trong tiếng Việt như một danh từ, giống như hút thuốc phiện, nghiện ma túy,… hoặc một tính từ chỉ những người chơi hút thuốc phiện, bọn xì ke, đối tượng chơi ma túy,…
Về nguồn gốc của “Xì ke”, người ta suy đoán rằng từ này là từ phiên âm của từ “skeleton” có nghĩa là bộ xương, vì những người nghiện ma túy thường gầy yếu, gầy gò, như kiểu chỉ còn có da bọc xương, người như bộ xương khô.
Tuy nhiên, theo các cách diễn đạt như “hút thuốc”, “nghiện thuốc phiện”, … thì từ “Xì ke” ít nhất phải có một nghĩa tương đương hoặc sát nghĩa với từ ma túy, chứ không thể chỉ bắt nguồn từ “bộ xương”.
Ở đây, mình đồng ý với giả thiết sát nghĩa với từ “ma túy” và một vài tài liệu đã thống nhất rằng “Xì ke” là một từ lóng được lính Mỹ ở miền Nam sử dụng trước đây để nói về thuốc phiện gây nghiện cho con người, đó là từ “Skag”, được phát âm là “scag”, từ này có nghĩa là bạch phiến.
Mặc dù cách phát âm khác nhau nhưng từ điển scag mượn trong tiếng Việt hiện đại của Thạc sĩ. Trần Thanh Ái cũng chỉ ra: “Xì ke (tiếng Anh: skag): ám chỉ một loại thuốc”, cho thấy tính đúng đắn của lý thuyết này.
Về gốc của từ “scag”, có người cho rằng “scag” vốn là một từ lóng của những người da Đen để chỉ những thứ thấp kém, bẩn thỉu, nô lệ hoặc các loại thuốc rẻ tiền, ma tuý. Sau đó, “scag” được dùng để chỉ bạch phiến. Ngoài ra, từ “ke”, còn có nghĩa là thuốc, được nhiều người coi là viết tắt của từ “Ketalar”.
Trên thực tế, “ke” là viết tắt của ketamine (một loại ma túy tổng hợp có tên y tế là Ketalar). Từ đó, nhiều thuật ngữ từ lóng như “Hít Ke”, “xào ke” ra đời, được nhiều người nói dùng để chỉ chứng nghiện ma túy.
Ketamine hay ke cũng có những tác dụng và tác hại đối với sức khỏe con người như nhiều loại ma túy tổng hợp khác.
Vì đây là thuốc dễ làm cho thần kinh tê liệt dẫn đến nguy cơ tai biến, ngộ độc khi sử dụng là rất cao. Cơ thể sẽ có xu hướng suy nhược cả về thể chất và tinh thần khi sử dụng quá lâu.
Từ “xì ke” trong cuộc sống ngày nay
Hiện tại ngày nay, có lẽ từ “xì ke” rất ít người sử dụng bởi vì xã hội tiên tiến, phát triển mạnh, người người nhà nhà chú trọng chăm sóc sức khỏe để có thể tận hưởng cuộc sống.
Bên cạnh đó, một số nghiên cứu đã chứng minh rằng thuốc phiện chỉ nên dùng trong một số trường hợp nhất định cho người bệnh vì mục đích giảm đau, gây tê,… và chỉ sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ.
Trên thực tế, rất ít người tùy ý sử dụng dòng thuốc có chứa chất kích thích này và tệ nạn “xì ke – ma túy” đã được đẩy lùi từ rất lâu.
Nên từ xì ke có thể nói là một từ đã cũ, nếu nói về tệ nạn thì hiện tại bạn sẽ nghe quen với từ “chơi đá” hay “ma túy đá” hơn.
Và hiện tại ngay nay, nếu nói về các chất kích thích hay gây nghiện thì có rất nhiều chất khác được sử dụng, điển hình ngoài “chơi đá”, “ma túy đá” đó là bóng cười, thuốc lá,… được một số người sử dụng với mục đích thư giãn sau cuộc sống đầy áp lực và mệt mỏi.
Như vậy, mình đã giải nghĩa cho bạn hiểu hơn về từ xì ke là gì, hy vọng bạn đã có thêm những thông tin hữu ích xoay quanh từ này, hơn nữa, nếu bạn cần sử dụng từ này trong cuộc sống thì cũng có thể dùng đúng hoàn cảnh và đúng người nhé.
