Flat white là gì? Nguồn gốc từ đâu?
Flat white là thức uống nền espresso có thêm sữa đánh nóng. Đây là sự lựa chọn dành cho những ai kiếm tìm một món thức uống có thể thưởng thức hương vị cà phê mạnh mẽ đồng thời vẫn muốn có hương vị béo béo của lớp bọt sữa phía trên.
Nguồn gốc của flat white là một cuộc tranh cãi mạnh mẽ giữa hai quốc gia New Zealand và Úc. Mỗi bên đều có những lý lẽ và bằng chứng của riêng mình để chứng minh flat white có nguồn gốc từ nước của của mình. Một bài đánh giá cà phê Sydney vào tháng 5/1983 đã giới thiệu về “flat white coffee”. Hay năm 1985 flat white đã được đưa vào menu của Moors Espresso Bar ở Sydney, người đã đưa món thức uống này vào menu tuyên bố ông đã du nhập ý tưởng này đến Sydney từ quê hương Queensland của mình, nơi các quán cà phê đã thường xuyên gợi ý “White coffee – flat”trong những năm 1960 và 1970.
New Zealand cũng tuyên bố đây là thức uống có nguồn gốc từ đất nước này, cụ thể là một người đàn ông tên Derek Townsend sau khi mở quán cà phê của riêng mình vào năm 1988 và sau đó đã nhận mình sáng tạo ra flat white với tỉ lệ 30ml cà phê và 150ml sữa đánh nóng. Một câu chuyện khác đó là vào mùa hè năm 1989, Fraser McInnes, nhân viên của một quán cà phê ở Wellington đã cho ra đời món flat white với hai shot espresso với lớp bọt sữa mịn bên trên trong lúc cố gắng pha chế một tách cappuccino.
Cappuccino và latte
Từ định nghĩa trên ta biết được flat white là thức uống espresso kết hợp cùng sữa đánh nóng với một lớp bọt sữa bên trên.
Thuật ngữ “latte” bắt đầu được sử dụng trong tiếng Anh trong những năm 1980, tuy nhiên khái niệm cà phê kết hợp cùng sữa đánh nóng đã xuất hiện từ lâu trước đó. Tại Ý, “caffè latte” là thức uống rất nhiều sữa thường được dùng vào bữa sáng với một shot espresso được chiết xuất bằng bình Moka.
Ở những nơi khác, ngày nay cái tên này chỉ thức uống với một shot espresso kèm sữa đánh nóng và một lớp bọt sữa bên trên.
Và để tránh nhầm lẫn, chúng ta cần ghi nhớ quy tắc đó là cappuccino có kích thước nhỏ hơn, hương vị mạnh hơn so với latte. Một tách cappuccino được pha chế bởi một shot espresso và được phục vụ với một lớp bọt sữa dày. Theo truyền thống, một tách latte thường có kích thước lớn hơn và tỷ lệ cà phê ít hơn sữa, cùng lớp bọt sữa mỏng.
Sự khác biệt giữa flat white và latte
Khác biệt đầu tiên ta có thể nhận chúng ra ngay lập tức đó là về nguồn gốc. Nếu chúng ta có thể chắc chắn rằng latte có lịch sử bắt nguồn từ Ý thì sự ra đời của flat white vẫn gây tranh cãi, có thể là Úc, có thể là New Zealand, hoặc cũng có thể là trùng hợp được barista của hai đất nước này sáng tạo cùng lúc.
Theo truyền thống, latte thường có tỉ lệ giữa cà phê và sữa là 1:2, lớp bọt sữa của món thức uống này dày xấp xỉ 1cm (10mm). Latte mang đến cảm giác ít vị cà phê, nhưng sẽ có vị sữa ngọt ngào và béo ngậy hơn. Ở Úc, latte thường được phục vụ ly thủy tinh 200ml.
Trong khi đó, Flat white thường được pha bằng hai shot espresso, có lớp bọt sữa mỏng hơn latte, xấp xỉ 0.5cm (5mm). Vì thế flat white vừa có hương vị mạnh mẽ của espresso vừa mượt mà và béo ngậy nhờ vào kết cấu của sữa. Thức uống này thường được phục vụ trong một chiếc tách 180ml tại Úc.
Flat white vs latte, đâu là sự lựa chọn tốt hơn?
Do nhu cầu của khách hàng cũng như sự biến hóa sáng tạo của barista, kích thước của ly/tách và tỉ lệ công thức pha chế của hai món thức uống ngày nay có nhiều khác biệt đa dạng hơn so với truyền thống. Tuy nhiên, quy luật chung vẫn không thay đổi, flat white luôn có kích thước nhỏ hơn latte và có nhiều espresso hơn.
Nếu bạn yêu thích sắc thái hương vị của cà phê đặc sản nhưng cũng muốn có một chút mùi vị của sữa, flat white có thể là sự lựa chọn tuyệt vời dành cho bạn hơn là latte. Với lượng sữa ít, flat white sẽ cho phép bạn có trải nghiệm đầy đủ hơn về mặt “profile” cảm quan của hạt cà phê. Nhưng nếu hỏi đây có phải sự lựa chọn tốt nhất không thì câu trả lời là không. Chúng ta luôn có nhiều hơn một cách để trải nghiệm cà phê đặc sản và mỗi người luôn có một sở thích rất riêng.
Nhưng vậy thì liệu flat white có mạnh hơn latte? Xét về hương vị, flat white sẽ mang đến vị cà phê đậm đà hơn vị sữa. Đồng thời flat white cũng sẽ mạnh hơn latte về caffeine do sử dụng đến hai shot espresso (khoảng 128mg).
