I. LỊCH SỬ HÌNH THÀNH
Tỉnh Hậu Giang nằm trong phạm vi tọa độ địa lý:
– Từ 9030’35 đến 10019’17 vĩ độ Bắc;
– Từ 105014’03 đến 106017’57 độ kinh Đông;
– Phía Bắc giáp thành phố Cần Thơ và tỉnh Vĩnh Long;
– Phía Nam giáp tỉnh Bạc Liêu;
– Phía Đông giáp tỉnh Sóc Trăng;
– Phía Tây giáp tỉnh Kiên Giang.
1. Giai đoạn trước năm 1975
Vùng đất tỉnh Hậu Giang ngày nay thuộc quận Long Mỹ tỉnh Rạch Giá và quận Phụng Hiệp, tỉnh Cần Thơ.
– Thời Pháp thuộc vẫn giữ nguyên địa giới hành chính này. Năm 1939, quận Long Mỹ có 3 tổng: Tổng An Ninh, tổng Thanh Tuyên và tổng Thanh Giang. Quận Phụng Hiệp năm 1939 có 2 tổng: Tổng Định Hòa và tổng Định Phước.
– Năm 1960, quận Long Mỹ được tách ra, thành lập 1 quận mới tên Đức Long. Hai quận đều trực thuộc tỉnh Phong Dinh.
– Ngày 21 tháng 12 năm 1961, Tổng thống Việt Nam Cộng Hoà ký sắc lệnh thành lập tỉnh Chương Thiện. Tỉnh Chương Thiện bao gồm 6 quận: Long Mỹ, Đức Long, Kiến Hưng, Kiến Thiện, Kiến Long, Phước Long.
2. Giai đoạn từ năm 1975 đến nay
– Sau ngày 30 tháng 04 năm 1975, tỉnh Hậu Giang được thành lập trên cơ sở sáp nhập các tỉnh Phong Dinh, Ba Xuyên, Chương Thiện trước đó. Tỉnh Hậu Giang lúc này bao gồm: Thành phố Cần Thơ; Thị xã Sóc Trăng; Huyện Thốt Nốt; Huyện Ô Môn; Huyện Châu Thành; Huyện Phụng Hiệp; Huyện Long Mỹ; Huyện Vị Thanh; Huyện Kế Sách; Huyện Mỹ Tú; Huyện Mỹ Xuyên; Huyện Thạnh Trị; Huyện Long Phú; Huyện Vĩnh Châu.
– Ngày 26 tháng 12 năm 1991, Quốc hội Việt Nam ban hành Nghị quyết chia tỉnh Hậu Giang thành tỉnh Cần Thơ và tỉnh Sóc Trăng. Địa bàn Hậu Giang ngày nay thuộc tỉnh Cần Thơ.
– Ngày 01 tháng 7 năm 1999, Chính phủ Việt Nam ban hành Nghị định số 45/1999/NĐ-CP về việc thành lập thị xã Vị Thanh, đổi tên huyện Vị Thanh thành huyện Vị Thủy.
– Ngày 06 tháng 11 năm 2000, Chính phủ Việt Nam ban hành Nghị định số 64/2000/NĐ-CP thành lập huyện Châu Thành A tỉnh Cần Thơ trên cơ sở tách 22.139 ha diện tích tự nhiên và 163.357 nhân khẩu của huyện Châu Thành.
– Ngày 26 tháng 11 năm 2003 Quốc Hội Việt Nam thông qua Nghị quyết số 22/2003/QH11 về việc chia và điều chỉnh địa giới hành chính một số tỉnh. Theo đó, chia tỉnh Cần Thơ thành thành phố Cần Thơ trực thuộc Trung ương và tỉnh Hậu Giang hiện nay. Số đơn vị hành chính cấp huyện thời điểm này gồm 06 đơn vị: thị xã Vị Thanh, huyện Vị Thủy, huyện Phụng Hiệp, huyện Châu Thành, huyện Châu Thành A, huyện Long Mỹ.
– Ngày 26 tháng 7 năm 2005 Chính phủ ban hành Nghị định số 98/2005/NĐ-CP về việc thành lập thị xã Tân Hiệp tỉnh Hậu Giang (thị xã Tân Hiệp sau này đổi tên thành thị xã Ngã Bảy). Số đơn vị hành chính cấp huyện tỉnh Hậu Giang thời điểm này gồm 07 đơn vị: thị xã Vị Thanh, thị xã Tân Hiệp (Ngã Bảy), huyện Vị Thủy, huyện Phụng Hiệp, huyện Châu Thành, huyện Châu Thành A, huyện Long Mỹ.
– Ngày 27 tháng 10 năm 2006 Chính phủ ban hành Nghị định số 124/2006/NĐ-CP về việc điểu chỉnh địa giới hành chính thành lập xã, thị trấn thuộc thị xã Vị Thanh, huyện Long Mỹ; đổi tên thị xã Tân Hiệp thành thị xã Ngã Bảy thuộc tỉnh Hậu Giang. Số đơn vị hành chính cấp huyện tỉnh Hậu Giang thời điểm này gồm 07 đơn vị: Thị xã Vị Thanh, thị xã Ngã Bảy, huyện Vị Thủy, huyện Phụng Hiệp, huyện Châu Thành, huyện Châu Thành A, huyện Long Mỹ.
– Ngày 23 tháng 9 năm 2010 Chính phủ ban hành Nghị quyết số 34/NQ-CP về thành lập thành phố Vị Thanh thuộc tỉnh Hậu Giang. Số đơn vị hành chính cấp huyện tỉnh Hậu Giang thời điểm này gồm 07 đơn vị: thành phố Vị Thanh, thị xã Ngã Bảy, huyện Vị Thủy, huyện Phụng Hiệp, huyện Châu Thành, huyện Châu Thành A, huyện Long Mỹ.
– Ngày 15 tháng 5 năm 2015 Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 933/NQ-UBTVQH13 về điều chỉnh địa giới hành chính huyện Long Mỹ để thành lập thị xã Long Mỹ thuộc tỉnh Hậu Giang. Số đơn vị hành chính cấp huyện tỉnh Hậu Giang thời điểm này gồm 08 đơn vị: thành phố Vị Thanh, thị xã Ngã Bảy, huyện Vị Thủy, huyện Phụng Hiệp, huyện Châu Thành, huyện Châu Thành A, huyện Long Mỹ và thị xã Long Mỹ.
– Đến 30 tháng 4 năm 2018, số đơn vị hành chính cấp huyện thuộc tỉnh Hậu Giang ổn định gồm 08 đơn vị: Thành phố Vị Thanh, thị xã Ngã Bảy, huyện Vị Thủy, huyện Phụng Hiệp, huyện Châu Thành, huyện Châu Thành A, huyện Long Mỹ và thị xã Long Mỹ cho đến 09/01/2020.
– Ngày 10 tháng 01 năm 2020 Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 869/NQ-UBTBQH14 về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thuộc tỉnh Hậu Giang. Số đơn vị hành chính cấp huyện tỉnh Hậu Giang thời điểm này gồm 08 đơn vị: thành phố Vị Thanh, thành phố Ngã Bảy, huyện Vị Thủy, huyện Phụng Hiệp, huyện Châu Thành, huyện Châu Thành A, huyện Long Mỹ và thị xã Long Mỹ.
